Drukuj stronę - SYMBOLIKA GRAFICZNA I SLOWNA.

Jeszcze raz symbolika RYBY.

Powtarzam ta informacje Âżeby jej nie zagubiĂŚ , chociaz nie ze wszystko siĂŞ zgadzam , to moim zdaniem czeÂśĂŚ jest istotna.

GÂłĂłwna WiadomoÂści Symbol Ryby
Symbol Ryby
PoniedziaÂłek, 29 Czerwiec 2009 13:13 Administrator
Email Drukuj PDF
Symbol ChrzeÂścijaĂąskiej ‘Ryby’ Zdemaskowany
Wiele wskazuje na to, Âże chrzeÂścijaĂąski symbol ‘ryby’ moÂże okazaĂŚ siĂŞ zupeÂłnie czymÂś innym, niÂż przypuszczajÂą ChrzeÂścijanie. StaroÂżytna, ‘Nazarejska PieczĂŞĂŚ’ skÂładaÂła siĂŞ tradycyjnie z trzech czĂŞÂści: po Âśrodku rysowano ‘TarczĂŞ Dawida’ (chodzi o Magen David bÂłĂŞdnie rozumianÂą jako ‘GwiazdĂŞ’ Dawida), nad niÂą znajdowaÂła siĂŞ ‘Menora’, a pod spodem rysowano ostatni symbol, ktĂłry ChrzeÂścijanie, odrzuciwszy dwa pozostaÂłe, przywÂłaszczyli sobie jako znak ‘ryby’. Czy jednak prawidÂłowo odczytali narysowane znaki?

1. ‘MesjaĂąska PieczĂŞĂŚ’ z symbolem ryby u podstawy (czasy wspĂłÂłczesne); 2. ‘Nazarejska PieczĂŞĂŚ’ znaleziona w Jerozolimie i datowana na II wiek n.e Ostatecznie zakazana przez ortodoksyjnych RabinĂłw w roku 135 n.e.

1. 2.

Odkrycia dokonane w staroÂżytnej, esseĂąskiej czĂŞÂści Jerozolimy rzucajÂą nieco ÂświatÂła na poruszony problem. W grocie, przylegÂłej do znajdujÂącego siĂŞ nad niÂą pomieszczenia, znaleziono szereg artefaktĂłw posiadajÂących wyrysowanÂą na nich, ‘NazarejskÂą PieczĂŞĂŚ’. Jest to tym bardziej istotne, iÂż grota znajdowaÂła siĂŞ niedaleko staroÂżytnej, esseĂąskiej synagogi na GĂłrze Syjon. EsseĂąska synagoga zostaÂła zbudowana (albo raczej odbudowana) po roku 70 n.e. Do jej odbudowy uÂżyto kamieni pozostaÂłych ze zburzonej ÂŚwiÂątyni. Znalezione artefakty sÂą uwaÂżane przez naukowcĂłw za pozostaÂłoÂści naleÂżÂące do Âżydowskich uczniĂłw Rabiego Jeszuy z Nazaretu, ktĂłrzy tworzyli w tamtym czasie powszechnie znanÂą sektĂŞ NazarejczykĂłw.

Do znalezionych przedmiotĂłw naleÂżÂą kawaÂłki ceramiki, lampa oliwna oraz stojak z aramejskÂą inskrypcjÂą: Na olej do namaszczania. KawaÂłki potÂłuczonej buteleczki, ktĂłra mogÂła zawieraĂŚ oliwĂŞ i staĂŚ na stojaku, leÂżaÂły rozsypane niedaleko pozostaÂłych przedmiotĂłw. Artefakty zostaÂły datowane na poczÂątek drugiego wieku n.e. i na wielu z nich znaleziono symbole ‘Nazarejskiej PieczĂŞci’.

Pora zatem zadaĂŚ sobie najistotniejsze pytanie: czy staroÂżytni Nazarejczycy rzeczywiÂście posÂługiwali siĂŞ symbolami zwierzÂąt, np. symbolem ‘Ryby’ w poÂłÂączeniu z ‘TarczÂą Dawida’ i siedmioramiennÂą ‘MenorÂą’? OdpowiedÂź wydaje siĂŞ byĂŚ jednoznaczna: nie ma najmniejszych powodĂłw, Âżeby tak twierdziĂŚ. Ostatni, dolny symbol ‘Nazarejskiej PieczĂŞci’, uwaÂżany za ‘RybĂŞ’, zostaÂł mylnie zrozumiany i od tego momentu byÂł wielokrotnie przerysowywany od swoich wczeÂśniejszych, bÂłĂŞdnych kopii. Co gorsza, kolejne kopie, coraz bardziej upodabniaÂły Ăłw symbol do wyglÂądu zwierzĂŞcia. Pierwsi uczniowie Jeszuy nie posÂługiwali siĂŞ malowanymi symbolami zwierzÂąt, gdyÂż to naruszaÂło w sposĂłb bezpoÂśredni przykazanie Tory: „Nie bĂŞdziesz czyniÂł Âżadnej rzeÂźby, ani Âżadnego obrazu tego… co jest w wodach pod ziemiÂą” ( Ks. WyjÂścia 20:4 BT). Pierwsi uczniowie Jeszuy, bĂŞdÂąc prawowiernymi ÂŻydami, przestrzegali tej mitzwy w sposĂłb dosÂłowny.

Przyjrzyjmy teraz siĂŞ bliÂżej znalezionym artefaktom, albowiem wszystkie osiem przedmiotĂłw, na ktĂłrych znaleziono rysunki, zawierajÂą nieco innÂą wersjĂŞ ‘PieczĂŞci’. Ostatni, dolny symbol w ksztaÂłcie przypominajÂącym domniemany pyszczek ryby, sprawia takie wraÂżenie tylko na dwĂłch artefaktach. ‘Menora’ na jednym z tych dwĂłch jest wyrysowana dÂługimi liniami, wiĂŞc aby zachowaĂŚ ten schemat, linie ostatniego symbolu stykajÂą siĂŞ pod kÂątem rozwartym, na podobieĂąstwo diamentu. Na pozostaÂłych przedmiotach, ‘Ryba’ wyglÂąda jak balon i przypomina raczej EsseĂąskÂą, sekretnÂą literĂŞ, ale o tym za chwilĂŞ.

Kropka albo krzyÂżyk, czyli tak zwane ‘rybie oko’ jest kompletnie nieobecne na czterech spoÂśrĂłd oÂśmiu artefaktĂłw. Na trzech pozostaÂłych przedmiotach, w Âśrodku ostatniego symbolu znajduje siĂŞ kropka (w tym na jednym z tych trzech, kropka zajmuje centralne miejsce w symbolu). Na ‘PieczĂŞci’ , na ostatnim przedmiocie, w Âśrodku ostatniego symbolu znajduje siĂŞ krzyÂżyk: “+”. [Fotografia 1]

Ostateczna konkluzja jest nastĂŞpujÂąca: ‘ChrzeÂścijaĂąska Ryba’ jest tak naprawdĂŞ hebrajskÂą literÂą ALEF, wyglÂądajÂącÂą dokÂładnie tak samo jak znajdujemy ja w EsseĂąskich ‘tajnych’ czcionkach w manuskrypcie 4Q298 pisanym w jĂŞzyku hebrajskim. Podobnie ‘Rybie Oko’ jest w rzeczywistoÂści hebrajskÂą literÂą TAW pisanÂą w postaci staroÂżytnej, paleo-hebrajskiej formy, ktĂłra rĂłwnieÂż przypomina sekretne znaki znalezione w EsseĂąskim manuskrypcie 4Q298. [Fotografia 2]

Litera TAW byÂła rysowana w Âśrodku litery ALEF, co miaÂło wyraÂżaĂŚ jeden z opisĂłw uÂżytych przez Elohim na okreÂślenie samego siebie: „Ja jestem pierwszy i ja jestem ostatni” (Izajasza 44:6 ; 48:12), co zostaje pĂłÂźniej powtĂłrzone przez JeszuĂŞ Mesjasza i zapisane w Ksiedze Objawienia: „Ja jestem Alef i ja jestem Taw, mĂłwi Adonai JAHÂŁE: ten, ktĂłry jest, i ktĂłry byÂł, i ktĂłry przychodzi.” ( Apokalipsa 1:8 HRV w polskim przekÂładzie). W pĂłÂźniejszych, greckich manuskryptach, litery ALEF i TAW zostaÂły zastÂąpione przez ALFA i OMEGA, co dodatkowo wprowadzaÂło w bÂłÂąd i oddalaÂło czytelnika od pierwotnej, Âżydowskiej myÂśli manuskryptĂłw i symboli.

Z upÂływem czasu, litera TAW w postaci krzyÂżyka zostaÂła zastÂąpiona kropkÂą, ktĂłra jeszcze pĂłÂźniej, ze swojej pozycji w centrum litery ALEF, zostaÂła przesuniĂŞta do doÂłu i pomylona z symbolem ‘oka’. PoniÂższy obrazek przedstawia wyglÂąd i ksztaÂłt oryginalnych, hebrajskich liter:

PodsumowujÂąc, moÂżemy jasno stwierdziĂŚ, iÂż wiemy juÂż dzisiaj na pewno, Âże oryginalna, nazarejska symbolika przedstawiaÂła ‘PieczĂŞĂŚ’ zÂłoÂżonÂą z trzech typowo Âżydowskich symboli: ‘Menory’ u gĂłry, ‘Tarczy Dawida’ po Âśrodku oraz liter ALEF i TAW skomponowanych pomysÂłowo w jeden symbol u doÂłu, ktĂłry z upÂływem czasu zostaÂł odizolowany od reszty i zupeÂłnie obdarty ze swoich Âżydowskich wartoÂści.

http://www.wspolnotamesjanska.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=57:symbol-ryby&catid=1:latest-news&Itemid=50m

Litera ALEF ma ksztaÂłt RYBY, wyraÂźnie widaĂŚ iÂż od niej moÂżna ten symbol odczytywaĂŚ.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Alef
Alef prapoczÂątek ale zarĂłwno dÂźwiĂŞk twĂłrczy A, za jego pomocÂą z oceanu miÂłoÂści - oceanu Âżycia wyÂłaniajÂą siĂŞ ksztaÂłty materii , to alef - RYBA daÂła prapoczÂątek Âżyciu w materii. Duch wcieliÂł siĂŞ w materiĂŞ dziĂŞki ALEF.

SYMBOL KRZYÂŻA.

Symbol krzyÂżaczy krzyÂż od zawsze byÂł znakiem i symbolem chrzeÂścijaĂąstwa? Znak krzyÂża towarzyszy nam praktycznie od zawsze. Symbol krzyÂża moÂżemy zobaczyĂŚ wszĂŞdzie: w koÂścioÂłach, w herbach, na szpitalnych karetkach, przejazdach kolejowych czy na opakowaniach od lekĂłw. Przybiera przerĂłÂżne formy i ma rĂłÂżnorodne znaczenia. PrzytaczajÂąc "SÂłownik symboli" WÂładysÂławowa KopaliĂąskiego: "krzyÂż symbolizuje oÂś Âświata i jego cztery strony. Dla katolikĂłw to ÂśmierĂŚ i mĂŞka Jezusa, cztery dziedziny ducha, poÂłÂączenie przeciwieĂąstw, Âżycie i nieÂśmiertelnoÂśĂŚ, wiecznoÂśĂŚ, czy siÂłĂŞ stwĂłrczÂą. WedÂług innych interpretacji krzyÂż to ptak z rozpostartymi skrzydÂłami, czÂłowiek z rozÂłoÂżonymi ramionami, element boskoÂści. Jest to amulet symbolizujÂący ogieĂą czy SÂłoĂące. W banalnych przypadkach uÂżywany jako podpis czy symbol plus. Jest elementem ÂłÂączÂącym boskoÂśĂŚ i ludzkoÂśĂŚ, gdzie linia pionowa to boskoÂśĂŚ a pozioma ludzkoÂśĂŚ."

SYMBOL I HISTORIA KRZYÂŻOM

KrzyÂż chrzeÂścijaĂąski. Dla chrzeÂścijan krzyÂż ma znaczenie wyjÂątkowe i ÂświĂŞte, ktĂłry z jednej strony symbolizuje znak cierpienia, Âśmierci i tortury, a z drugiej strony ogromnej miÂłoÂści i poÂświĂŞcenia. DziĂŞki Âśmierci Jezusa Chrystusa krzyÂż staÂł siĂŞ dla chrzeÂścijan znakiem zwyciĂŞstwa Âżycia nad ÂśmierciÂą. Znak krzyÂża byÂł obecny w chrzeÂścijaĂąstwie od Âśmierci Jezusa, jednak w trzech pierwszych wiekach chrzeÂścijaĂąstwa znakiem tym posÂługiwano siĂŞ rzadko. Kiedy chrzeÂścijaĂąstwo rodziÂło siĂŞ w Judei, uchodzÂącej za najgorszÂą i najbardziej znienawidzonÂą prowincjĂŞ rzymskÂą, krzyÂż Jezusa byÂł dla wszystkich szokiem. Wspomina o tym juÂż Âśw. PaweÂł: "Gdy ÂŻydzi ÂżÂądajÂą znakĂłw, Grecy szukajÂą mÂądroÂści, my gÂłosimy Chrystusa ukrzyÂżowanego, ktĂłry jest zgorszeniem dla ÂŻydĂłw i gÂłupstwem dla pogan" (Kor 1,22-23). Z powodu zÂłej sÂławy krzyÂża, ktĂłry byÂł znakiem haĂąby i poniÂżenia, a takÂże w obawie przed przeÂśladowaniami, chrzeÂścijanie nie uÂżywali go wiele. Powodem dla uÂżywania innych symboli byÂła takÂże ostroÂżnoÂśĂŚ, aby ÂświĂŞtych tajemnic wiary nie naraziĂŚ na profanacjĂŞ ze strony pogan. ÂŻyjÂący w II w. Âśw. Justyn podaje przykÂłady reakcji pogan na symbol krzyÂża, dla ktĂłrych totalnym gÂłupstwem byÂło stawianie na jednym poziomie UkrzyÂżowanego i Stworzyciela Âświata, natomiast sto lat pĂłÂźniej sytuacja zmieniÂła siĂŞ diametralnie. WÂśrĂłd symboli funkcjonujÂących niejako w zastĂŞpstwie krzyÂża byÂły m.in.: kotwica, trĂłjzÂąb, ryba. Kotwica wyraÂżaÂła nadziejĂŞ na zbawienie, mocne trwanie pierwszych chrzeÂścijan w wierze, zakotwiczenie Âłodzi Âżycia w porcie wiecznoÂści, ufnoÂśĂŚ wÂśrĂłd burz przeÂśladowaĂą. Znak kotwicy wystĂŞpuje takÂże na grobowcach najstarszych katakumb. "Wiemy, Âże Klemens Aleksandryjski (150-215) byÂł inicjatorem wprowadzenia kotwicy jako oficjalnego emblematu chrzeÂścijaĂąstwa i propagowaÂł szeroko noszenie tego znaku w pierÂścionku na maÂłym palcu lewej rĂŞki. [...] gdyby za czasĂłw Klemensa istniaÂł juÂż emblemat krzyÂża, czyÂż do pomyÂślenia byÂłaby jego propozycja wprowadzenia kotwicy?" A jednak w niektĂłrych polskich encyklopediach napisano, Âże "krzyÂż byÂł przedmiotem ogĂłlnej czci chrzeÂścijan pierwszych wiekĂłw. [...] wyrabiali go oni na sprzĂŞtach domowych, narzĂŞdziach, ksiĂŞgach, itp.". CzĂŞstym znakiem byÂł takÂże trĂłjzÂąb, uÂżywany w symbolice cmentarnej na znak zbawienia przyniesionego duszy przez KrzyÂż Chrystusa oraz wskazujÂący na TrĂłjcĂŞ ÂŚw. "Jednym z najstarszych symboli chrzeÂścijaĂąskich byÂła ryba. [...] Symbol ryby [...] wyjaÂśni odczytanie sposobem akrostychu greckiego zdania:

symnol ryby

symbol rybySymbol ten znaÂł dobrze takÂże Augustyn: "JeÂśli siĂŞ zÂłoÂży pierwsze zgÂłoski tych piĂŞciu sÂłĂłw: Jezus Chrystus Syn Boga Zbawiciel - wypadnie sÂłowo ichthys, czyli "ryba", co mistycznie naleÂży rozumieĂŚ - Chrystus." Mimo tego, iÂż sam krzyÂż nie byÂł uÂżywany publicznie, to zajmowaÂł waÂżne miejsce w codziennej poboÂżnoÂści uczniĂłw Chrystusa. Jako przedmiot kultu i znak toÂżsamoÂści dla chrzeÂścijan krzyÂż rozpowszechniÂł siĂŞ i nabraÂł znaczenia na poczÂątku IV w. Od czasĂłw Konstantyna Wielkiego krzyÂż staÂł siĂŞ symbolem chwaÂły, znakiem krĂłlewskoÂści Chrystusa, ktĂłry wszedÂł na staÂłe do symboliki wÂładzy cesarskiej. WedÂług przekazu, cesarz Konstantyn Wielki, przed bitwÂą z uzurpatorem Maksencjuszem, przeddzieĂą bitwy na moÂście Mulwijskim (312 r.). pod Rzymem, zobaczyÂł we Âśnie na tle sÂłoĂąca znak krzyÂża i napis: "w tym znaku zwyciĂŞÂżysz". Cesarz ujrzaÂł symbol krzyÂża, a tajemniczy gÂłos objawiÂł mu, Âże pod tym znakiem zwyciĂŞÂży (In hoc signe vinces). Konstantyn kazaÂł wymalowaĂŚ znak krzyÂża na tarczach swych oddziaÂłĂłw, i rzeczywiÂście pokonaÂł rywala Maksencjusza. Drugim czynnikiem byÂło odnalezienia drzewa KrzyÂża Âśw. w Jerozolimie. PoboÂżna legenda o Âśw. Helenie, matce Konstantyna, wiÂąÂżĂŞ jej imiĂŞ z odkryciem autentycznego krzyÂża Jezusa w Jerozolimie i budowÂą bazyliki na GĂłrze Oliwnej. Edykt tolerancyjny z 313 r. byÂł m.in. oznakÂą wdziĂŞcznoÂści cesarza. Do VI w. nie umieszczano na krzyÂżu postaci ciaÂła Chrystusa. W dziele "Cywilizacje staroÂżytne" w zwiÂązku z tym czytamy: "Po kilku latach monogram Chrystusa zaczÂąÂł siĂŞ pojawiaĂŚ na monetach, czasem obok symboli pogaĂąskich".

Oto dwie ilustracje przedstawiajÂące cesarza Konstantyna na awersie dwĂłch medali, zÂłotego i srebrnego obu wybitych w r. 313:

http://www.iluminaci.pl/religie/chrzescijanstwo/symbol-krzyza

JUDAIZM - Mistyka - Mistyka i Ezoteryka ÂŻydowska cz.3


GWIAZDA DAWIDA

W rzeczywistoÂści nie jest znane Âżadne ÂźrĂłdÂło, ktĂłre okreÂśliÂłoby miejsce i czas pojawienia siĂŞ heksagramu - jak mistycy nazywajÂą gwiazdĂŞ o szeÂściu kÂątach. Wiadomo tylko, Âże byÂła juÂż uÂżywana w Indiach okoÂło roku 4000 przed narodzeniem Chrystusa. ChociaÂż staÂła siĂŞ znana jako symbol judaizmu, to jednak nigdy nie naleÂżaÂła wyÂłÂącznie do tej religii. MoÂżna jÂą spotkaĂŚ rĂłwnieÂż w sztuce muzuÂłmaĂąskiej i w dekoracjach wielu Âśredniowiecznych katedr. Jak twierdzi brazylijski filozof MĂĄrio SĂŠrgio Cortella, „heksagram zawsze byÂł dla wielu ludĂłw symbolem ochrony, przedstawiajÂąc jednoÂśĂŚ Nieba z ZiemiÂą”. Tymczasem nazwa „Gwiazda Dawida” pochodzi z hebrajskiego „Maren David”, co dosÂłownie oznacza „Tarcza Dawida”. WedÂług Âżydowskiej tradycji, ÂżoÂłnierze krĂłla Dawida nosili na swoich tarczach heksagram, aby w ten sposĂłb zapewniĂŚ sobie BoÂżÂą ochronĂŞ. Gwiazda Dawida peÂłni w judaizmie takÂą rolĂŞ, jakÂą krzyÂż w chrzeÂścijaĂąstwie. To dlatego Gwiazda Dawida znajduje siĂŞ nie tylko w nawet najstarszych synagogach i na Âżydowskich nagrobkach, ale rĂłwnieÂż na paĂąstwowej fladze Izraela. Mistycy chrzeÂścijaĂąscy pierwszych wiekĂłw zajmowali siĂŞ objasnianiem i kontemplacjÂą tego symbolu!

Gwiazda Dawida (מָגֵן דָּוִד - Magen Dawid) zwana teÂż TarczÂą Dawida - szeÂścioramienna gwiazda (heksagram) zÂłoÂżona z dwĂłch zachodzÂących na siebie pionowo trĂłjkÂątĂłw rĂłwnobocznych odwrĂłconych od siebie wierzchoÂłkami. WierzchoÂłki Gwiazdy Dawida leÂżÂą na okrĂŞgu na parzystych godzinach, tzn. sÂą postaci:

({R} sin {rac{ipi}{3}}; {R} cos{rac{i pi}{3}}) gdzie i in <1;6>

a R to promieĂą okrĂŞgu na ktĂłrym opisana jest gwiazda. WierzchoÂłek i-ty modulo 6 jest ÂłÂączony z i + 2 modulo 6. GwiazdĂŞ Dawida moÂżna skontruowaĂŚ poprzez przedÂłuÂżenie bokĂłw szeÂściokÂąta foremnego aÂż do przeciĂŞcia siĂŞ bokĂłw. Symbolizuje jednoÂśĂŚ w dwoistoÂści. Przez ÂżydĂłw zwana tarczÂą Dawida. WystĂŞpuje juÂż w VII w. p.e.ch. w wykopaliskach w Sydonie - na pieczĂŞci. W staroÂżytnoÂści sÂłuÂżyÂła prawdopodobnie jako talizman, w galucie staÂła siĂŞ symbolem judaizmu, jego herbem. Od 1897 godÂło syjonizmu, a od 1948 na fladze paĂąstwa Izrael. W XX wieku symbol ten nabraÂł tragicznej wymowy, kiedy to naziÂści zmusili ÂŻydĂłw do noszenia na ramieniu ÂżĂłÂłtej „Gwiazdy Dawida” - znaku napiĂŞtnowania i oddzielenia poromkĂłw Izraela od reszty ludzkoÂści. W ten sposĂłb hitlerowcy nazi uczynili z heksagramu narzĂŞdzie zbrodniczej polityki popieranej otwarcie przez papieÂża Piusa.

Gwiazda Dawida jest heksagonem, na ktĂłry skÂładajÂą siĂŞ faktycznie dwa symbole, naÂłoÂżone na siebie tak, Âże stanowiÂąc jednÂą caÂłoÂśĂŚ zyskujÂą znaczenie kabalistycznej Jedni zawierajÂącej w sobie nierozerwalnÂą DwĂłjniĂŞ. GĂłrne i dolne trĂłjkÂąty tej Gwiazdy sÂą szczytami dwĂłch symbolicznych piramid naÂłoÂżonych na siebie. Piramida skierowana wierzchoÂłkiem ku niebu stanowi staroÂżytny symbol boskiego pierwiastka wÂładzy, jej podstawa wspiera siĂŞ na ziemi, a wierzchoÂłek wskazuje na boskie pochodzenie wÂładzy krĂłlewskiej. Druga piramida, skierowana wierzchoÂłkiem ku ziemi, symbolizuje spÂływ mocy niebiaĂąskiej na Âświat podksiĂŞÂżycowy i moÂżna w niej upatrywaĂŚ ustalonÂą w niebie i siĂŞgajÂącÂą ku ziemi moc kapÂłana. W tej formie, zÂłoÂżonej z zachodzÂących na siebie trĂłjkÂątĂłw, Magen Dawid czyli Gwiazda Dawida jest monoteistycznym znakiem Imienia Boga JHVH, a znak utwierdza ÂświĂŞte ImiĂŞ Jego na wieki. Na Ziemi symbol ten moÂże w peÂłni wyraziĂŚ siĂŞ w Mesjaszu Zbawicielu, ktĂłry ÂłÂączy w sobie Mesjasza kapÂłaĂąskiego - cedeq, i Mesjasza krĂłlewskiego - miszpat.

NiektĂłrzy przypuszczajÂą, iÂż znak ten nie ma nic wspĂłlnego z biblijnym krĂłlem Dawidem, chociaÂż jest znacznie starszy. CzĂŞÂśĂŚ badaczy uwaÂża, iÂż chodzi tu o gwiazdĂŞ Kijuna (Amosa 5:26), zwanÂą takÂże gwiazdÂą Remfana (Dzieje Apostolskie 7:43). Obie nazwy sÂą staroÂżytnymi okreÂśleniami planety Saturn, ktĂłrej symbolem byÂła prawdopodobnie szeÂścioramienna gwiazda. Werset z ksiĂŞgi Amosa sugeruje, iÂż Izraelici przejĂŞli jej kult od KananejczykĂłw wraz z kultem Molocha. Dzisiejsza nazwa gwiazdy moÂże wynikaĂŚ z faktu, iÂż syn i nastĂŞpca krĂłla Dawida, Salomon, pod koniec Âżycia zwrĂłciÂł siĂŞ ku politeizmowi (1 KrĂłlewska 11:4-8) i byĂŚ moÂże wĂłwczas kult gwiazdy Kijuna nabraÂł szczegĂłlnego znaczenia w staroÂżytnym Izraelu.

W magii heksagram znany jest pod tradycyjnÂą nazwÂą pieczĂŞci Salomona. Symbol ten siĂŞga korzeniami aÂż po Daleki WschĂłd, gdzie znany byÂł jako Wielka Yantra w tantryzmie hinduistycznym. TrĂłjkÂąt skierowany wierzchoÂłkiem do doÂłu symbolizowaÂł pradawnÂą samicĂŞ (Mena, Menaka), istniejÂącÂą przed poczÂątkiem Âświata. WytworzyÂła ona w sobie nasienie, ktĂłre wyrosÂło w ujawnionÂą mĂŞskoÂśĂŚ, reprezentowanÂą przez trĂłjkÂąt skierowany wierzchoÂłkiem ku gĂłrze. Heksagram symbolizuje poÂłÂączenie tych dwĂłch pierwotnych siÂł. ÂŻydowska kabaÂła przejĂŞÂła ten symbol z peÂłnÂą ÂświadomoÂściÂą jego charakteru pÂłciowego, heksagram kabalistyczny pokazywaÂł zÂłÂączenie mĂŞskiego bĂłstwa z jego ÂżeĂąskÂą esencjÂą SzekinÂą. Tym samym stosunek pÂłciowy mĂŞÂżczyzny i kobiety staÂł siĂŞ sakramentem. Na poziomie duchowym heksagram jest najwyÂższym symbolem zrĂłwnowaÂżonej boskoÂści. Heksagram pojawia siĂŞ takÂże w przedstawieniach hinduskiej mandali, jako wyobraÂżenie do medytacji, szczegĂłlnie w symbolice lotosu serca i bĂłstwa powietrza Vayu oraz na kamiennych rzeÂźbach z Ameryki ÂŚrodkowej, niosÂąc za sobÂą tajemnicze przesÂłania. W alchemii heksagram symbolizuje mĂŞskÂą/ÂżeĂąskÂą dwoistoÂśĂŚ ognia i wody, a takÂże cztery ÂżywioÂły. W magii ÂłÂączony byÂł z egzorcyzmami.

Magen Dawid, popularnie zwana jest GwiazdÂą Dawida, ale w jĂŞzyku hebrajskim oznacza teÂż TarczĂŞ Dawida, w swej istocie krĂłlewski herb rodowy. WystĂŞpuje na wzornictwie Âżydowskim i na nagrobkach. ÂŻydzi noszÂą jÂą takÂże w postaci wisiorkĂłw. Wprawdzie dziÂś rozpoznawana jest powszechnie jako symbol Âżydostwa, jednak w przeszÂłoÂści nie odgrywaÂła, jak siĂŞ wydaje, tak jednoznacznej roli. Pojawia siĂŞ na kabalistycznych amuletach i moÂżna jÂą spotkaĂŚ obok innych wzorĂłw na Âżydowskich rysunkach magicznych z okresu Âśredniowiecza. Wierzono, Âże posiada moc opiekuĂączÂą. Nazistom posÂłuÂżyÂła do naznaczenia ÂŻydĂłw, ktĂłrzy musieli jÂą nosiĂŚ w postaci wyraÂźnej oznaki przyszytej do ubrania. Figuruje na fladze paĂąstwa Izrael, a izraelskie stowarzyszenie pierwszej pomocy znane jest pod nazwÂą Magen Dawid Adom, czyli Czerwona Tarcza Dawida, analogicznie do Czerwonego KrzyÂża i Czerwonego PĂłÂłksiĂŞÂżyca w innych krajach. Gwiazda zwana TarczÂą Dawida jest znakiem symbolicznym jednoÂści WszechÂświata i CzÂłowieka, makro i mikrokosmosu. WÂłaÂśnie kontemplacja owego znaku przynosi Faustowi ukojenie. Wzmianki o heksagonalnej formie dwĂłch trĂłjkÂątĂłw znajdujemy w arabskich BaÂśniach z 1001 nocy. Sam symbol jest geometrycznym zapisem energo-magicznych wÂłaÂściwoÂści istnienia CzÂłowieka w Âświecie BoÂżym, pojmowalnym a niepojĂŞtym.

HistorycznÂą nazwÂą symbolu jest Magen David (Tarcza Dawida) i PieczĂŞĂŚ Salomona, gdyÂż prawdopodobnie wzĂłr ten zdobiÂł sygnet Salomona. David Chaimberlin sugeruje, Âże zbudowana jest ona z pierwszej i ostatniej litery imienia Dawida, a jest hebrajska litera daleth, ktĂłra w staroÂżytnym jĂŞzyku hebrajskim miaÂła ksztaÂłt podobny do trĂłjkÂąta, ktĂłre wzajemnie siĂŞ przeplatajÂą. Po Âśmierci swego poprzednika, Saula, pokolenia Judy i Beniamina byÂły jedynymi, ktĂłre uznaÂły jego wÂładzĂŞ. PozostaÂłe pokolenia trwaÂły wiernie przy domu Saula przez kolejne siedem lat. PaĂąstwo Izraela rozumiane jako dwanaÂście pokoleĂą pozostaÂło zjednoczone pod jednÂą wÂładzÂą tylko przez ostatnie 33 lata panowania Dawida i przez 40 lat panowania Salomona, aby nastĂŞpnie rozpaÂśĂŚ siĂŞ na dwa odrĂŞbne krĂłlestwa za czasĂłw Jeroboama, wkrĂłtce po wstÂąpieniu na tron syna Salomona, Rehoboama. Tak jak trĂłjkÂąt jest architektonicznym symbolem siÂły, tak Dawid wyobraÂżaÂł sobie silnÂą uniĂŞ pomiĂŞdzy dwoma krĂłlestwami Izraela. Wzajemne przeplatanie siĂŞ trĂłjkÂątĂłw miaÂło sugerowaĂŚ silne wiĂŞzy miĂŞdzy nimi. PowstaÂła w ten sposĂłb szeÂścioramienna gwiazda posiada dwanaÂście zewnĂŞtrznych krawĂŞdzi, po jednym dla kaÂżdego z dwunastu plemion Izraelskich. NiektĂłrzy mistycy, zwiÂązani bardziej z sufizmem mĂłwiÂą takÂże o jednoÂści dwĂłch potomkĂłw Abrahama, a mianowicie syna Izaaka z matki Sarah oraz syna Izmaela z matki Hagar. Mistycy chrzescijaĂąscy judejskiej tradycji widzieli w symbolu jednoÂśĂŚ przesÂłania MojÂżesza oraz Jezusa.

NaprawdĂŞ symbol ten siĂŞga korzeniami aÂż po Daleki WschĂłd, gdzie jest znany jako Wielka Yantra w tantryzmie hinduistycznym i jodze. TrĂłjkÂąt skierowany wierzchoÂłkiem do doÂłu symbolizowaÂł pradawna samicĂŞ, MenĂŞ istniejÂąca przed poczÂątkiem Âświata. WytworzyÂła ona w sobie nasienie, ktĂłre wyrosÂło w ujawniona mĂŞskoÂśĂŚ, reprezentowana przez trĂłjkÂąt z wierzchoÂłkiem skierowanym ku gĂłrze. Heksagram symbolizuje poÂłÂączenie tych dwĂłch pierwiastkĂłw siÂł. W oryginalnej postaci heksagram pokazywaÂł zÂłÂączenie mĂŞskiego bĂłstwa z jego ÂżeĂąskÂą esencjÂą. Na poziomie duchowym heksagram jest najwyÂższym symbolem zrĂłwnowaÂżonej boskoÂści. Heksagram - szeÂścioramienna gwiazda skÂładajÂąca siĂŞ z dwĂłch naÂłoÂżonych na siebie rĂłwnobocznych trĂłjkÂątĂłw. Zawiera w sobie przedstawienie symboliczne czterech ÂżywioÂłĂłw : TrĂłjkÂąt skierowany wierzchoÂłkiem w gĂłrĂŞ wyobraÂża ogieĂą. TrĂłjkÂąt z wierzchoÂłkiem skierowanym w dĂłÂł wodĂŞ. TrĂłjkÂąt ognia przeciĂŞty przez podstawĂŞ trĂłjkÂąta wody oznacza powietrze. TrĂłjkÂąt wody przeciĂŞty przez podstawĂŞ trĂłjkÂąta ognia - ziemiĂŞ. CaÂłoÂśĂŚ przedstawiona w ten sposĂłb zawiera w sobie wszystkie ÂżywioÂły wszechÂświata. Na czterech bocznych wierzchoÂłkach umieszcza siĂŞ cztery podstawowe cechy materii : odpowiednio od gĂłry ciepÂło i zimno. W ten sposĂłb otrzymuje siĂŞ zwiÂązki miĂŞdzy czterema ÂżywioÂłami i ich cechy, przeciwstawiajÂące siĂŞ sobie parami. OgieĂą jest ciepÂły suchy, woda wilgotna, zimna, ziemia, zimna, sucha, powietrze, wilgotne, ciepÂłe. W tym wypadku pieczĂŞĂŚ Salomona wyraÂża syntezĂŞ przeciwstawnych zjawisk i jednoÂśĂŚ i zÂłoÂżonoÂśĂŚ wszechÂświata.

PieczĂŞĂŚ Salomona zawiera rĂłwnieÂż siedem podstawowych metali alchemicznych oraz siedem najwaÂżniejszych planet. W centrum umieszcza siĂŞ zÂłoto i sÂłoĂące, jako doskonaÂłoÂśĂŚ do ktĂłrej ma zmierzaĂŚ kaÂżdy proces. NajwyÂższy wierzchoÂłek to srebro i ksiĂŞÂżyc. NajniÂższy oÂłĂłw i Saturn. WierzchoÂłki po prawej stronie, od gĂłry, to miedÂźÂ˝ i Wenus, oraz rtĂŞĂŚ i Merkury. Po lewej, rĂłwnieÂż od gĂłry; Âżelazo i Mars, wreszcie i Jowisz. PieczĂŞĂŚ Salomona wyraÂża w ten sposĂłb sprowadzenie niedoskonaÂłego, wielorakiego do doskonaÂłego, jednorodnego. NiektĂłrzy odczytujÂą ten symbol na planie duchowym, jako rodzaj mistycznej drogi, ktĂłrej celem jest przemiana czÂłowieka niedoskonaÂłego, podzielonego miĂŞdzy rĂłÂżne skÂłonnoÂści, tendencje, popĂŞdy, w istotĂŞ doskonaÂłÂą. WedÂług innych interpretacji, szeÂścioramienna gwiazda przedstawia zjednoczenie pierwiastka mĂŞskiego i ÂżeĂąskiego.

http://www.religie.424.pl/mistyka-i-ezoteryka-zydowska-cz-3,1071,article.html

WracajÂąc do symboliki, warto porĂłwnaĂŚ znaczenia symboli ÂŻydowskich z inna symbolika.

Cytuj

Symbolika Âżydowskich nagrobkĂłw w Âświetle kultury chrzeÂścijaĂąskiej

Kategorie: Historia mentalnoÂści i wyobraÂżeĂą, Historia regionalna, Historia religii, koÂścioÂłĂłw i zwiÂązkĂłw wyznaniowych, Historia sztuki i kultury, Judaistyka, Polska, Powszechna

2010-11-15 14:00 Alicja MÂłyĂąska

Symbolika Âżydowskich nagrobkĂłw jest w wielu aspektach podobna do chrzeÂścijaĂąskiej, stÂąd tez prĂłba porĂłwnania, w jaki sposĂłb dany symbol, znak czy alegoria sÂą rozumiane w sztuce Âżydowskiej i chrzeÂścijaĂąskiej.

Jest to jedyna spoÂśrĂłd cheÂłmskich macew, na ktĂłrej znajdujÂą siĂŞ promienie, najprawdopodobniej nawiÂązujÂące do symboliki ÂświatÂła Zabytkowe macewy stojÂą na cheÂłmskim cmentarzu zwrĂłcone w kierunku wschodu, tak jak nakazuje tradycja. Jest ich tam okoÂło 350, z czego wiĂŞkszoÂśĂŚ znajduje siĂŞ na najwyÂżej poÂłoÂżonej czĂŞÂści cmentarza. Usytuowanie pÂłyt nagrobkĂłw nie jest przypadkowe – sÂą skierowane w stronĂŞ Jerozolimy, a jednoczeÂśnie ÂświatÂła, do ktĂłrego symboliki ÂŻydzi przywiÂązywali wielkÂą wagĂŞ1. Na wstĂŞpie trzeba teÂż zaznaczyĂŚ, Âże ÂŻydzi nie mogli ukazywaĂŚ przedstawieĂą ludzkich w jakiejkolwiek formie, czy to na obrazach, nagrobkach, czy w formie rzeÂźb.

Symbol jest bodÂźcem dla ludzkiego umysÂłu, nieraz jest okreÂślany jako „obraz zmysÂłowy”, ktĂłry pobudza myÂślenie, natomiast w aspekcie realizmu poznawczego [symbol] nie jest zewnĂŞtrznÂą prawdÂą, to jednak w znaczeniu psychologicznym symbol jest prawdziwy, poniewaÂż wÂłaÂśnie symbol prowadzi do wszystkich wielkich osiÂągniĂŞĂŚ ludzkich2. Symbol jest czymÂś innym niÂż alegoria, poniewaÂż daje siĂŞ on wielorako interpretowaĂŚ i nie jest moÂżliwe jednoznaczne okreÂślenie jego znaczenia3. W przypadku prĂłby interpretowania symboliki Âżydowskiej w powiÂązaniu z chrzeÂścijaĂąskÂą Âłatwo jest bÂłĂŞdnie odczytaĂŚ pierwotne znaczenie danego przedstawienia. Jako przykÂład posÂłuÂżyĂŚ moÂże jeden z nagrobkĂłw, na ktĂłrym wyÂłaniajÂąca siĂŞ z nieba rĂŞka przelewa wodĂŞ z dzbana do drugiego naczynia. WyobraÂżenie takie moÂże oznaczaĂŚ ÂśmierĂŚ, przelanie siĂŞ wody Âżycia; sam dzban w symbolice chrzeÂścijaĂąskiej kojarzony jest gÂłĂłwnie z przemianÂą wody w wino, natomiast w sztuce wczesnochrzeÂścijaĂąskiej dzbany przedstawiane sÂą czĂŞsto wspĂłlnie z latoroÂślami i pijÂącymi ptakami – symbol studni z wodÂą Âżycia4. Tymczasem w religii Âżydowskiej wizerunek ten oznacza zupeÂłnie co innego, a mianowicie potomkĂłw rodu Lewiego (LewitĂłw), do ktĂłrych naleÂżaÂł obowiÂązek obmywania rÂąk kapÂłanom5. Symbolika Âżydowska nie jest w tym wypadku tak gÂłĂŞboka jak chrzeÂścijaĂąska i nie doszukuje siĂŞ ukrytych znaczeĂą, odnosi siĂŞ jedynie bezpoÂśrednio do pochodzenia zmarÂłego.

Macewa, na ktĂłrej widnieje wyÂłaniajÂąca siĂŞ z nieba rĂŞka przelewajÂąca wodĂŞ z dzbana do drugiego naczynia

(http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/dzbanek_min_550x476.jpg)

Mniejszych rozbieÂżnoÂści dostarcza kolejne przedstawienie nagrobne, tym razem ukazujÂące specyficznie uÂłoÂżone dÂłonie. W symbolice chrzeÂścijaĂąskiej rĂŞce wynurzajÂące siĂŞ z nieba oznaczajÂą obecnoÂśĂŚ Boga i jego sprawstwo, bÂłogosÂławieĂąstwo boskie. DÂłonie ludzkie zÂłoÂżone do modlitwy mogÂą oznaczaĂŚ adoratora6. W kulturze Âżydowskiej natomiast wizerunek ten symbolizowaÂł potomkĂłw arcykapÂłana Aarona, kapÂłanĂłw, ktĂłrzy peÂłnili sÂłuÂżbĂŞ w ÂŚwiÂątyni Jerozolimskiej i udzielali w ten sposĂłb bÂłogosÂławieĂąstwa. WaÂżny jest tu ukÂład palcĂłw – Âśrodkowy miaÂł siĂŞ stykaĂŚ ze wskazujÂącym, natomiast maÂły z serdecznym7. Przedstawienie takie charakteryzuje zatem pochowanÂą osobĂŞ, informujÂąc o jej profesji, ale poprzez odwoÂłanie do gestu bÂłogosÂławieĂąstwa zbliÂża siĂŞ do symboliki chrzeÂścijaĂąskiej.

Macewa przedstawiajÂąca dÂłonie uÂłoÂżone w geÂście bÂłogosÂławieĂąstwa (palec Âśrodkowy poÂłÂączony ze wskazujÂących zaÂś maÂły z serdecznym

(http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/dlonie_min_550x412.jpg)

Kolejnym, bardzo ciekawym, przedstawieniem jest zÂłamany kwiat lub inna roÂślina (na przykÂład drzewo lub gaÂłÂąÂź) zgiĂŞta w poÂłowie. Znak zrozumiaÂły i bardzo uniwersalny, gdyÂż odnosi siĂŞ do tragicznej Âśmierci osoby pochowanej. Podobnym symbolem sÂą takÂże zÂłamane lub zdmuchniĂŞte Âświece, ale takie pÂłaskorzeÂźby zdarzajÂą siĂŞ na Âżydowskich nagrobkach bardzo rzadko. WaÂżnÂą formÂą jest takÂże topola (brak na cheÂłmskim cmentarzu), ktĂłrej opadajÂące gaÂłĂŞzie symbolizujÂą smutek i przygnĂŞbienie po stracie kogoÂś najbliÂższego, ale mogÂą takÂże symbolizowaĂŚ samÂą ÂśmierĂŚ, co ilustruje cytat: TopolĂŞ siedmioramiennÂą zdmuchnÂąÂł wiatr. GasnÂą strÂącone iskry liÂści8.

(http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/zlamana-roza_min_550x557.jpg)

WyobraÂżenie znajdujÂące siĂŞ na jednej z macew, przedstawiajÂące zÂłamanÂą rĂłÂżĂŞ ZÂłamana rĂłÂża

Podobnie wyglÂąda chrzeÂścijaĂąska interpretacja wyobraÂżenia zÂłamanej roÂśliny, wyraÂżajÂącego kruchoÂśĂŚ ludzkiego Âżycia. Kwiaty ze wzglĂŞdu na swojÂą nietrwaÂłoÂśĂŚ same w sobie sÂą symbolem przemijalnoÂści i ulotnoÂści czasu. Ciekawie jest natomiast interpretowany obraz topoli, ktĂłra juÂż od staroÂżytnoÂści kojarzona byÂła ze ÂśmierciÂą i ÂżaÂłobÂą – drzewa tego gatunku miaÂły rosnÂąĂŚ nad brzegami rzeki Acheron pÂłynÂącej w Hadesie. W kulturze chrzeÂścijaĂąskiej przypisywano topoli zdolnoÂśĂŚ leczenia osĂłb ukÂąszonych przez Âżmije, a ponadto byÂła ona symbolem mĂŞki Chrystusa i zbawienia. PrĂłcz topoli i kwiatĂłw na chrzeÂścijaĂąskich grobach pojawiaÂły siĂŞ teÂż palmy (znak raju) oraz drzewa oliwne i granatowce oznaczajÂące odkupienie9.

IdÂąc dalej tropem motywĂłw roÂślinnych i ich znaczeĂą, naleÂży wspomnieĂŚ o winoroÂśli i liÂściach dĂŞbu. Pierwszy z nich, w kulturze sepulkralnej ÂŻydĂłw, symbolizuje lud Izraela, a takÂże owocnÂą pracĂŞ za Âżycia i duchowe bogactwo. W sztuce chrzeÂścijaĂąskiej jest to symbol przemiany duchowej, a wiĂŞc znaczenie w obu religiach jest podobne10. Ciekawe znaczenie majÂą liÂście dĂŞbu, ktĂłre wraz z ÂżoÂłĂŞdziami utoÂżsamiajÂą sprawiedliwoÂśĂŚ oraz wieczny odpoczynek zmarÂłego; na gruncie kultury chrzeÂścijaĂąskiej trudno przypisaĂŚ im konkretnÂą treÂśĂŚ.

(http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/winorosl_min_550x388.jpg)

(http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/listki-debu_min_550x412.jpg)

Macewa z bordiurÂą wypeÂłnionÂą motywem winoroÂśli WinoroÂśl

Macewa z motywem liÂści dĂŞbu LiÂście dĂŞbu

Sporo kÂłopotĂłw w interpretacji sprawiajÂą takÂże motywy zwierzĂŞce przedstawiane na Âżydowskich nagrobkach. NajczĂŞÂściej sÂą one zwiÂązane z imionami zmarÂłych, na przykÂład wilk to Beniamin lub Zeew, niedÂźwiedÂź to Dow lub Ber, owce przy studni to Rebeka, lew to Arje lub Lejb, zaÂś jeleĂą to Cwi lub Hirsz11. Niestety, na cheÂłmskim kirkucie nie zachowaÂła siĂŞ Âżadna macewa z przedstawieniami tego rodzaju. OgĂłlnie rzecz ujmujÂąc, symbolika zwierzĂŞca jest doÂśĂŚ uniwersalna – wizerunkom wielu gatunkĂłw przypisywano w obu kulturach niemal identyczne znaczenie. Na przykÂład goÂłÂąb: symbol duszy, Ducha ÂŚwiĂŞtego i pokoju, w religii hebrajskiej oznacza zgodĂŞ i miÂłoÂśĂŚ maÂłÂżeĂąskÂą. OrzeÂł natomiast nieraz utoÂżsamiany jest z walkÂą, dlatego teÂż czĂŞsto znajduje siĂŞ na grobach ÂżoÂłnierzy obu kultur. Na gruncie tradycji judaistycznej ptak ten moÂże byĂŚ rĂłwnieÂż symbolem matczynej miÂłoÂści12.

DuÂżo bardziej skomplikowana jest symbolika jelenia – zwierzĂŞ to, dla HebrajczykĂłw symbol czuÂłej miÂłoÂści oraz poÂświĂŞcenia, wedÂług wierzeĂą Âżydowskich potrafiÂło wydÂłuÂżyĂŚ swoje Âżycie, zjadajÂąc uwaÂżane za uosobienie wszelkiego zÂła wĂŞÂże. JeleĂą byÂł teÂż znakiem dÂąÂżenia ku Bogu, jego bÂłogosÂławieĂąstwa. Jak pisaÂł Dariusz Rozmus: silne i potĂŞÂżne zwierzĂŞta, jak wspomniany powyÂżej jeleĂą, a takÂże byk, orzeÂł, lew w wyobraÂźni staroÂżytnych symbolizowaÂły potĂŞgi, nad ktĂłrymi BĂłg skutecznie sprawowaÂł swojÂą niepodzielnÂą wÂładzĂŞ13. Tymczasem w symbolice chrzeÂścijaĂąskiej, obecnie niezrozumiaÂłej, jeleĂą byÂł symbolem chrzczonej duszy14, kontemplacji, odrodzenia oraz zwyciĂŞstwa Jezusa nad Szatanem15.

Jednym z ciekawszych symboli zwierzĂŞcych, ÂłÂączÂącym siĂŞ rĂłwnieÂż z przedstawieniami o znaczeniu metafizycznym, jest wÂąÂż poÂłykajÂący swĂłj ogon oznaczajÂący wiecznoÂśĂŚ Âżycia. Takie samo znaczenie posiada hebrajski wieniec, ktĂłry nawiÂązuje do formuÂły, stosowanej na prawie kaÂżdym nagrobku, w tej lub podobnej formie: Niech dusza jego/jej bĂŞdzie wÂłÂączona w wieniec wiecznego Âżycia16. W sztuce chrzeÂścijaĂąskiej wieniec byÂł symbolem pĂłr roku, cyklicznoÂści, a w konsekwencji takÂże przemijalnoÂści. NaleÂży podkreÂśliĂŚ, Âże Jezus byÂł pojmowany jako wÂładca czasu, ktĂłry w dowolnej chwili mĂłgÂł ten wieniec przerwaĂŚ.

(http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/wieniec-laurowy_min_180x165.jpg) (http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/galazki-laurowe_min_180x173.jpg) (http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/waz_min_180x167.jpg)

Wieniec laurowy na jednej z macew Wieniec laurowy GaÂłÂązki laurowe na jednej z macew GaÂłÂązki laurowe WÂąÂż zjadajÂący wÂłasny ogon wyobraÂżony na jednej z macew WÂąÂż zjadajÂący wÂłasny ogon, symbol wiecznoÂści, a zarazem przemijania

Jak pisaÂła Jutta Seifert, w sztuce Âśredniowiecznej czĂŞsto zamiast wieĂącĂłw pojawiaÂły siĂŞ korony17. OdgrywaÂły one duÂżÂą rolĂŞ takÂże w symbolice nagrobnej ÂŻydĂłw, w ktĂłrej oznaczaÂły osobĂŞ poboÂżnÂą, studiujÂącÂą i znajÂącÂą TorĂŞ i inne pisma oraz nauczajÂącÂą18. Identyczne znaczenie miaÂły takÂże wyrzeÂźbione na nagrobkach ksiĂŞgi, tak jak ta zamieszczona poniÂżej, znajdujÂąca siĂŞ na rozbitej macewie z cheÂłmskiego kirkutu. D. Rozmus przywoÂłuje nawet przykÂład poÂłÂączenia motywu ksiĂŞgi i korony na jednym nagrobku19. Symbol ten jest zrozumiaÂły w kulturze chrzeÂścijaĂąskiej.

(http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/ksiega_min_550x412.jpg)

Macewa z wyobraÂżeniem otwartej ksiĂŞgi Macewa naleÂżÂąca prawdopodobnie do wybitnego rabina Meira Posnera

OprĂłcz opisanych powyÂżej symboli, na macewach w innych czĂŞÂściach kraju moÂżna takÂże odnaleÂźĂŚ rzeÂźby przedstawiajÂące puszki ofiarne, nawiÂązujÂące swojÂą symbolikÂą do uroczystoÂści pogrzebowych i towarzyszÂącego im zwyczaju zbierania datkĂłw na ubogich. Takie wyobraÂżenie oznaczaÂło osobĂŞ szczodrÂą i wspĂłÂłczujÂącÂą biedniejszym. Innym przedmiotem codziennego uÂżytku pojawiajÂącym siĂŞ na Âżydowskich nagrobkach byÂł Âświecznik – zarĂłwno trĂłjramienny, jak i tradycyjny, siedmioramienny. Oznaczano w ten sposĂłb grĂłb kobiety, co rĂłwnieÂż miaÂło swoje uzasadnienie w tradycjach Âżydowskich, poniewaÂż to wÂłaÂśnie kobiety dbaÂły o ognisko domowe oraz zapalanie Âświec przed uroczystoÂściami. IstniaÂły takÂże przedstawienia ÂświecznikĂłw ze zÂłamanymi Âświecami, ktĂłre wskazywaÂły, Âże w danym grobie pochowana zostaÂła kobieta zmarÂła ÂśmierciÂą tragicznÂą. TakÂże i ten znak odnosiÂł siĂŞ do wspomnianej szeroko pojĂŞtej symboliki ÂświatÂła, ktĂłra tak wiele znaczyÂła w religii judaistycznej20.

(http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/zestawienie_min_550x330.jpg)

Macewa z grobu sÂłynnego gdaĂąskiego rabina Elchanana Aschkenasiego (jego dzieÂła sÂą do dziÂś drukowane i studiowane w szkoÂłach rabinackich). Stan sprzed i po renowacji

W swojej pracy chciaÂłam pokazaĂŚ, Âże mimo duÂżej hermetycznoÂści judaizmu, w Âżydowskiej sztuce sepulkralnej pojawiajÂą siĂŞ symbole, ktĂłrych znaczenie jest wspĂłlne z chrzeÂścijaĂąskimi. Nie moÂżna przecieÂż zapominaĂŚ, Âże jeszcze stosunkowo niedawno obok PolakĂłw i wyznawcĂłw Chrystusa Âżyli takÂże ÂŻydzi, ktĂłrzy posiadali odrĂŞbnÂą kulturĂŞ. Na jej niezrozumieniu wyrĂłsÂł antysemityzm, dlatego teÂż naleÂży staraĂŚ siĂŞ poznaĂŚ jÂą choĂŚ czĂŞÂściowo i szukaĂŚ nie rĂłÂżnic, ale cech wspĂłlnych.

Serce wyobraÂżone na jednej z macew Serce jest uniwersalnym symbolem miÂłoÂści

(http://histmag.org/grafika/articles4/symbolika-zydowskich-nagrobkow/serce_min_550x432.jpg)

Przypisy:

1 Bywa ona rĂłÂżnie wyjaÂśniana, np. w powiÂązaniu z przekonaniem, iÂż dusza jest ÂświatÂłem Boga.

2 A. J. Nowak, Symbol, znak, sygnaÂł, Lublin 2000, s. 23.

3 H. G. Gadamer, Symbol i alegoria, [w:] Symbole i symbolika, red. M. GÂłowiĂąski, Warszawa 1991, s. 100.

4 J. Seifert, Leksykon sztuki chrzeÂścijaĂąskiej. Tematy, postacie, symbole, Kielce 2007, s. 86.

5 M. Krajewska, Czas kamieni, Warszawa 1982, s. 23; M. ÂŁagiewski, Macewy mĂłwiÂą, WrocÂław–Warszawa–KrakĂłw 1991, s. 13.

6 J. Baldock, Symbolika chrzeÂścijaĂąska, PoznaĂą 1994, s. 131; J. Seifert, dz. cyt., s. 273–274.

7 D. WalerjaĂąski, Zatarty Âślad – historia cmentarzy Âżydowskich w Gliwicach, [w:] ÂŻydzi gliwiccy, materiaÂły z konferencji, Gliwice 2006, s. 147.

8 Cyt. za: M. Krajewska, dz. cyt., s. 97.

9 Natura i jej symbole. RoÂśliny i zwierzĂŞta, Warszawa 2006, s. 59, 74; F. Hageneder, Magia drzew, Warszawa 2006, s. 156; M. ÂŁagiewski, dz. cyt., s. 19. Samo drzewo (o nieokreÂślonym gatunku) byÂło m.in. wyobraÂżeniem czÂłowieka jako ÂżyjÂącej istoty, zaÂś np. suche drzewo oznaczaÂło rychÂłÂą ÂśmierĂŚ, najczĂŞÂściej wÂłaÂściciela ziemi, na ktĂłrej rosÂło. Zob.: M. Marczewska, Drzewa w jĂŞzyku i kulturze, Kielce 2002. Drzewo w chrzeÂścijaĂąstwie symbolizowaÂło Âżycie i przemiany w nim zachodzÂące oraz ÂśmierĂŚ i odrodzenie. Jest znakiem nadziei i w tym punkcie religia Âżydowska i chrzeÂścijaĂąska interpretujÂą drzewo tak samo. Zob.: J. Seifert, dz. cyt., s. 81.

10 D. WalerjaĂąski, dz. cyt., s. 147; J. Baldock, dz. cyt., s. 143.

11 M. ÂŁagiewski, dz. cyt., s. 13; M. Krajewska, dz. cyt., s. 23, 25; D. WalerjaĂąski, dz. cyt., s. 147.

12 M. ÂŁagiewski, dz. cyt., s. 19; D. Rozmus, Cmentarze Âżydowskie ziemi olkuskiej, KrakĂłw 1999, s. 180–181.

13 D. Rozmus, dz. cyt., s. 144.

14 W czasie chrztu wypowiadano sÂłowa: Jak Âłania pragnie wody ze strumieni, tak dusza moja pragnie ciebie, BoÂże.

15 J. C. Cooper, ZwierzĂŞta symboliczne i mityczne, PoznaĂą 1998, s. 94–95; J. Seifert, dz. cyt., s. 137–138.

16 D. WalerjaĂąski, dz. cyt., s. 148.

17 J. Seifert, dz. cyt., s. 355.

18 M. ÂŁagiewski, dz. cyt., s. 13; M. Krajewska, dz. cyt., s. 21.

19 M. ÂŁagiewski, s. 13; D. Rozmus, dz. cyt., s. 152, 160.

20 D. Rozmus, dz. cyt., s. 141; M. ÂŁagiewski, dz. cyt., s. 13; M. Krajewska, dz. cyt., s. 21.
Bibliografia:

Baldock J., Symbolika chrzeÂścijaĂąska, PoznaĂą 1994.
Cooper J. C., ZwierzĂŞta symboliczne i mityczne, PoznaĂą 1998.
Gadamer H. G., Symbol i alegoria, [w:] Symbole i symbolika, red. M. GÂłowiĂąski, Warszawa 1991.
Hageneder F., Magia drzew, Warszawa 2006.
Krajewska M., Czas kamieni, Warszawa 1982.
ÂŁagiewski M., Macewy mĂłwiÂą, WrocÂław–Warszawa–KrakĂłw 1991.
Marczewska M., Drzewa w jĂŞzyku i kulturze, Kielce 2002.
Natura i jej symbole. RoÂśliny i zwierzĂŞta, Warszawa 2006.
Nowak A. J., Symbol, znak, sygnaÂł, Lublin 2000.
Rozmus D., Cmentarze Âżydowskie ziemi olkuskiej, KrakĂłw 1999.
Seifert J., Leksykon sztuki chrzeÂścijaĂąskiej. Tematy, postacie, symbole, Kielce 2007.
WalerjaĂąski D., Zatarty Âślad – historia cmentarzy Âżydowskich w Gliwicach, [w:] ÂŻydzi gliwiccy, materiaÂły z konferencji, Gliwice 2006.

Zobacz teÂż:

Wojskowy Cmentarz Francuski w GdaĂąsku
Brama StraceĂą – cmentarz-mauzoleum z epoki zaborĂłw
Cmentarz ObroĂącĂłw WybrzeÂża w Gdyni
Spacer po Cmentarzu ÂŁyczakowskim
Exegi monumentum... Zgierska zbiĂłrka publiczna na rzecz ratowania zabytkowych nagrobkĂłw
Ogromny park pochowaÂł umarÂłych... Cmentarz Centralny w Szczecinie
Cmentarz Âżydowski na gdaĂąskim CheÂłmie
Cmentarz ÂżoÂłnierzy radzieckich na poznaĂąskiej cytadeli
Znicze na Cmentarzu Mauzoleum ÂŻoÂłnierzy Radzieckich

Redakcja: Roman Sidorski
Korekta: Justyna PiÂątek

http://histmag.org/Symbolika-zydowskich-nagrobkow-w-swietle-kultury-chrzescijanskiej-4856

smoki.....

Generacja Smoka

"Potwory: Nie widzimy ich wiĂŞcej", napisaÂł Gustaw Flaubert w sÂłynnej SÂłownik rubryce PomysÂły
I jeszcze ..., potwory istniaÂły, istniejÂą i bĂŞdÂą istnieĂŚ.
Globalny mitologia i tradycji ludzi sÂą peÂłne potworĂłw i smokĂłw,
obecnie istnieje tylko w bajkach i powieÂści fantasy.
Albo ... moÂże nie!
«Tu siĂŞ demony ...»
Draco: Constellation Draco (Stellar Draconis). Astronomiczne zabudowy: z prawej WniebowstÂąpienie: 17 godzin. Deklinacja: 65 stopni. Widoczne szerokoÂściach geograficznych pomiĂŞdzy 90-15 stopni. (Najlepiej widoczne w lipcu, okoÂło 9.30-10.00 wieczorem. Podczas letnich konstelacji "do gĂłry nogami" w stosunku do obrazu zimy).
Gwiazdy Draco: Thuban (Alpha Draconis), RASTABAN (Beta DRA), Etamin (Gamma DRA), Nodus (Delta DRA), TYL (Epsilon DRA), ALDHIBAH (Zeta DRA), ED ASICH (Jota DRA), GIANFAR ( lambda DRA), Arrakis (Mu DRA), KUMA (Nu DRA), GRUMIUM (Xi Dra), ALSAFI (Sigma DRA), DSIBAN (Psi DRA).
4000 lat temu, gwiazda Thuban (Alpha Draconis), byÂł Polaris nas. Od tego czasu, oÂś obrotu Ziemi zostaÂła zmieniona na Biegunie PĂłÂłnocnym, wiĂŞc teraz Polaris jest Gwiazda Polarna. Na dziesiĂŞĂŚ tysiĂŞcy lat od teraz, Polaris bĂŞdzie VEGA.
Kliknij na zdjĂŞcia aby zobaczyĂŚ duÂże
dragons (6)
Smoki pierwsze w historii nowoÂżytnej Europy znajduje siĂŞ w Szwajcarii i Alp w ogĂłle. Niemniej jednak, najwczeÂśniejsze wzmianki europejskie sÂą w Grecji, we WÂłoszech, na Wyspach Brytyjskich, Niemcy i Norwegia.
Zdaje sobie sprawĂŞ z trudnoÂści ustalenia chronograf wyprodukowany pierwszy esej klasyfikacji. To pastor Johannes Stoumpf (1500/78). UczeĂą i przyjaciel sÂłynnego uczonego Tsvinkli, to wojujÂący reformator zebrano niezbĂŞdne dane za okres na duÂżÂą wycieczkĂŞ edukacyjnÂą do Szwajcarii.
W 1548 roku opublikowaÂł kronikĂŞ w Zurychu. Z 762 stron, map i 4000 drzeworytĂłw, caÂły ten historyczno-topograficznego pozostanie aÂż do 18 wieku, gÂłĂłwnym ÂźrĂłdÂłem wiedzy o obszarach Szwajcarii.
Dla pastora Stoumpf, imponujÂący charakter gĂłrski krajobraz pokazuje majestat i wszechmoc Pana. TwĂłrca dobroczynnoÂści przyniĂłsÂł przez niektĂłrych ÂźrĂłdeÂł naturalnych, potrÂącenie destrukcyjnoÂści inne ÂżywioÂły. WiĂŞc potoki, ktĂłre schodzÂą z "dzikich Alpy" i rosnÂą wraz z topnieniem Âśniegu, zniszczy Âżyzne rĂłwniny, gdyby BĂłg nie stworzyÂł Âśrodki, duÂżych i gÂłĂŞbokich jeziorach, gdzie tĂŞpe tempa stabilizacji.
CzÂłowiek zaangaÂżowany w charakterze imerefsis projektu. Po Eterlin wyraziÂł tĂŞ samÂą wiarĂŞ, Stoumpf umieszcza czas smokĂłw w pierwszej fazie kolonizacji Alp. Pierwszy proboszcz mocno podkreÂśla charakter niektĂłrych rodzimych drakoĂąskich typĂłw. Stoumpf pisze, pomimo sÂłĂłw Pliniusza (Natural History), ktĂłre Smok (ÂścieÂżka) jest urodzonych w ziemi MaurĂłw i Indiach:
"NiektĂłre z nich rzeczywiÂście mieszkaÂł w krajach alpejskich sÂą wskazane. Dlaczego, pomimo zamroÂżenia Alpy z nieustannie Âśniegu w wielu miejscach, w poÂłudnie, skaÂł i jaskiĂą korzystaĂŚ z promieni sÂłonecznych. Tam mieszka smok (utwĂłr), najczĂŞÂściej w jaskiniach naraÂżonych na ciepÂło sÂłoneczne, a tym samym mogÂą siĂŞ ogrzaĂŚ. W niektĂłrych zalesione wÂąwozy (Tobel) SÂłonecznego gĂłrach szwajcarskich, rĂłwnieÂż mieszkaÂł przeraÂżajÂącymi smokami (lintwĂźrm), z ktĂłrych niektĂłrzy znaleÂźli nawet przed trzydziestu lat, w miejscach, ktĂłre sÂą piĂŞkne osiedla dziÂś. LudnoÂśĂŚ krajĂłw alpejskich znacznie wzrosÂły od tego czasu, tak, Âże obszary gĂłrskie zostaÂła wykorzystana i rozliczona tak, Âże dziÂś juÂż nie zobaczyĂŚ pasoÂżytĂłw innych czasach ... "
Stoumpf koryguje Pliniusz. Smok to nie tylko egzotyczne zwierzĂŞ. Nie byÂło aÂż kilku ostatnich lat w Europie ÂŚrodkowej. Chronograf jest zaangaÂżowana w analizy i leczenia w przypadku, w celu wyjaÂśnienia, jak te monstrualne gady (czĂŞsto humanoidalne prawie) udaÂło siĂŞ przetrwaĂŚ surowoÂśĂŚ klimatu. ZaczynajÂąc powinowactwo miĂŞdzy smokĂłw i innych "szkodnikĂłw" jak gady i jaszczurek, Stoumpf zakÂłada, Âże smok (utwĂłr) i lubi nasÂłonecznionych. W zwiÂązku z tym stwierdza, Âże smoki ÂżyjÂą w jaskiniach, najlepiej z widokiem na sÂłoĂące, a tym samym uda siĂŞ szron.
W montaÂżu z Stoumpf wyjÂątkiem smoka (utworu), szwajcarskie gĂłry by pomieÂściĂŚ i innego smoka typu, lintwurm, inne niÂż pierwsze, zarĂłwno w nazwie, jak i do jego miejsca zamieszkania. W Âśredniowiecznych niemieckich notatek, lintwurm termin uÂżywany gÂłĂłwnie skrzydlaty gad. Sugeruje siĂŞ tu, Âże gad kochaÂł ciemne i wilgotne tobels Âśrodowiska. Austriacki pisarz, Aleksander Lernet-cholen, nalegaÂł na trudnoÂści okreÂślenia, Âże dialektyczny termin w pĂłÂłnocnych Niemczech.
Te kaniony sÂą tobels parachomena i wykopaÂł torrentĂłw, czasem tworzÂąc maÂłe zbiorniki na stromych zboczach, wypeÂłnionych drzewami. Stoumpf wyraÂźnie rozrĂłÂżnia dwa rodzaje smokĂłw, toru, szczyty, jaskinie plazmowych zainstalowanych na stronie gĂłry, a lintwurm, ktĂłrego gospodarzem tajnych wÂąwozy, gdzie niewidoczny tryskajÂącej torrent.
UtwĂłr i lintwurm. Pierwszym byÂł skrzydlaty stwĂłr z bÂłonowych skrzydÂłach. Drugi, czworonoÂżny gad, odpowiada z facetem bezskrzydÂłe smoka, ktĂłry wyglÂądaÂł jak krokodyl, czĂŞsto dwunoÂżny, wyprostowany. Te pierwsze powaÂżne uczeni zgadzajÂą miejsce smoki w lekcjach fizyki, to przyrody Alp. Tak wiĂŞc, na torze i lintwurm terroryzuje zwierzĂŞta, takie jak niedÂźwiedzie, wilki i rysie, oraz wszystkich tych zwierzÂąt podlegajÂą podrĂŞcznik. OdtÂąd, smok jest powszechne.
Tylko rzadkoÂśĂŚ sprawia mu wyrĂłÂżniaĂŚ od innych drapieÂżnikĂłw. Potworny gad nie jest wrogiem Boga, ale wrogiem ludu. Stoumpf powtarza orĂŞdzie Eterlin i outhaul. Dla tych szwajcarskich chronografĂłw z 16 wieku, historia szwajcarskiego smoka zwiÂązany jest z tym z podboju wrogiego Âśrodowiska, podbĂłj kraju od jego pierwszych mieszkaĂącĂłw, sama logika, Âże Amerykanie wygrali swĂłj kraj z Indianami . Stoumpf prezentuje wiĂŞc zapewnia to pewne referencje: sprawa potwornych gadzich Res mostowych straÂżnikĂłw-fizyka, epicka przygoda Vinkelrint i odcinki charakteryzujÂą jako "koniec drakoĂąskich wojen" w Ountervalnt 1438 ...
Szwajcaria, domu Drakologias, znajduje siĂŞ jedna z najwiĂŞkszych przyjaciĂłÂł. PrzysÂłowie, Âże "dobra krew nie moÂże kÂłamaĂŚ" stosuje siĂŞ w tym przypadku, poniewaÂż jest jego wnuk Rengouornt, Leopold Sizat. Sizat (1601-1663) naleÂży, a on jest na elity wspĂłlnotowych, jest jednym z "wielkich reÂżyserĂłw paĂąstwa. Publikuje w 1661 roku opis sÂłynnego Jeziora Czterech KantonĂłw lub Four-kantonĂłw.
Pomimo restrykcyjnego charakteru tytule projektu przekracza dane topograficzne, zapewniajÂąc wiele dowodĂłw historii naturalnej. CzĂŞÂśĂŚ negocjuje jego faunĂŞ i Kantonu, Leopold poÂświĂŞca caÂły rozdziaÂł do smokĂłw. Zaczyna siĂŞ od stwierdzenia:
"ÂŁatwo moÂżna siĂŞ zastanawiaĂŚ, dlaczego niektĂłrzy twierdzÂą, Âże smoki nie istniaÂły na Ziemi i Natury." PotĂŞpia Sizat zmniejszenie roli smokĂłw przez pisarzy, ktĂłrzy widzÂą w nich tylko wymiar symboliczny. Jednak kaÂżdy moÂże skonsultowaĂŚ siĂŞ niezliczone stare chronografy szwajcarskich, zeznajÂąc komfortowe duÂżo smokĂłw w czasach staroÂżytnych. Na szczĂŞÂście, nasz czas jest wolne od tych szkodliwych stworzeĂą, "i to ma specjalnÂą ÂłaskĂŞ."
Konsultant odkrywa Âślady Dragons potworĂłw, ktĂłre musiaÂły pokonaĂŚ ApostoÂłĂłw Szwajcarii. Dla niego "kine» (boa) Pliniusz i St Hilarion byÂł zdecydowanie lindtwurm. Tak wiĂŞc, St Magnus miaÂł do czynienia z boa niedaleko Kempten i smok w Roschaoupt. Wiele prestiÂżowych osobistoÂści staroÂżytnej pisarzy greckich i ÂłaciĂąskich, aÂż Stoumpf potwierdzajÂą istnienie smokĂłw. WiĂŞc Leopold Sizat stwierdza z dumÂą, Âże jego narodzin utrzymuje dowody fizycznej rzeczywistoÂści takich zwierzÂąt.
Tam poczÂątkowo felonio Âśw Ledger, gdzie nasz autor twierdzi, Âże widziaÂł w jego oczy pokazano tam dwa smoki strasznych warunkĂłw PiÂłata. Innym skarbem miasta jest kamienny smok (mieszkaĂący mĂłwiÂą, Âże poleciaÂł tam smoka, to Drakopetra). Od ponad pĂłÂł wieku, mieszkaĂący mogli korzystaĂŚ z jej mocy uzdrawiajÂącej. Uspokaja i leczy krwawienia, a nawet dÂżuma. Potwierdza to dokument z 1532 roku, gdzie moÂżna przeczytaĂŚ, Âże ktoÂś Anton Chouter zwiÂązany ten kamieĂą na kamieniu pachwinie i pĂłÂł godziny, "Suck truciznĂŞ i zÂło z jego ciaÂła."
dragons (7) dragons (3)
dragons (5)
Smoki sÂą nie tylko w odlegÂłej przeszÂłoÂści. Przede kraju nadal utrzymuje Âślady ich istnienia, jak szkielet odkryto na GĂłrze Stafelvant, w 1602 roku. SiedemnaÂście lat pĂłÂźniej, z gÂłowÂą smoka gadĂłw i dÂługim ogonem, ktĂłry iskry, wedÂług Christoph Sorer, bĂŞdzie pochodziĂŚ z jaskini PiÂłata lataĂŚ w niewielkiej odlegÂłoÂści, aby dotrzeĂŚ do innego otwartego jaskini na gĂłrze rozmycia gĂłrskich.
W pobliÂżu Brindisi we WÂłoszech, ogromny smok pojawiÂł siĂŞ w 1600 roku, po zaciĂŞtej burzy. Z trujÂącym oddechem, zabiÂł wielu ludzi, zanim w koĂącu upaÂśĂŚ pod ciĂŞÂżarem wyrwanych drzew (Johann Leopold Sizat, Beschreibung des Ber Ăź hmbter Lucerner Odra Vier Waldst Ă¤ tten Widzi, Lucerna: David Hautten, 1661, RozdziaÂł XXV, s. 175).
WedÂług Schmidta, Leopold Sizat skupia siĂŞ tylko na cuda natury. Konsultant Lucerna nie jest juÂż w stanie satanizmu lub historie z kreatorĂłw (osobnikĂłw poÂłÂączonych z Drakologia w przeszÂłoÂści). Tylko dane, ktĂłre go interesujÂą sÂą te, ktĂłre ujawniajÂą historiĂŞ naturalnÂą, ktĂłrej potwornoÂści, w taki sam sposĂłb jak produktom wspĂłlnotowym, zbieraĂŚ.
RzeczywiÂście, Leopold cytuje Sizat poÂświĂŞca swojÂą pracĂŞ do badania rzekomej "hybryda" jaszczurki, jak czÂłowieka-krowy, jelenia lub innych anormalnych istot, takich jak "fish" z czterema nogami. (Autor obszernie opisuje "Âżab Rain", w ktĂłrym uczestniczyli "w towarzystwie mojego kochanego dziadka Rengouornt Sizat" letni wieczĂłr w 1610 roku. Ta wraÂżliwoÂśĂŚ na to, co dziwne, popycha go, by nagraĂŚ tradycyjne narracje prowadzÂąc go, nieÂświadomie, w holu czarodziejskiego Âświata.
Tak, miĂŞdzy innymi, stary rybakĂłw powiedziaÂł mu, Âże od czasu do czasu, ogromny szczupak ryby pojawiÂły siĂŞ na brzegu Jeziora Czterech-kantonĂłw. Ale za kaÂżdym razem chciaÂłem podejÂśĂŚ te xanavoutousan wody nagle, pozostawiajÂąc ÂśmierdzÂącym dymem "z powodu ktĂłrych wielu zginĂŞÂło" ...) Niemniej jednak, jego praca Sizat czĂŞÂśĂŚ literatury naturalistycznej, rodzaj Historii Naturalnej.
Poczytnych dzieÂłem znanego jezuickiego uczonego, wzmocni tĂŞ sztucznÂą literatury naturalistycznej. Hipotetyczny smoka, cierpliwie cudownie szczegĂłÂłowe pokoleĂą uczonych, znajdzie swoje zakoĂączenie w pierwszym eseju poÂświĂŞcony jest systematyczne badania podziemnego Âświata, Mundus Subterraneus (1664/65) z dnia Atanazy Kircher. Projekt skÂłada siĂŞ z dwĂłch duÂżych iloÂści ponumerowanych.
Smoki byÂły badane w ksiĂŞdze VIII, poÂświĂŞconej zwierzÂąt podziemnych, a nastĂŞpnie ryb jeziora i jaskinie. Taka klasyfikacja jest sam koncepcyjnego wybĂłr. Kircher moÂże ostrzec czytelnika, Âże "Wielki bĂłj" dzieli ekspertĂłw dotyczÂące rzeczywistoÂści smokĂłw, ale bez ogrĂłdek stwierdza ich istnienie, zabarykadowaÂł siĂŞ za waÂżnoÂści ÂźrĂłdeÂł koÂścielnych, pisarzy koÂścielnych i ÂświadkĂłw (Atanazy Kircher, Mundus subterraneus, w XII Libros digestus, Amsterdam: Johannes Jansa, 1664, tom. I, sygn. VIII, tom. IV).
Ale Kircher nie jest zwykÂłym kolekcjonerem informacji. 'S MyÂśli o miejscu zamieszkania lub oÂłowiu Smoka nowych rozwaÂżaĂą. Z pomocÂą biblijnego fragmentu, Kircher daje "otchÂłaĂą" do smokĂłw. Termin ten pierwotnie sugerowaÂł skÂąd przepaÂśĂŚ prawdopodobnie pochodzi z wĂłd potopu. Wsparcie tego pomysÂłu, autor Mundus Subterraneus wskazuje na obecnoÂśĂŚ duÂżych ÂźrĂłdeÂł podziemnych, ukryte pod gĂłrami, nazwany hydrophylaciae, z ktĂłrych rodzÂą siĂŞ rzeki.
ÂŚwiat bez ÂświatÂła, bogate w wodĂŞ, moÂże pomieÂściĂŚ Âżycie i geologiczne marzenie duÂżych jezuity ÂłÂączy siĂŞ z zoologii hipotetycznej. Smoki sÂą mieszkaĂący Ziemi podÂłoÂża. Czasem pojawiajÂą siĂŞ na otwartym powietrzu, "przeciw ludzi i zwierzÂąt." Kircher nie widzi smoki jako szczegĂłlnej kategorii zwierzÂąt. Jest, zatem, bardziej osobliwoÂśĂŚ przyrody, produkt bardzo rzadkich aktĂłw spontanicznej generacji.
Zgodnie z tym poglÂądem, smiali uczony daje nam przykÂład pszczoÂły, urodzone w ciÂągu wydzieliny bydÂła. JeÂśli zatem przepÂływ wĂłd podziemnych przypomina dziaÂłanie maszyn-ktĂłrych plany malowaĂŚ ksiÂąÂżki generacji smoka przypomina eksperyment chemiczny, gdzie jaskinie odegra rolĂŞ laboratoriĂłw fizycznych hydraulicznych.
WedÂług Kircher, Âże "czĂŞste komentarze" najwyraÂźniej pozwalajÂą stwierdziĂŚ, Âże smoki pojawiÂły siĂŞ w miejscach, gdzie alpejskich ogromne orÂły i sĂŞpy poczynionych swoje gniazda. WewnÂątrz ukrytych gniazd gĂłrskich ptaki drapieÂżne zgromadziĂŚ wiele wygasÂłego gry: gady, ptaki, krĂłliki, owce, psy, a nawet dzieci. Fermentacji zgromadzonych relikwii do doÂłu zwÂłok przyniosÂłoby czasami dziwaczne zwiÂązki zwierzÂąt.
Motley stwĂłr miaÂłby urodziĂŚ przez zgniliznÂą, smoka, ktĂłry pochodzi ze zwiÂązku z nasion wielu istnieĂą, ktĂłre zostaÂły skradzione przez sĂŞpy. Reptile by gÂłowa, szyja i ogon nowego stworzenia. Smok byÂł teÂż wypoÂżyczony duÂże uszy zajÂąca i ptakĂłw, piĂłr. Z pewnoÂściÂą zwiÂązek spermatic dominuje ta transformacja nie potĂŞpiam hybrydĂŞ z istnienia wad rozwojowych oraz niepeÂłnej osocza.

http://translate.google.pl/translate?hl=pl&sl=el&u=http://diadrastiko.blogspot.com/2012/08/blog-post_9245.html&prev=/search%3Fq%3Dhttp://diadrastiko.blogspot.fr/2012/08/blog-post_9245.html%26biw%3D1366%26bih%3D575

cd....

SkrzydÂła wiĂŞc to byĂŚ objĂŞte jednym gruboÂści warstwy, a pancerz z Âłusek byÂłoby zwapnienie predyspozycji genetycznych. Urodzony z sepsÂą, smok dorosÂły zawsze zdradzajÂą jego pochodzenie, poniewaÂż czarny oddech, ktĂłry mÂądry jezuita interpretuje jako marnych par, ktĂłre moÂżna porĂłwnaĂŚ z fosforescencjÂą martwego drewna.
WedÂług postrzegania Kircher, jaskinia nie jest juÂż tylko schronienie smoka. Jest rĂłwnieÂż "inkubatorze" z. Ta wyjÂątkowa rzadkoÂśĂŚ wyÂświetla produktĂłw osocza specyficzne warunki Âśrodowiskowe: niemiecki jezuita, ktĂłry ma obsesjĂŞ na punkcie eksperymentĂłw, smok bĂŞdzie automatyczne wynikiem procesĂłw chemicznych, podczas ktĂłrego jaskinia bĂŞdzie odgrywaĂŚ rolĂŞ ogromnego retorty, z gdzie przelaÂła nasiennego zupĂŞ. GĂłry, jaskinie i smoki sÂą zatem nierozÂłÂączne trio.
Kircher uwaÂża, Âże "nikt nie moÂże podwaÂżyĂŚ" rzeczywistoÂśĂŚ smoka, ktĂłry szczegĂłÂłowo zapoznaĂŚ ludzi z wielkim prestiÂżem jak Stoumpf Gkesner i Leopold Sizat. Alpy szwajcarskie bĂŞdzie ukrywaĂŚ wiele smoki w "miejsc niedostĂŞpnych", jak jest jakieÂś ukryte legowisk w gĂłrnym kraju. Trzy pokolenia reprezentacje smoki dekoracji traktat.
Jeden przedstawia "czworonoÂżnego skrzydlatego smoka", ktĂłry zabiÂł rycerza z Rodos, z drugiej pokazuje dracunculus strzaÂłĂłw, a ostatnio Draco helveticus, ktĂłry byÂł dwunoÂżny i pierzaste. (Formalizacja istnienie okreÂślonego rodzaju portret smoka alpejskie pracĂŞ wynagradza szwajcarskich kronikarzy i uczonych). Draco helveticus wchodzi na pole kultury europejskiej.
Kircher publikuje takÂże list Lucerne spowiednika Christopha Sorer, koncentrujÂąc swoje uwagi na temat jednego z smokami w strasznych warunkach PiÂłata: "WidziaÂłem majestatyczny smok przyleciaÂł z otworem na duÂżÂą skale Mount Pilatus, bardzo szybko machaĂŚ skrzydÂłami, jego ciaÂło byÂło na dÂługo, i tak jest ogon i szyi. Jego gÂłowa byÂła postaĂŚ jednego z tych gadĂłw z zĂŞbami. Podczas lotu, robiÂł usta jak iskry z nimi rzuca Âżelazka, gdy kowale hit kowadeÂłko na ... »
dragons (7)
W korespondencji, rĂłwnieÂż Sorer odpowiedziaÂł na piÂśmie, Âże w 1654 roku, dzieĂą Saint-Jacques (25 lipca), Hunter Paul Soumperlin poÂłoÂżony w gĂłrach flou (2097 m) w Alpach Szwajcarskich, ujrzaÂł smoka. ZwierzÂąt stoi na krawĂŞdzi gÂłĂŞbokiej jaskini. To byÂło dwunoÂżnych wyprostowany, z gÂłowÂą przypominaÂł konia i "caÂłe ciaÂło byÂło pokryte Âłuskami". Kiedy mĂŞÂżczyzna podszedÂł, potwĂłr wycofaÂł do jego legowiska.
ChociaÂż chwali Draco helveticus, Kircher nie sposĂłb zaniedbujÂąc WÂłochy. OprĂłcz sÂłynnego odcinka sezonu ze smokiem Alntrovanti, jezuita podnosi kwestiĂŞ niedawnego spotkania zupeÂłnie siĂŞ staÂło cztery lata przed publikacjÂą jego prac. W listopadzie 1660 myÂśliwy staranowaÂł bagna Pontini, niedaleko Rzymu, aby przeÂśladowaĂŚ siĂŞ ofiarÂą wodnego.
Podczas gdy smok wielkoÂści duÂżego sĂŞp, latajÂące, mĂŞÂżczyzna rzuciÂł w jego kierunku, a nastĂŞpnie zaatakowaÂł go istota rannych. MyÂśliwy zmarÂł tej samej nocy, a jego skĂłra byÂła zielona z jadem. I odkryÂł szczÂątki zwierzĂŞcia, ktĂłre byÂło juÂż rozkÂładajÂącego. Jego gÂłowa przeniesiony do Kircher, ktĂłrzy strzeÂżonym muzeum. Ten smok czÂłonkami byli dwunogi z szerokimi palmitynian stĂłp jak te gĂŞsi.
Francuski podrĂłÂżnik nam potwierdza istnienie popularnego reputacji, ktĂłry dominowaÂł na ulicach Rzymu w czasie, do ktĂłrego Kircher. RzeczywiÂście, w swoim pamiĂŞtniku (1665), Balthazar de Monkonis z Lyon zauwaÂża: "Na poczÂątku paÂździernika 1660 roku myÂśliwy zabiÂł dziesiĂŞĂŚ czy dwanaÂście mil od Rzymu, kiedy byÂł tam teÂż, skrzydlaty smok miaÂł skrzydÂła nietoperza, z ktĂłrych jeden z nich uderzyÂł myÂśliwego w nodze, i zmarÂł kilka dni pĂłÂźniej ... "
W oparciu o zwiĂŞkszonej trwaÂłoÂści w kwestii smoka, trzeciej edycji Mundus Subterraneus (1678) poÂświĂŞca kilka stron do smoka i daje wiĂŞkszÂą uwagĂŞ. MoÂżna zauwaÂżyĂŚ, Âże figura pluszowego smoka przechowywane w Rzymie, wewnÂątrz muzeum kardynaÂła Barberini, (Mundus Subterraneus, 3-cie wydanie, 1678, tom. II, nr ref. VIII, rozdziaÂł II, s. 103). Specjalny dodatek poÂświĂŞcony jest wĂŞdrowny podrĂłÂżnika szlachetnego George Elias Loreto.
Jest to maÂły przewodnik turystyczny do nawiedzonych miejsc, ktĂłre zostaÂły cenionych w barokowym wraÂżliwoÂści. Do szewskiej pasji, odnosi siĂŞ do jeziora strzegÂącego barier gĂłrskich i drzew iglastych, ktĂłrych mĂŞtnej wodzie przez upuszczenie rĂłÂżne przedmioty, powodujÂąc burze! Mamy w tym przypadku, brzegu jeziora Czarnego-Lasu Moumelze (sÂłowo to oznacza "bajki" nazwa jeziora Czarny Las produkowane przez sÂłowo Muhme:.. Bajki duchĂłw wĂłd Zobacz HĂźnnerkopf, «Muhmelsee», w HandwĂśrterbuch des deutschen Aberglaubens, VI Tom, Berlin 1934, s. 620-621.
Ponadto, projekt Przygody Simplisisimous -1669 - Grimmelshausen, bohater powieÂści, simplex, w przejÂście o Saouermprouner sÂłychaĂŚ "dziwne historie" opowiadane przez tych, ktĂłrzy siĂŞ w sprawie kÂąpieliska termalnego "nieodkryte" Moumelze: omĂłwienia destrukcyjne wÂłaÂściwoÂści wody z tego obszaru i spotkania z dziwnych stworzeĂą, gnomy i elfy i wrĂłÂżki, ktĂłre ÂżyjÂą pod powierzchniÂą ...) Raz na jeziorze, szukaÂł na prĂłÂżno z oczu, aby znaleÂźĂŚ gÂłĂŞbokoÂśĂŚ tego akwenu z zwodniczej spokoju .
Brak ryb moÂże ÂżyĂŚ pod powierzchniÂą. TĂŞtnienia poroniÂła, co niektĂłrzy prĂłbowali tam wejÂśĂŚ, poniewaÂż woda jest nie tylko tolerowaĂŚ czarne Âżaby i niektĂłre gatunki salamander. Pogranicze mieszkaniec Baden, towarzyszy ksiÂądz, prĂłbowaÂł zaÂżegnaĂŚ Moumelze rzuca tam rĂłÂżaĂące uÂświĂŞconych: "Ale nagle straszny potwĂłr dziwna forma pojawiÂła, trepontas ich lot i wzbudzajÂąc burzĂŞ, ktĂłra trwaÂła siedem dni ..."
Sam Loretta nie wydaje zaprzeczajÂą Âśledzenia smoka wodnego, poniewaÂż widzimy, Âże skoro rzuciÂł trzy kamienie w jeziorze (byĂŚ moÂże chcÂąc wywoÂłaĂŚ burzĂŞ ;), wstaÂł, aby wyrzeÂźbiĂŚ swoje nazwisko i datĂŞ podrĂłÂży (12 maja 1666) na sÂąsiedniej korze drzewa. Ten podrĂłÂżnik, ktĂłry przecina Niemcy kilka lat po zakoĂączeniu ostatnich walk, ktĂłre nastÂąpiÂły wojny trzydziestoletniej, patrzÂąc sÂłynnych nawiedzonych miejsc, ktĂłre bada szczegĂłÂłowo.
Loreto jest ciekawy duch, znawca literatury demonological. Po Moumelze przeraÂżajÂąca reputacja Mount PiÂłata przyciÂąga nieodparcie. Nie idzie w tym samym roku. On mĂłwiÂł o legendarnym jeziorze, "bezdennej gÂłĂŞbi." Nie byÂło go tam, ale duÂża stagnacja bagno.
Ale pastoraÂłka, ktĂłrzy towarzyszÂą show zrobiĂŚ wyciĂŞcia na skale: "szpony diabÂła" i mĂłwiĂŚ o safranthropous (podobne historie z Walii, zobaczyĂŚ pracĂŞ Arthur Machen, powieÂści Black Seal ). MĂłwiÂą, Âże gĂłry te sÂą przeklĂŞte. Loreto, w kaÂżdym razie, opisuje pasterzy PiÂłata jako osoby chamskie i obrzydliwe, poddali siĂŞ magii, ktĂłry Âłatwo zwabiony demonĂłw. W 1667 roku, grupa pasterzy czarownikĂłw rozpĂŞtaÂł niszczycielskÂą burzĂŞ na Canton.
Rok temu mieszkaĂący Vitzno widziaÂł pÂłonÂące smoka lecÂącego nad ich miejscowoÂści. To byÂło trzĂŞsienie ziemi i powĂłdÂź zapowiedÂź. Loreto uwaÂża oba smoki z gĂłry, a diabÂły i straszliwych magĂłw. Stanowisko smoka bojowego Ountervalnt jest dokÂładnie okreÂślony, jest "Field of the Dragon", Drachenfeldt. Pokazuje rĂłwnieÂż ludzi smoka czÂłowiek, ktĂłry jest wysoki, a stamtÂąd wydaje siĂŞ jezioro z czterech-Kantonu i okolicach kraju ... Loreto dodaje, Âże choĂŚ Afryka ma starÂą plotkĂŞ, Âże zawsze daje z potworami, a gĂłry szwajcarskie leÂżaÂł takÂże w ich najbardziej tajnych kryjĂłwek, "zdeformowane stwory", takie jak smoki i olbrzymy.
Lucerna, nie zachowaÂł nie w murach kolosalnego szkieletu ludzkiego, dowĂłd realnoÂści gigantĂłw? Elias George Loreto jest jednym z pionierĂłw wnieÂśĂŚ w centralnej Szwajcarii teratoeidous schronienia ludzi i zwierzÂąt.
Trzecia edycja Mundus Subterraneus z Kircher ustalenia Szwajcarii jako kraju zachodniego smoka. Jednak inne kraje europejskie mogÂłyby zakwestionowaĂŚ tĂŞ hegemoniĂŞ. Na przykÂład, Austria. Jednym z wojewĂłdztw, Karinthie byÂł szczegĂłlnie bogaty w opowieÂści o smokach. Jako zwieĂączenie tych przekonaĂą, w 1590 r., rzeÂźbiarz Ulrich miaÂł Fogkelzangk ozdobiĂŚ duÂży plac Klagenfurt w Karinthie, ze skrzydlatego smoka, sÂługi ÂźrĂłdÂło, Lindwurmdenkmal, czyli pomnik smoka ...
DuÂżo siĂŞ dzieje i Styria. W poprzednim wieku, Gkesner podniĂłsÂł kwestiĂŞ pierzastych gadĂłw w niebiosach tej prowincji, w poÂłudniowo-wschodniej Austrii. Ponadto, po zakoĂączeniu epoki Âśredniowiecza, "Cave of the Dragon" w Mixnitz przyciÂągnĂŞÂła ciekawy z caÂłej Europy. GD. M. Viser w odniesieniu do Styrii w 1678 roku, mĂłwi o jaskini, stwierdzajÂąc, Âże stale pooping "koÂści smokĂłw".
NiezwykÂły pielgrzym jako Elias George Loretta nie mĂłgÂł pominÂąĂŚ odniesienie do tej sÂłynnej kryjĂłwki. WedÂług niego, szewc nie ryzykujemy, aby uzyskaĂŚ Âłuki z jaskini do zbierania koÂści olbrzymĂłw. MĂŞÂżczyzna przypomniaÂł sobie, Âże caÂły smok szkielet odkryto w otwĂłr jaskini (Othenio Abel, Vorzeitliche Tierreste im deutschen Mythus, brauchtum und Volksglauben, IĂŠna: Fischer, 1939, rys. 130, strona 176, rys. 136, s. 185).
MateriaÂły dotyczÂące smoka wreszcie osiÂągnĂŞÂła taki niezwykÂły wolumin, ktĂłry niemiecki uniwersytet, George Caspar Kirchmagier (1635-1700) odwaÂżyÂł siĂŞ wyciÂągnÂąĂŚ pierwszÂą monografiĂŞ na ten temat. Chemik z zawodu, ma rĂłwnieÂż Kirchmagier Mineralogii i rozwinĂŞÂła sieĂŚ korespondentĂłw w waÂżnych uczonych europejskich.
W 1661 roku, kiedy projekt Zoologia Physica Johan Sperlingk (ktĂłry zostaÂł odznaczony poÂśmiertnie), zostaÂła opublikowana, wydawca dodane w dziesiĂŞciu akademickich dyskusji traktacie z lub pod nadzorem Kirchmagier. Istnieje w tym hipotetycznych kwestii zwierzÂąt, takich jak jednoroÂżec, bazyliszka, feniks i smok . Ten ostatni jest przedstawiony jako "olbrzymi gad" istota tarÂła, ÂżywiÂąc siĂŞ zwÂłokami i od czasu do czasu z Âżywymi ludÂźmi. (Johann Sperlingk, Zoologia Physica, red. J. Kirchmayer, Wittenberg: Spadkobiercy G. Berger, 1661, rozdziaÂł III, s. 403-405 (De Dracone). Dla Kirchmagier patrz Thorndike, Historia Magii i eksperymentalnych Science, Columbia University Press, 1958, op.an., tom. VII, str. 347).
Smok Smok byÂł znowu Grecy. Ten post, od jednego do drugiego koĂąca wieku, by ustawiĂŚ umiarkowany ducha, odrzucajÂąc ideĂŞ skrzydlatego gada na rzecz duÂżego serpentyn. Tak byÂło w 1603, opinia Kaspar Svenkfelnt dotyczÂące smoka ÂŚlÂąska. Taki byÂłby autorem i to ÂŚwiat SÂłownik Antoine Fouretier (1619-1688), ktĂłrego praca zostaÂła opublikowana poÂśmiertnie w Amsterdamie w 1690. Z tego mieszczaĂąskiego ParyÂża, nie zawsze wyjazd na badania, smok byÂł tylko "potwornego wĂŞÂża, ktĂłry w czasie nabytej wielki rozmiar."
Pozycje wielkiego Atanazy Kircher znaleziono wielki apel do kolekcjonerĂłw niestrudzony informacji barokowym Niemiec. Jeden z tych pisarzy, lubiÂł bardzo dziwne i niezwykÂłe historie, powieÂściopisarz Emperarnt Werner kaplica (1647-1690), uÂżywany projekt Mundus Subterraneus w stosunkach Strange (1683).
Musimy przyjÂąĂŚ, mĂłwi Kaplica, Âże "wielu" ludzi nie wierzÂą w istnienie smokĂłw. Ale sceptycy muszÂą "cisza" przed pozytywnej opinii osĂłb stojÂących w Sizat w Kircher i jego Alntrovanti i przed licznych raportĂłw naocznych ÂświadkĂłw, wskazujÂące, Âże do znudzenia:
"ByÂły i nadal sÂą smoki. Klify gĂłrach w Szwajcarii i gdzie indziej, nie, nie wolne od tych stworzeĂą i pamiĂŞtam bardzo dobrze, Âże wszystko mamy opowiadaÂł takich niszczycielskich potworĂłw, ktĂłre pojawiÂły siĂŞ w Toskanii, w Prusach, przed dwa lub trzy lata temu ... "(EB kaplica, GrĂśĂte DenckwĂźrdigkeiten der Welt, oder Sogenannte relations curiosae, Hambourg: Thomas von Wiering, 1683 Ale patrz teÂż E. B. Kaplica,« Mundus mirabilis tripartitus », uder Wunderbare Welt w einer kurtzen Cosmographia fĂźrgestellet .... , Ulm: Mattheus Wagner, 1689, t. III, sĂŞdzia I, rozdziaÂł XXIV, s. 179-188)..
dragons (1) dragons (2)
dragons (1)
ObecnoÂśĂŚ istot jednoczeÂśnie niebezpiecznych i niezwykÂłych w obszarze europejskim, powodujÂąc dziwne zjawiska charakterystyczne dla uroczej horroru. Sortuje kaplica z przyjemnoÂściÂą to "cudowne rodzaju" wÂśrĂłd "najbardziej ohydne potwory au naturalne", istota pozbawiona rodzicĂłw, przed kaÂżdym naturalnym przebiegu procesĂłw Âżyciowych, co wynika z automatycznego urodzenia.
Hybryda ta pozostaje w "wielkich gĂłr", ktĂłre mogÂą byĂŚ w Alpach szwajcarskich, ale rĂłwnieÂż "karpackie szczyty wznoszÂące siĂŞ w niebo, pomiĂŞdzy PolskÂą i Dacia" (Transylwanii). JuÂż Kirchmagier wspomniaÂł Karpat pomiĂŞdzy gĂłr europejskich uÂżywanych jako schronĂłw przez smoki. Kaplica dostaje jego informacji z serii publikowanych w pismach medycznych, nauk przyrodniczych kolekcji Cesarskiej Akademii Al.
W pierwszym z tych dokumentĂłw, wĂŞgierski lekarz Paterson Hein napisaÂł w 1671 roku, Âże "nie moÂżna byÂło n 'wyzwanie' rzeczywistoÂśĂŚ smokĂłw. ByÂły wÂśrĂłd zbiorĂłw jednej szczĂŞki i kÂły, ktĂłre okazaÂły siĂŞ dokÂładnie naturĂŞ tych zwierzÂąt. (Patrz list dr Johann Hein w Paterson dr Sachs wyborem Lewenhaim, 2 Δεκεμβρίου 1671, znajduje siĂŞ w Miscellanea Curiosa Medyczno - Physica Academiae Naturae Curiosorum, Lipsk i Francfort).
W innym liÂście (29 stycznia 1672), stwierdza, Âże Hein byÂł w stanie zbadaĂŚ smoka Czaszka w Warszawie. Ponadto, wieÂśniak pokazaÂł caÂły szkielet "nowego smoka" w Earl Rakotzi (dr Hein G. Patterson, «De Draconibus Carpathicis», w Miscellanea Curiosa, dec I ann III UWAGI CXXXIX, 1672, s. 257.. - 258).
Lekarz udaÂło siĂŞ zebraĂŚ zeznania pasterzy tego kraju. Wiele z nich zwierzyÂł siĂŞ, Âże w Karpatach, w pobliÂżu rzeki Ntounagiek, jest duÂża jaskinia peÂłna koÂści i szczÂątki smokĂłw. Przygodowe mieszkaĂący podejmujÂą ryzyko i tam dostaĂŚ koÂści czasami caÂłe szkielety-ktĂłre nastĂŞpnie sprzedajÂą do praktykĂłw, ktĂłrzy biorÂą z nich proszek, z ktĂłrego nastĂŞpnie dokonaĂŚ cudownego antidotum na padaczkĂŞ.
To kostnica zostaÂł stworzony w ten sposĂłb: gdy chory czuje, Âże smok pozostawiajÂąc siÂły, idzie do jaskini leÂżeĂŚ nad drugim, i oÂżywienia, ale umrze w tej pozycji. Innym za nim, a tym samym tworzÂą stos koÂści. Pasterze prowadzÂące swoje stada na letnie pastwiska zaÂświadczyĂŚ, Âże smoki spĂŞdziĂŚ dzieĂą gÂłĂŞboko w jaskini i nie wyjdzie stamtÂąd, a nie w nocy, w poÂśpiechu do owiec, kĂłz, kozic w, nawet w Bears , ktĂłre nastĂŞpnie wprowadzajÂą w swoich kryjĂłwek, aby zaspokoiĂŚ.
Sami pasterze opowiadali w Paterson Hein, Âże pewnego dnia wÂłoski poszedÂł do jednej z tych jaskiĂą, aby wymusiĂŚ jakieÂś magiczne rytuaÂły ze smokiem wyjÂśĂŚ. Gdy zwierzĂŞ okazaÂło siĂŞ, mag kavalikepse, gubiĂŞ siĂŞ z tyÂłu na niebie! Lekarz, oczywiÂście, naleÂży rozwaÂżyĂŚ tĂŞ historiĂŞ "mit". Jest to wariant tradycji Egzorcysta smoka w Szwajcarii, jak opisano przez pismach Ulrich Campbell i dziadka Rengouornt Sizat.
W nastĂŞpnym stuleciu, notitia pracy Hungariae Novae Historyczno - Geographica (1742), Mathias Bell powie brzydkie gry ktĂłre odegraÂły jokera do mieszkaĂącĂłw wsi w gĂłrnej WĂŞgier, ktĂłrzy chcieli zapÂłaciĂŚ za usÂługi w "nekromanta" do odparcia go ze schroniska smoka byÂł odpowiedzialny za niszczycielskie burze gradowe.
Austriacka folklorysta, Leopold Kretzenmpacher zgromadziÂła legendarne opowieÂści, ktĂłre zostaÂły zebrane w 19 wieku wÂśrĂłd RumunĂłw z Transylwanii i dotyczÂące straszliwych smokĂłw. WedÂług tych rachunkĂłw, koÂści ekshumowanych z gĂłrskich jaskiĂą byÂły postrzegane przez ludzi jako pozostaÂłoÂści potworĂłw. "WÂłoski" jest bez wÂątpienia jednym z tych "Wenecjanie» (venediger) wydobycie inÂżynierĂłw-lub-poszukiwaczy zÂłota, ktĂłrzy przeksztaÂłcajÂą siĂŞ na gĂłrĂŞ do mitycznych magĂłw, z powodu niewiedzy na temat ich nauki.
Informacje Hein przez jego kolegĂŞ z WrocÂławia, Heinrich Folniat. Sycylijski Lekarz powielana w swoim sprawozdaniu w 1674 grawerowania czaszki jednego z "smokĂłw Karpat". (NaleÂży pamiĂŞtaĂŚ, Âże w Karpatach oraz w Transylwania rozkwitÂła legendĂŞ Dracula Vlad Dracul,, nazwiska, co oznacza "syn smoka" lub "syn diabÂła"). WezwaÂł swoich kolegĂłw do sÂłuchania z wiĂŞkszÂą gracjÂą ludowych opowieÂści, ktĂłre wskazujÂą na obecnoÂśĂŚ zwierzÂąt w niedostĂŞpnych gĂłrach teratoeidon prawie.
Folniat odtwarza list od lekarza Sibiu, Georg Ber. (Heinrich Folniat, «De Dracpmobus Carpathicis i Transsylvanicis», w Miscellanea, dec / I, Ann. IV, obs. CLXX, 1674, grawerowanie miĂŞdzy stronami 226 i 227. Ber, aby zobaczyĂŚ Johan Seiverts, Nachrichten von SiebenbĂźrgischen Gelehrten und ihre Schriften, Pressburg: Weber i Korabinski, 1785, ss. 453-454). Ber (1645-1704), urodzony w Polsce, cieszy siĂŞ renomÂą jako botanik, ktĂłry wydaÂł pÂłytĂŞ z Saksonii Chermanstat (Sybin) do zaoferowania, w 1672 roku, stanowisko WspĂłlnoty farmaceutÂą.

i jeszcze coÂś....

https://gnosticteachings.org/courses/gnostic-mysteries/3347-gnostic-mysteries-of-the-cross.html

ZDJĂCIA ...... http://meliknubarova.35photo.ru/photo_618104/

Symbolika wĂŞÂża...

Symbolika WĂŞÂża - od Sumeru do mitu edeĂąskiego
Autor tekstu:
Joanna ÂŻak-Bucholc
W
ÂąÂż jest tak potĂŞÂżnym symbolem, pojawiajÂącym siĂŞ w tak wielu kulturach ipeÂłniÂącym tak rĂłÂżnorodne role, Âże oczywiÂście nie bĂŞdĂŞ w stanie wyczerpaĂŚ tematu i dokÂładniezanalizowaĂŚ wszystkie sposoby jego przejawiania siĂŞ. Lepiej poprzestaĂŚ na niewieluprzykÂładach, ale postaraĂŚ siĂŞ, by byÂły reprezentatywne i w miarĂŞ „pierwotne", archaiczne.RĂłwnie waÂżne jak mity sÂą przedstawienia plastyczne. JeÂśli zaÂś idzie o wizerunki wĂŞÂża, totrudno powiedzieĂŚ, ktĂłre sÂą najstarsze, jednak wÂąÂż nie wydaje siĂŞ byĂŚ symbolem bardzoarchaicznym, niewÂątpliwie czĂŞÂściej i od dawniejszych czasĂłw pojawiajÂą siĂŞ byk, jeleĂą, ptaki.Jednym ze starszych przedstawieĂą jest wÂąÂż na ceramice z VI tys. p.n.e. z terenu tzw. ÂŻyznegoPĂłÂłksiĂŞÂżyca. Nie wiemy oczywiÂście jakÂą funkcjĂŞ peÂłniÂł w mitach tamtych ludzi. Potem wĂŞÂża „uwikÂłano" w walkĂŞ; juÂż na piĂŞknie inkrustowanym naczyniu z Nippur widzimy kota walczÂącegoz wĂŞÂżem; kot jak dowiadujemy siĂŞ z podpisu to sama Wielka Bogini Inanna.Wiele jednak wskazuje na to, Âże tam, gdzie od pewnego czasu mamy do czynienia zsymbolem wĂŞÂża o wiele starszym symbolem byÂł symbol ryby (str. 2012). MoÂżna oczywiÂściesnuĂŚ przypuszczenia dlaczego symbol ryb miaÂłby zamieniĂŚ siĂŞ (czy raczej rozszczepiĂŚ siĂŞ, boprzecieÂż nie zaniknÂąÂł) w obraz wĂŞÂża. Czy obraz ryb — jako potĂŞÂżnego symbolukosmogonicznego, cywilizacyjnego (rybo-ludzie z Oannesem na czele, nauczajÂący ludzi w EridurzemiosÂł, uprawy roli i sztuki budowania miast, indyjski Matsja nauczajÂący praw Manu), iwreszcie egzystencjalnego (wierzenia, iÂż ryba jest formÂą przejawiania siĂŞ jednej z warstwduszy umarÂłego) — byÂł bliÂższy kulturze ludzi zwiÂązanych z morzem i Âżeglarstwem, zaÂś innymludom wÂąÂż wydaÂł siĂŞ adekwatniejszy? Czy te obrazy naÂłoÂżyÂły siĂŞ na siebie: oto przykÂładnauczycielem ludzkoÂści w Indiach byÂł potĂŞÂżny wÂąÂż z rodu nagĂłw (wĂŞÂży) ÂŚesza, przedstawianyz pÂługiem oraz z tÂłuczkiem do ziarna — a to sÂą wszak emblematy cywilizacyjne, znaki sztuk, jakich Sesza byÂł patronem. Niewykluczone, a nawet bardzo prawdopodobne, Âże nagowie, wtym ÂŚesza, peÂłnili takÂą samÂą rolĂŞ mitycznÂą, jak sumeryjski Oannes i jego towarzysze, rybo-ludzie. MoÂże mamy do czynienia z jednym ÂźrĂłdÂłem tego motywu… MoÂże warto pamiĂŞtaĂŚrĂłwnieÂż o tym, Âże ÂŚesza jest wĂŞÂżem siedmiogÂłowym, a w takiej wÂłaÂśnie liczbie wystĂŞpujÂą rybo-ludzie na sumeryjskich reliefach; tzw. ap-kallu, co po akadyjskuznaczy „mÂądry".WĂŞÂże mityczne sÂą zwiÂązane z wodami, choĂŚ przecieÂż ten zwiÂązek wcale nie jestoczywisty, chyba Âże mamy na myÂśli wĂŞÂża wodnego. OtĂłÂż Wody to „materia pierwsza". WEgipcie pojawia siĂŞ to w koncepcjach kosmogonicznych; zwrĂłcimy uwagĂŞ na postacie tzw.Ogeady, Ăłsemki pierwszych bĂłstw, przedstawianych, co znamienne z gÂłowami wĂŞÂży i Âżab.Kiedy wypracowano koncepcjĂŞ Wielkiej Wody opÂływajÂącej caÂłoÂśĂŚ uniwersum, w plastyceprzedstawiono to jako „tarczĂŞ" opÂływanÂą przez potĂŞÂżnÂą rzekĂŞ; jakiÂż obraz lepiej nadawaÂł siĂŞ dosymbolizowania Wielkiej Rzeki niÂż ksztaÂłt wĂŞÂża owiniĂŞtego wokĂłÂł krĂŞgu... W Indiach ogĂłlnieznany jest obraz Wisznu spoczywajÂącego na ogromnym prawĂŞÂżu Anancie (jego imiĂŞ znaczy „bezkresny", co chyba jednoznacznie moÂżna uznaĂŚ za synonim Wielkiego Oceanu). Inny mitopowiada o znanym nam juÂż ÂŚeszy, ktĂłry Âżyje w Potali, wielkiej podziemnej krainie, a jakwiadomo w podziemnej krainie istnieje podziemny ocean. Powiada siĂŞ rĂłwnieÂż, iÂż ÂŚesza —uwaga —
opasuje caÂłÂą ziemiĂŞ.
To przecieÂż identyczny obraz, z jakim spotykamy siĂŞ w Grecji,czy Sumerze! W doÂśĂŚ pĂłÂźnym micie egipskim opowiada siĂŞ o wcieleniu boga Amona, wĂŞÂżuzwanym Kem-atef, ktĂłry wyÂłoniÂł siĂŞ z podziemnego Praoceanu. Znany jest teÂż wÂąÂż MehenzwiniĂŞty pod ÂłodziÂą Re, chroniÂący go od zÂłych mocy, albo oplatajÂący naos Re, a takÂże ciÂągnÂącybarkĂŞ sÂłonecznÂą, niczym ÂŚesza ciÂągnÂący ÂłĂłdÂź Manu. RĂłwnieÂż w Âświecie egejskim mamyprzedgrecki mit o stwĂłrczym prawĂŞÂżu Ophionie, ktĂłry
siedmiokrotnie
oplataÂł Jajo ÂŚwiata, aÂżwyszÂły z niego Niebo i Ziemia. To Jajo zniosÂła w postaci goÂłĂŞbicy prabogini Eurynome (
eurys
—szeroki), z ktĂłrÂą zÂłÂączyÂł siĂŞ Ophion. ByÂła ona przedstawiana, jak przytacza Z. Kubiak (
MitologiaGrekĂłw i Rzymian
, s. 141) jako kobieta od bioder w gĂłrĂŞ i ryba od bioder w dĂłÂł. I sprawarĂłwnie waÂżna: oto mamy obraz Ophiona
opasujÂącego
okrÂągÂły ksztaÂłt — „tarczĂŞ" uniwersum,potem ten ksztaÂłt odczytywano m.in. jako Jajo ÂŚwiata. OczywiÂście inne prastare bĂłstwopregreckie Okeanos, ktĂłrego miano, mimo Âże nie greckie staÂło siĂŞ podstawÂą nazwy „ocean" wwielu jĂŞzykach indoeuropejskich, w tym w polskim, byÂł widziany jako opasujÂąca uniwersumWielka Woda.Zatem: WÂąÂż — ten Pierwszy, kosmogoniczny, zwiÂązany z elementem PrawĂłd,Racjonalista.pl

http://www.academia.edu/2980421/Symbolika_Weza

Znak TAW – pisownia i znaczenie

Znak TAW w jĂŞzyku staro hebrajskim jest ostatniÂą 22-gÂą literÂą tego alfabetu. Przez staroÂżytnych skrybĂłw litera TAW byÂła pisana w formie krzyÂża, zamiennie najpierw jako krzyÂż rĂłwnoramienny pisownia taw krzyÂż a potem takÂże jako pisownia taw - krzyÂż X. ObecnÂą i staroÂżytnÂą pisowniĂŞ tej litery pokazuje wyraÂźnie twĂłrca wspĂłÂłczesnego jĂŞzyka hebrajskiego Elezier Ben Yehuda w jego sÂłowniku hebrajsko-angielskim:

litera TAV w sÂłowniku Ben Yehuda

wspĂłÂłczesne i staroÂżytne TAV wg Ben Yehuda

HistoriĂŞ pisowni znaku TAW w rĂłÂżnych jĂŞzykach semickich, aÂż do dzisiejszej formy ÂłaciĂąskiej litery T, przejrzyÂście pokazano w serwisie Anctient Hebrew Research Center:

staro hebrajskie taw tav tau

ancient hebrew tav

Jak widaĂŚ, ludy semickie posÂługiwaÂły siĂŞ kiedyÂś znakiem krzyÂża takim samym, jaki dzisiaj jest symbolem chrzeÂścijaĂąstwa (krzyÂż ÂłaciĂąski). Znak krzyÂża TAW byÂł ostatniÂą 22-gÂą literÂą alfabetu w wielu jĂŞzykach semickich: fenickim, staro hebrajskim, klasycznym arabskim, , aramejskim, poniewaÂż wywodzÂą siĂŞ one ze wspĂłlnego rdzenia i wszystkie bazowaÂły na tym samym 22-znakowym alfabecie. JĂŞzyk staro hebrajski (paleo hebrajski) wyszedÂł z uÂżycia w II wieku n.e.. Pisownia TAW we wspĂłÂłczesnym jĂŞzyku hebrajskim opracowanym przez Ben Yehuda zostaÂła zapoÂżyczona z jĂŞzyka aramejskiego w zmienionym juÂż ksztaÂłcie hebrajska litera taw tav i maÂło przypomina pierwotnÂą pisowniĂŞ.

Jeszcze ciekawsze niÂż pisownia TAW jest znaczenie tego znaku. W hebrajskim leksykonie Starego Testamentu F.W.Geseniusa znajdujemy takie wyjaÂśnienie:

(1) Arabski znak w formie krzyÂża wypalany na udach lub szyjach koni i wielbÂłÂądĂłw, stÂąd nazwa litery TAW, ktĂłra u Fenicjan i na machabejskich monetach ma formĂŞ krzyÂża. Grecy i Rzymianie wziĂŞli od Fenicjan zarĂłwno nazwĂŞ jak i ksztaÂłt litery.

(2) Symbol (krzyÂżowy), znak pod/zamiast pisanego nazwiska; stÂąd podpis, Job 31:35. Stwierdzono, Âże na synodzie chalcedoĂąskim i innych synodach gÂłĂłwnie na Wschodzie nawet niektĂłrzy biskupi nieumiejÂący pisaĂŚ umieszczali krzyÂż jako podpis zamiast swojego nazwiska, co jest nadal czĂŞsto czynione przez zwykÂłych ludzi w procedurach prawnych.

Ad.1 WidaĂŚ, Âże Arabowie pieczĂŞtowali znakiem krzyÂża swoje konie i wielbÂłÂądy tak, jak BĂłg naznaczyÂł swoich ludzi, naleÂżÂących do Niego w Jerozolimie. Ad.2 BĂłg uÂżyÂł swojego podpisu TAW na czoÂłach wybraĂącĂłw, gdy Jego prawo byÂło egzekwowane w Jerozolimie.

Znaczenie znaku TAW w ST ujawnia nam takÂże KsiĂŞga Hioba (Joba) 31:35 BT: „Kto zechce mnie wysÂłuchaĂŚ? Oto podpis [znak TAW]: Wszechmocny odpowie. Przeciwnik niech skargĂŞ napisze”. Wierny Bogu Hiob podpisuje siĂŞ znakiem krzyÂża TAW, jakby pisaÂł „naleÂżĂŞ do Boga” i spodziewa siĂŞ po tym Jego odpowiedzi. Dla dociekliwych miĂŞdzywierszowy przekÂład tego wersetu z hebrajskiego – 8420 TAV (inne polskie przekÂłady tutaj). W podanym angielskim przekÂładzie znak TAW zostaÂł przetÂłumaczony jako „desire” (?), czyli pragnienie, ale teÂż dobrze oddaje znaczenie. Hiob jest wierny Bogu, pragnie Jego Âłaski oraz pragnie Jego odpowiedzi, co wyraÂża znakiem krzyÂża, Jego znakiem. BĂłg jest miÂłoÂściÂą, miÂłoÂśĂŚ pragnieniem, a Hiob pragnie kontaktu z Bogiem, bo Go miÂłuje i wyraÂża to za pomocÂą krzyÂża, znakiem TAW.

Istnieje takÂże zbieÂżnoÂśĂŚ graficzna miĂŞdzy pisowniÂą TAW w formie X i krzyÂżem greckiej litery X (Chi), ktĂłra rozpoczyna greckie sÂłowo χριστός (XristĂłs) czyli Chrystus [7]. W jĂŞzyku greckim wywodzi siĂŞ ono od χρίω, co oznacza „pomazaĂŚ olejem”, czyli grecki χριστός oznacza dosÂłownie Pomazaniec (hebrajski Mesjasz, Zbawiciel). OprĂłcz zbieÂżnoÂści graficznej mamy zbieÂżnoÂśĂŚ znaczeniowÂą. StaroÂżytni rabini okreÂślali TAW m.in. jako imiĂŞ Boga, pieczĂŞĂŚ ÂświĂŞtoÂści, pieczĂŞĂŚ prawdy. ÂŻydzi namaszczali kapÂłanĂłw za pomocÂą oleju z oliwek i znaku TAW na czole, jak MojÂżesz namaÂściÂł Aarona w ST [6]. W Talmudzie to namaszczanie kapÂłanĂłw jest opisane przez odwoÂłanie do greckiej litery Chi, czyli krzyÂża X (in the shape of a Chi [9]), co potwierdza znaczenie krzyÂża TAW (Chi) na czole jako sÂługa BoÂży, naleÂżÂący do Boga. W KoÂściele katolickim Chrzest Âśw. obejmuje takÂże kreÂślenie krzyÂża na czole dziecka, naznaczenie go pieczĂŞciÂą Chrystusa, jako naleÂżÂące do Niego. Niestety, wielu z nas potem o tym nie pamiĂŞta lub wrĂŞcz prĂłbuje ten znak Âświadomie wymazaĂŚ.

Chrystus, wcielony BĂłg, w ostatniej ksiĂŞdze NT, Apokalipsie ÂŚw. Jana, mĂłwi o sobie „Jam Alfa i Omega, Pierwszy i Ostatni, PoczÂątek i Koniec” (Ap. 22:13). Alfa i Omega to pierwsza i ostatnia litera greckiego alfabetu. Jest to tÂłumaczeniem z jĂŞzyka staro hebrajskiego, w ktĂłrym pierwszÂą i ostatniÂą literÂą alfabetu jest wÂłaÂśnie Aleph i Taw. InteresujÂące jest to, Âże juÂż w pierwszym wersie Biblii, w KsiĂŞdzie Rodzaju 1:1 „Na poczÂątku BĂłg stworzyÂł niebo i ziemiĂŞ.” wystĂŞpuje w ÂźrĂłdÂłowym tekÂście hebrajskim dwukrotnie (przed „niebo” i przed „ziemiĂŞ”) sÂłowo „et” skÂładajÂące siĂŞ z dwĂłch liter: Aleph i Taw (את) [sprawdÂź w biblos.com], ktĂłre nie jest tÂłumaczone, ani w angielskich, ani w polskich przekÂładach. Nie da siĂŞ go tÂłumaczyĂŚ, ok, ale myÂślĂŞ, Âże moÂżna interpretowaĂŚ jako konkretne rzeczywiste niebo i konkretnie rzeczywistÂą ziemiĂŞ, czyli istniejÂące byty, prawdziwe, stworzone z nicoÂści, ktĂłrych istnienie zaleÂży od poczÂątku (Aleph) do koĂąca (Taw) od „Tego, KtĂłry Jest”, czyli Boga, ktĂłry podtrzymuje wszystko w istnieniu i nam siĂŞ objawiÂł na ziemi jako Jezus Chrystus oraz przedstawiÂł jako Aleph i Taw (Alfa i Omega).

Znak TAW byÂł kojarzony z Chrystusem i ukrzyÂżowaniem Go juÂż przez pierwszych chrzeÂścijan, co odnajdujemy w tekstach ojcĂłw KoÂścioÂła. Orygenes (ur. 185) widzÂąc ten zwiÂązek dopytywaÂł wtedy ÂŻydĂłw o znaczenie TAW i opisaÂł ich odpowiedzi: „(1) Jeden powiedziaÂł, Âże litera Tau zajmuje ostatnie miejsce wÂśrĂłd 22 liter w kolejnoÂści w jakiej zostaÂły uÂłoÂżone. Ostatni zatem znak przyjĂŞty zostaÂł dla oznaczenia doskonaÂłoÂści tych, ktĂłrzy jako cnotliwi pÂłaczÂą i bolejÂą nad grzechami ludu i wspĂłÂłczujÂą sprzeniewierzonym. (2) Drugi mĂłwiÂł, Âże litera Tau jest symbolem tych, ktĂłrzy zachowali prawo, jako Âże u HebrajczykĂłw prawo nazywa siĂŞ TorÂą, a poniewaÂż pierwszÂą literÂą tego sÂłowa jest Tau, wiĂŞc oznacza ona tych, ktĂłrzy ÂżyjÂą wedÂług tego prawa zbawczego. (3) Trzeci natomiast, naleÂżÂący do tych, ktĂłrzy zawierzyli Chrystusowi twierdziÂł, Âże wedÂług starej pisowni litera Tau przypomina swym ksztaÂłtem krzyÂż i jest zapowiedziÂą tego znaku, ktĂłry chrzeÂścijanie kreÂślÂą na czole i ktĂłry czyniÂą wszyscy wierni, gdy przystĂŞpujÂą do jakiejkolwiek pracy, zwÂłaszcza zaÂś zaczynajÂąc modÂły lub lekturĂŞ Pism ÂŚwiĂŞtych” [Komentarz Orygenesa do Ezechiela 9].

O znaku krzyÂża na czole piĂŞknie mĂłwiÂł Cyryl Jerozolimski: „Nie wstydÂźmy siĂŞ wyznaĂŚ UkrzyÂżowanego! Ufnie uczyĂąmy znak krzyÂża palcami na czole i na wszystkim, na chlebie, ktĂłry spoÂżywamy, na kielichu, ktĂłry pijemy, przy wejÂściu i wyjÂściu, przed snem kÂładÂąc siĂŞ na spoczynek, przy wstawaniu, chodzeniu i spoczynku! Jest on wielkÂą obronÂą. Nie muszÂą za niego pÂłaciĂŚ ubodzy, trudziĂŚ siĂŞ sÂłabi. Od Boga jest dany jako Âłaska. KrzyÂż jest znakiem wierzÂących, postrachem szatanĂłw. W krzyÂżu odnosi triumf nad nimi wierny, jeÂżeli siĂŞ nim znaczy z ufnoÂściÂą. Na widok krzyÂża przypominajÂą sobie UkrzyÂżowanego. LĂŞkajÂą siĂŞ Tego, ktĂłry smokowi starÂł gÂłowĂŞ”. Na smoookaaa!

Napisane przez: Poruszyciel

TAW.

http://alfabet.izraelczyk.pl/6.php

GĂłra, DĂłÂł i Armageddon

Posted on 2014/10/05 by phoenix

2014/10/17 DoszedÂł nowy akapit: Biblijna “gĂłra” oraz akapit do greckich rdzeni.

2014/11/26 Kilka rozwiniĂŞĂŚ i poprawek (m.in caelum, kurkuma, krokus)

2014/12/14 DoszedÂł akapit GĂłra i Dziura

NieczĂŞsto w jĂŞzykach jedno sÂłowo oznacza przeciwne rzeczy. W tym artykule pokaÂżĂŞ przykÂład takiego sÂłowa, bo sÂłowa “gĂłra” i “dĂłÂł” to prawdziwe pomieszanie z poplÂątaniem!
Wprowadzenie

W jĂŞzyku polskim gĂłra i dĂłÂł to dwa przeciwne stany. OznaczajÂą zarĂłwno pozycjĂŞ (po angielsku odpowiednio “top” i “bottom”), ale teÂż obiekt topograficzny (po angielsku odpowiednio: “mountain” i “hole”). UÂżywamy teÂż ich do okreÂślenia obiektu topograficznego poÂśredniego miĂŞdzy terenem pÂłaskim, a gĂłrÂą i jest to wtedy wzGĂRze oraz pÂłaskim i doÂłem to jest to DOLina (po angielsku odpowiednio: “hill” i “valley”). No, ale co z tego wynika?

Oba sÂłowa pochodzÂą od duÂżo starszego sÂłowa, jakim jest sÂłowo “Pol”, ktĂłre oznacza po prostu “Niebo” czy “Kosmos”. Nie wiem czy jest to sÂłowo polskie, czy jest moÂże jeszcze starsze niÂż nasza cywilizacja, ale bĂŞdzie o nim kilka artykuÂłĂłw, bo samo to sÂłowo nadaje siĂŞ na oddzielnÂą ksiÂąÂżkĂŞ. Te sÂłowa sÂą tak stare, Âże na pierwszy rzut oka nie widaĂŚ Âżadnych podobieĂąstw, ale w artykule postaram siĂŞ wykazaĂŚ podobieĂąstwa poprzez rĂłÂżne jĂŞzyki. ArtykuÂł jest bardzo poszlakowy co do niektĂłrych poÂłÂączeĂą. Po prostu nie wydaje mi siĂŞ, by moÂżliwe byÂło odtworzenie dokÂładnego brzmienia tych sÂłĂłw sprzed kilku tysiĂŞcy lat, aby i wspĂłÂłczeÂśnie brzmiaÂły na tyle podobnie, by byÂło widaĂŚ, to co chcĂŞ by byÂło widaĂŚ.
Niebo

O ile Pol/Pal i Dol/Dal sÂą jeszcze wzglĂŞdnie podobne (P←→D). To juÂż Pol i Gor niekoniecznie. Dlatego musimy iÂśĂŚ poszlakami.

Popatrzmy na sÂłowa pochodne:

SÂłowo Dal ma dodatkowe znaczenie i okreÂślamy go do pokazania odlegÂłoÂści, mĂłwimy Âże coÂś jest daleko. Daleko od nas jest oczywiÂście horyzont czyli niebo z przodu oraz niebo u gĂłry. WskazujÂąc palcem kierunek daleki, czĂŞsto zobaczymy niebo.

JĂŞzyk grecki jest tu idealnym, by zobaczyĂŚ podobieĂąstwa. Po grecku “daleko” i “odlegÂłoÂśĂŚ” brzmi jak po polsku (D →T) czyli “tele”, a znamy to ze sÂłĂłw “telefon” czy “telewizja”. Jak zajrzymy do sÂłownika to widzimy, Âże Grecy wiedzÂą, Âże ten sam ÂźrĂłdÂłosÂłĂłw ma sÂłowo: pale (daleko w czasie), a sÂłowo telos oznacza po prostu “koniec” (coÂś co jest daleko, ewentualnie niebo to koniec tego co widzimy np. horyzont). Greckie sÂłowo “telos” wedÂług mnie jest powiÂązane z ÂłaciĂąskim “caelus” (niebo) czy angielskim “ceil”/”ceiling” czyli “sufit” (po angielsku szczegĂłlnie widaĂŚ podobieĂąstwo, bo T i S wymieniajÂą siĂŞ czĂŞsto, porĂłwnaj polskie sÂłowo “gÂłos” w sÂłowie “poliglota”). Z bliÂżej nieokreÂślonego powodu sÂłowniki etymologiczne ÂłÂączÂą te sÂłowa z “cave” (jaskinia, pustka).

Grecy przejĂŞli, nie tylko naszÂą formĂŞ “dal” jako “tele”, ale rĂłwnieÂż peÂłnÂą wersjĂŞ czyli “daleko”. To sÂłowo staÂło siĂŞ podstawÂą dla greckiego rdzenia “dolichos” czyli “dÂługi”, “rozciÂągniĂŞty”. W sÂłownikach jeÂśli jest juÂż jakaÂś konotacja z jĂŞzykiem polskim, to bardziej ze sÂłowem “dÂługi”, jednak moim zdaniem moÂże to albo byĂŚ pomyÂłka, albo sÂłowo dÂługi teÂż powiÂązane jest ze sÂłowem daleko (na ten moment nie badaÂłem tego jeszcze). Dolichos brzmi zdecydowanie bardziej jak “Daleko” niÂż jak “DÂługi”, choĂŚ znaczenie faktycznie bliÂższe jest temu drugiemu. MoÂżliwe, Âże oba sÂłowa trafiÂły do Grecji w podobnym czasie, a ich znaczenia siĂŞ przemieszaÂły. Dziwnym zbiegiem okolicznoÂści, sÂłowo “dÂługi” po hetycku brzmiaÂło: “daluki”. Spadkiem po grece jest ten sam rdzeĂą w innych jĂŞzykach np. en: Dolichofacial (podÂłuÂżnogĂŞby – ktoÂś z dÂługÂą twarzÂą).

Nawet wikisÂłownik pisze tak odnoÂśnie sÂłĂłwka “tele”:Compare τέλος (tĂŠlos, “end”) and πάλαι (pĂĄlai, “long ago”). KiedyÂś to byÂło jedno sÂłowo.

Z drugiej strony, kiedy coÂś podpalimy, to co obserwujemy, to dym czy pÂłomieĂą. IdÂą do gĂłry (do nieba) inaczej mĂłwiÂąc: gĂłrujÂą lub gorejÂą. Krzew gorejÂący znany z Biblii ma wÂłaÂśnie takÂą nazwĂŞ, bo dla ludzkiego oka wyglÂądaÂł jakby wznosiÂł siĂŞ do gĂłry. Jak coÂś goreje, to zaraz robi siĂŞ “gorÂące”. Kiedy ktoÂś ma wysokÂą (gĂłrnÂą) temperaturĂŞ, to mĂłwimy, Âże ma gorÂączkĂŞ.

ÂŻeby poÂłÂączyĂŚ sÂłowa gorÂący, gĂłra i pol, znĂłw potrzebny jest jĂŞzyk grecki. Po grecku istniejÂą trzy sÂłowa oznaczajÂące niebo, a wÂłaÂściwie pĂłÂłnoc (geograficznÂą) na tym niebie, sÂą nimi Polos, Boreas i Arktos. Pierwsze oznacza dosÂłownie niebo, drugie pĂłÂłnocny wiatr, a trzecie niedÂźwiedzia. Dziwne? no takie sÂą jĂŞzyki :).

O ile arktos od razu rzuca siĂŞ w oczy jako inne, to wyjaÂśniĂŞ, Âże chodzi oczywiÂście o charakterystyczne biaÂłe WIELKIE NIEDÂŹWIEDZIE z pĂłÂłnocy, ktĂłre daÂły nazwĂŞ gwiazdozbiorowi BIAÂŁEJ WIELKIEJ NIEDÂŹWIEDZICY, ktĂłry skÂładajÂąc siĂŞ z BIAÂŁYCH gwiazd w ksztaÂłcie NIEDÂŹWIEDZIA po prostu wskazywaÂł pĂłÂłnoc na niebie, czyli miejsce gdzie one mieszkajÂą. Do tej pory uÂżywamy nazwy Arktyka (coÂś wskazywanego przez niedÂźwiedzia na niebie lub zamieszkanego przez niedÂźwiedzie na ziemi) oraz Antarktyda (Antarktyka) czyli Anty Arktyka, miejsce dokÂładnie przeciwne do Arktyki.

PozostaÂłe dwa sÂą juÂż podobne Boreas i Polos, B na P wymienia siĂŞ czĂŞsto, R na L rĂłwnieÂż. To jest to samo sÂłowo i widaĂŚ to goÂłym okiem.
Indie

Kiedy napisaÂłem artykuÂł o sÂłowie Lech, Lechitach i powiÂązaÂłem te sÂłowa ze sÂłowami Allah oraz Elah i Elohim, dostaÂłem kilka wiadomoÂści od “naukowcĂłw”, Âże zgadzajÂą siĂŞ ze mnÂą w wielu sprawach, ale nie moÂżna ÂłÂączyĂŚ polskich sÂłĂłw z hebrajskimi czy arabskimi, bo to nie ten krÂąg kulturowy i nie byÂło kontaktu, wiĂŞc sÂłowa nie mogÂły przejÂśĂŚ. I mimo, Âże znaczenie podobne, to na pewno, jest to przypadek. MoÂżliwe, ale z dedykacjÂą dla nich oto kolejne “niewiarygodne przypadki”.

Kiedy 8 lat temu mieszkaÂłem w Indiach w Benaulim, po kilku miesiÂącach nie sÂłyszenia polskiego w ogĂłle spotkaÂłem parkĂŞ bardzo ogarniĂŞtych PolakĂłw na plaÂży i zabraÂłem ich do knajpy w ktĂłrej codziennie jadÂłem. PoopowiadaÂłem im trochĂŞ o moich odkryciach jĂŞzykowych, co przyjĂŞli bardzo ciepÂło choĂŚ z niedowierzaniem i kilka wieczorĂłw tak przegadaliÂśmy. JuÂż pierwszego dnia ku ich zdziwieniu zrozumieli pierwsze hinduskie sÂłowo. Francis, ktĂłry prowadziÂł mojÂą restauracjĂŞ “Pescador”, powiedziaÂł do nich, co zrozumieli jako: “To gorÂące!”. I faktycznie, sÂłowo “gorÂący” po hindusku to “garam”.
Semici

Kiedy natomiast mieszkaÂłem w Egipcie, poznaÂłem sporo arabskich sÂłĂłw, no i na upaÂł mĂłwiÂą oni “harara” (G→H), tak samo nazywajÂą “gorÂączkĂŞ” oraz w ogĂłle “temperaturĂŞ”. Z resztÂą nie ma siĂŞ co dziwiĂŚ, bo my teÂż mĂłwimy “mam temperaturĂŞ”. UwaÂżaÂłem to za czysty przypadek, dopĂłki przypadkiem nie natrafiÂłem w Biblii na to: Exodus / WyjÂścia 17,6:

6 Oto Ja stanĂŞ przed tobÂą na skale, na Horebie. Uderzysz w skaÂłĂŞ, a wypÂłynie z niej woda, i lud zaspokoi swe pragnienie». MojÂżesz uczyniÂł tak na oczach starszyzny izraelskiej.

Na skale? Na Horebie? CzyÂżby Horeb to byÂła skaÂła??? W jakim niby jĂŞzyku? Po hebrajsku? NiemoÂżliwe! Za blisko polskiego sÂłowa “gĂłra” oraz sÂłowa “garb”. Zaczynam badaĂŚ to sÂłowo… i co siĂŞ okazuje…

Horeb jest to nazwa gĂłry, na ktĂłrej MojÂżesz “spotkaÂł siĂŞ z Bogiem”. WaÂżne jest by zrozumieĂŚ, Âże w Biblii nie ma mowy o gĂłrze Synaj, jest mowa o pustyni Sin. GĂłra nazywa siĂŞ Horeb czyli po prostu “GĂłra”, albo “Garb” (co w zasadzie znaczy to samo).

WyjaÂśnienie naleÂży siĂŞ jeszcze jednej rzeczy. W jĂŞzyku hebrajskim (jak i arabskim, fenickim i w praktycznie wszystkich jĂŞzykach semickich) NIE ZAPISUJE SIĂ SAMOGÂŁOSEK. BibliĂŞ hebrajskÂą napisano BEZ SAMOGÂŁOSEK. Ba, maÂło tego, czĂŞsto zapisywano teÂż bez spacji :). Tak wiĂŞc kiedyÂś, czytanie to naprawdĂŞ byÂła sztuka i w zasadzie czytanie sprowadzaÂło siĂŞ, do nauki tekstu na pamiĂŞĂŚ, a tekst co najwyÂżej dziaÂłaÂł jako “przypominacz gÂłosek”.

Z braku zapisu samogÂłosek wynika bardzo, ale to bardzo waÂżna cecha jĂŞzykĂłw semickich. SamogÂłoski NIE MAJÂĄ znaczenia. Po sÂłowiaĂąsku jest wbrew pozorom tak samo – co jest kolejnÂą poszlakÂą mĂłwiÂącÂą o pokrewieĂąstwie jĂŞzykĂłw sÂłowiaĂąskich i semickich w bardzo odlegÂłej przeszÂłoÂści. Brzmi niedorzecznie? No to proszĂŞ (piszĂŞ fonetycznie): “mova”, “muvit”, “omaviat” wspĂłlne majÂą wspĂłlne tylko “M” i “V”, a kaÂżdy Polak wie, Âże to jedno i to samo sÂłowo. W hebrajskim jest tak samo.

We wspĂłÂłczesnych jĂŞzykach semickich samogÂłoski znaczenia juÂż majÂą, ale historycznie czy przeczytasz sÂłowo laham, lahem, lahma to nic to nie zmienia, kaÂżdy wie, Âże chodzi o coÂś danego przez boga, bo Lah/Lech to bĂłg i dla ÂŻydĂłw bĂŞdzie to chleb, a dla ArabĂłw miĂŞso, ale sÂłowo jest to samo. Przez lata wymowa siĂŞ zmienia i jĂŞzyki siĂŞ rĂłÂżnicujÂą, ale rdzeĂą w zasadzie pozostaje niezmienny. Prawie zawsze sÂą to 3 spĂłÂłgÂłoski tworzÂące wyraz i dowolnymi samogÂłoskami pomiĂŞdzy.

SprawdÂźmy wiĂŞc, jak ten sam fragment wyglÂąda po hebrajsku (Exodus 17,6):

6 הִנְנִי עֹמֵד לְפָנֶיךָ שָּׁם עַל־הַצּוּר בְּחֹרֵב וְהִכִּיתָ בַצּוּר וְיָצְאוּ מִמֶּנּוּ מַיִם וְשָׁתָה הָעָם וַיַּעַשׂ כֵּן מֹשֶׁה לְעֵינֵי זִקְנֵי יִשְׂרָאֵל׃

ÂŻe nie kaÂżdy umie czytaĂŚ po hebrajsku, to najwaÂżniejsze sÂłowo pogrubiÂłem. Te wszystkie kropki w koÂło liter to wÂłaÂśnie oznaczenia samogÂłosek (dodane pĂłÂźniej do uÂłatwienia, w oryginale ich oczywiÂście nie ma). To sÂłowo to BHRB. Litera B doklejona do sÂłowa oznacza “do”, “na”, “z”. Po arabsku ma to samo znaczenie. WiĂŞc nazwa gĂłry na ktĂłrej MojÂżesz dostaÂł przykazania to HRB (niekoniecznie jest to Horeb). ProszĂŞ to zapamiĂŞtaĂŚ.

Obecnie przyjmuje siĂŞ, Âże Horbem jest to gĂłra ÂŚwiĂŞtej Katarzyny na pĂłÂłwyspie Synaj w Egipcie, ale w rzeczywistoÂści chodzi o GĂłrÂą MigdaÂłowÂą / GĂłrĂŞ MojÂżesza, ktĂłra obecnie leÂży w Arabii Saudyjskiej. Dlaczego tak, to wyjaÂśniĂŞ innym razem.

MoÂże jednak jest to kolejny przypadek? MoÂże.

Ale co powiecie na to?

GĂłra szafranowa w Izraelu nazywa siĂŞ Har Karkom. JeÂśli wiemy, Âże Karkom znaczy Szafran, to co znaczy “Har”? Czy jest to kolejny przypadek? SwojÂą drogÂą Szafran po polsku ma drugÂą nazwÂą i jest niÂą Krokus (tak, tak, ten kwiatek). Krokus i Karkom brzmiÂą juÂż tak samo. A jak jeszcze doÂłoÂżymy do tego KurkumĂŞ (tak, takÂą przyprawĂŞ)… to zaczyna siĂŞ to ukÂładaĂŚ w logicznÂą caÂłoÂśĂŚ… a jak po staropolsku nazywa siĂŞ kurkuma? A no Szafranica!

Teraz wyjaÂśniĂŞ dlaczego trzeba byÂło zapamiĂŞtaĂŚ hebrajskie HRB. Zgadnijcie jak SÂłowak nazwie “garb”? DokÂładnie “hrb”. Polscy ÂŻydzi teÂż widzieli zaleÂżnoÂśĂŚ. Garb w jĂŞzyku jidysz to “horb”. SkÂładajÂąc wszystko do kupy widaĂŚ jasno:

Garb / Hrb / Horb / HRB / Horeb to jedno i to samo sÂłowo.

Po angielsku to sÂłowo brzmi dokÂładnie kerb lub curb (dla USA i CA) i oznacza krawĂŞÂżnik. Po Âłacinie jest curvus i oznacza zakrzywienie (garb oczywiÂście jest krzywy). Od curvus pochodzi jeszcze kilka sÂłĂłw, np en:curve (krzywa w matematyce czyli garb na rysunku). Zaznaczam od razu drogim rodakom, Âże wbrew pierwszemu skojarzeniu, kurwa i kurwica nie sÂą powiÂązane z garbami i krzywymi (a moÂże jednak?), a kurami, ale o tym w innym artykule.
Biblijna “gĂłra”

W sumie jak dobrze popatrzeĂŚ, to w Biblii jest caÂłe zatrzesiĂŞsienie od gĂłr nazywajÂących siĂŞ po prostu GĂłra.

Jak wiemy, Aaron (brat MojÂżesza) umarÂł na gĂłrze… Hor. Od razu dajĂŞ teksty z najstarszej znanej Biblii Âświata czyli Septuaginty (po grecku) oraz Wulgaty (po Âłacinie). Liczb 20, 22:

22 Καὶ ἀπῇραν ἐκ Κάδης· καὶ παρεγένοντο οἱ υἱοὶ ᾿Ισραήλ, πᾶσα ἡ συναγωγὴ εἰς ῍Ωρ τὸ ὄρος. 23 καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Μωυσῆν καὶ ᾿Ααρὼν ἐν ῍Ωρ τῷ ὄρει ἐπὶ τῶν ὁρίων τῆς γῆς ᾿Εδὼμ λέγων·

[22] Cumque castra movissent de Cades, venerunt in montem Hor, qui est in finibus terrae Edom: [23] ubi locutus est Dominus ad Moysen: [24] Pergat, inquit, Aaron ad populos suos: non enim intrabit terram, quam dedi filiis Israel, eo quod incredulus fuerit ori meo, ad aquas contradictionis. [25] Tolle Aaron et filium ejus cum eo, et duces eos in montem Hor.

Po grecku zaznaczyÂłem sÂłowa Or (Hor) i Oros (GĂłra), naleÂży pamiĂŞtaĂŚ, Âże w greckim nie ma litery H, a po Âłacinie Montem (GĂłra) i Hor (Hor). NaleÂży tu wiedzieĂŚ, Âże zarĂłwno po grecku jak i po Âłacinie sÂłowo GĂłra pochodzi znad WisÂły. Po grecku Oros to nic innego jak Hor + os, gdzie H zniknĂŞÂło, bo nie ma go w greckim, a os to koĂącĂłwka rzeczownika (jak -as czy -us po litewsku w Adomas Mickevicius). Po Âłacinie natomiast montem pochodzi od sÂłowa “mÂąÂż”, co wyjaÂśniam w artykule: MÂąÂż i ÂŻona.

Jak sprawdzimy co na temat nazwy gĂłry Hor sÂądzÂą bibliÂści: http://biblia.wiara.pl/slownik/67ea4.Slownik-biblijny/slowo/HOR, to naszym oczom ukaÂżÂą siĂŞ kolejne “Hory” w regionie.
“GĂłra, na ktĂłrej umarÂł Aaron, miejsce zborne i obozowisko IzraelitĂłw na granicy Edomu (Lb 20,22-29; 33,37-39). Tradycyjnie Hor utoÂżsamiano ze wspĂłÂłczesnÂą DÂżabal Harun, wznoszÂącÂą siĂŞ w pobliÂżu Petry – miejsca, w ktĂłrym znajduje siĂŞ muzuÂłmaĂąska ÂświÂątynia. Hipoteza ta jest jednak maÂło prawdopodobna, poniewaÂż DÂżabal Harun znajduje siĂŞ w gÂłĂŞbi Edomu, a jego najwyÂższe szczyty nie nadajÂą siĂŞ na miejsce zgromadzeĂą. Hor wymieniano takÂże jako pĂłÂłnocnÂą granicĂŞ dziedzictwa Izraela (Lb 34,7-8); byĂŚ moÂże chodziÂło o Hermon.”
(EB)
Armageddon

NastĂŞpny przykÂład to juÂż Armageddon dla teorii, Âże to wszystko jest przypadek :).

SÂłowo Armageddon pochodzi z hebrajskiego Har-Mageddon i oznacza miejsce, gdzie dojdzie do apokalipsy. Zgadnijcie co znaczy Har Mageddon? Oznacza gĂłrĂŞ, na ktĂłrej dojdzie do spotkania.

CzĂŞÂściowo moÂżna to przeczytaĂŚ nawet tutaj: https://pl.wikipedia.org/wiki/Har-Magedon
GĂłra Gora Hora Hara

GĂłra identycznie jak po polsku brzmi jeszcze po kaszubsku, ÂślÂąsku i dolnoÂłuÂżycku. Gora natomiast po sÂłoweĂąsku, serbskochorwacku, macedoĂąsku, gruziĂąsku, rosyjsku czy starocerkiewnosÂłowiaĂąsku. W krajach poÂłudniowosÂłowiaĂąskich jest imiĂŞ Goran, ktĂłre nosi chociaÂżby Goran BregoviĂŚ.

Po czesku, sÂłowacku, ukraiĂąsku i gĂłrnoÂłuÂżycku gĂłra brzmi hora, a po biaÂłorusku brzmi… hara, czyli tak jak hebrajsku.

W jĂŞzykach Hindustanu tak jak w sÂłowiaĂąszczyÂźnie sÂą w wersjach i przez G, i przez H.

W jĂŞzyku Kannada jest Giri, w jĂŞzyku Pashto jest Ghar, po awestyjsku Garih, staroindyjsku: Girih

Po hindusku jest jeszcze ciekawiej, bo brzmi dokÂładnie “pahar” czyli “pagĂłr”, stÂąd najsÂłynniejsza turystyczna dzielnica Delli to wÂłaÂśnie PahargandÂź czyli GĂłrskie SÂąsiedztwo.

Skoro jesteÂśmy juÂż przy Indiach to warto wspomnieĂŚ o sÂłowach Guru i Agra, ktĂłre oznaczajÂą odpowiednio: tego co jest wyÂżej, tego co prowadzi oraz miejsce, ktĂłre jest wyÂżej, waÂżne miejsce. Guru uÂżywamy w tym znaczeniu nawet po polsku do dzisiaj, a Agra to jedna z historycznych stolic Indii i stoi tam sÂłynne Taj Mahal.

Guru, w dosÂłownym tÂłumaczeniu, to w Sanskrycie rĂłwnieÂż rzymski Jowisz, czy grecki Zeus. DoszÂło tu do pomieszania z poplÂątaniem wzglĂŞdem Uranosa, ale dlaczego jest wÂłaÂśnie tak, to o tym pĂłÂźniej.

Po polsku od gĂłry poprzez goreĂŚ i gorÂący powstaÂły takie sÂłowa jak gorzki (ten co piecze, pali) oraz gorzaÂłka (ta co pali, piecze), zagorzaÂły (podgrzany w idei), pogorzelisko (po uÂżyciu gorÂąca) czy gorliwy (gorÂący).

Na gĂłrach czĂŞsto umieszczaÂło siĂŞ ÂświÂątynie. Dlatego w jĂŞzykach sÂłowiaĂąskich (wÂłaÂściwie tylko poza polskim) ÂświÂątynia brzmi Chram/Hram. I nie byÂłoby to moÂże tak fenomenalne, gdyby nie eksport tego sÂłowa ponownie do jĂŞzykĂłw semickich.

Po arabsku ÂświÂątynia to wÂłaÂśnie haram. To sÂłowo znamy w jĂŞzyku polskim teÂż jako “harem”, ale ze ÂświÂątyniÂą siĂŞ nie kojarzy. OtĂłÂż sÂłowo ÂświĂŞty / ÂświÂątynia, po arabsku znaczy teÂż “zakazany”. I harem to jest wÂłaÂśnie ta “swiĂŞta” / “zakazana” czĂŞÂśĂŚ domu, do ktĂłrej dostĂŞp ma tylko wÂłaÂściciel, pan domu, Lah. Haram to rĂłwnieÂż arabski odpowiednik polskiego sÂłowa Piramida. Czyli dla arabĂłw piramida jest czymÂś zakazanym lub ÂświÂątyniÂą. GÂłĂłwna ulica Gizy nazywa siĂŞ wÂłaÂśnie Al-haram czyli Piramidowa lub ÂŚwiÂątynna. PrzeciwieĂąstwem sÂłowa haram, jest sÂłowo halal, ktĂłre oznacza “pospolite” oraz “dozwolone”. Dlatego muzuÂłmanie tak czĂŞsto pytajÂą o jedzenie “halal”, jest to jedzenie przyrzÂądzone w specjalny sposĂłb, jest odpowiednikiem hebrajskiego jedzenia koszernego.
Grecja i Rzym

CzĂŞsto prosicie o mitologie innych krajĂłw i ich polskie korzenie. KiedyÂś na pewno zrobiĂŞ peÂłne zestawienie, ale na razie opisaÂłem tylko Okeanosa / Oceanusa oraz Pana / Fauna. DziÂś bĂŞdzie jeszcze dwĂłch bogĂłw greckich i rzymskich.
Boreas

Pierwszym z nich jest Boreas, ktĂłrego imiĂŞ pochodzi z dwĂłch polskich sÂłĂłw czyli GĂłra (G → B) i BĂłr (teÂż etymologicznie, jak i jego pochodna – “borĂłwka” pochodzi od gĂłry). Nie byÂłoby w tym moÂże nic nadzwyczajnego, gdyby nie to, Âże nawet angielska Wikipedia o tym mĂłwi!

Nie wierzycie? ProszĂŞ bardzo: https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%92%CE%BF%CF%81%CE%AD%CE%B1%CF%82#Ancient_Greek

OczywiÂście w polskiej cicho sza… bo zaraz bĂŞdzie usuniĂŞcie za brak ÂźrĂłdeÂł :). No bo jak to, grecki bĂłg ma polskie korzenie? Niedorzeczne!

Boreas jest bogiem pĂłÂłnocnego wiatru. O ile pĂłÂłnocny jeszcze ma dla nas sens, to o co chodzi z tym wiatrem? Gdzie gĂłra, gdzie bĂłr, a gdzie wiatr? OtĂłÂż w dialektach poÂłudniowosÂłowiaĂąskich (tak, tych przy Grecji) las i wiatr sÂą nierozerwalnie zÂłÂączone. RozwinĂŞ to w innym artykule, dla tych co chcÂą sobie pogrzebaĂŚ, to sÂłowo BĂłr / Las w dialektach poÂłudniowych brzmi “Szuma”. A jak wiadomo i wiatr i las szumiÂą, wiĂŞc poÂłÂączenie widaĂŚ goÂłym okiem.

Inne okreÂślenie lasu w polskim jĂŞzyku teÂż staÂło siĂŞ podstawÂą imienia innego greckiego boga, ale o tym w innym artykule.
Uranos

Ojciec wszystkich bogĂłw. BĂłg bogĂłw. Ojciec Kronosa (ponoĂŚ to inny bĂłg niÂż Chronos – Czas) i dziadek Zeusa (Dnia). Uranos to ten pierwszy z pierwszych bogĂłw.

PosiÂłkujĂŞ siĂŞ spostrzeÂżeniami Viraja:

W dalszej czĂŞÂści Kratylusa Platon opisuje teÂż Kronosa i jego ojca Uranosa. SpekulujÂąc na temat znaczenia imienia tego ostatniego, pisze: “lecz patrzenie w gĂłrĂŞ jest sÂłusznie nazwane sÂłowem urania, patrzeniem na rzeczy ponad” Kratylus 396B

WedÂług wyobraÂżeĂą religijnych praindoeuropejczykĂłw, ktĂłrych Âślady spotykamy w Rygwedzie, w mitach greckich, czy w mitologii SÂłowian, ponad Âświatem ludzi i ponad chmurami i niebem bogĂłw jest jeszcze gĂłrne niebo, najwyÂższe niebo (kosmos, gĂłra). Tam na szczycie nieba (w kosmosie, na gĂłrze) mieszka bĂłg, ktĂłry zrodziÂł innych bogĂłw i ktĂłry NIE jest aktywny. Ten gĂłrny bĂłg to w mitologii greckiej ‘Uranos’. U nas ten sam bĂłg nazywaÂł siĂŞ Swarog, wiĂŞc nie powinno dziwiĂŚ, Âże po wedyjsku, sanskrycku czy hindusku niebo to wÂłaÂśnie “Svar” lub “Svarga”.

Nie ma wÂątpliwoÂści, Âże pl:gĂłrny jest sÂłowem odpowiednio starym, by mĂłc byĂŚ ÂźrĂłdÂłem dla Uranosa, jest bowiem bardzo podobne do hipotetycznego praindoeuropejskiego “*guer” (znĂłw polskie sÂłowo jest dziwnie najbardziej podobne do hipotetycznego wymyÂślonego PIE rdzenia).

JeÂśli zbadamy greckie dialekty to wychodzi nam to:

joĂąski: uros (wyÂżyna, gĂłra, ÂłaĂącuch gĂłrski)

dorycki: horos (wyÂżyna, gĂłra, ÂłaĂącuch gĂłrski)

beocki: Oranos (Uranos – bĂłg)

eolski: Horanos (Uranos – bĂłg)

Mam nadziejĂŞ, Âże wÂątpliwoÂści zniknĂŞÂły. Co najmniej jedna planeta ma nazwĂŞ z polskiego jĂŞzyka. Jest nim oczywiÂście Uran. Po rzymsku ten sam bĂłg nazywa siĂŞ Caelus (moÂżliwe poÂłÂączenie z greckim tele, telos, polos czyli daleko, daleki, koniec). StÂąd mamy imiĂŞ: Celina (niebiaĂąska).

Od polskiego sÂłowa gĂłra, pochodzi nie tylko jeszcze el:Oros (Granica – gĂłrna granica), ale jeszcze jedno dobrze nam znane greckie sÂłowo, a jest nim Agra/Akra (dokÂładnie tak samo jak po indyjsku) i oznacza szczyt / wierzchoÂłek. JeÂśli dodamy do niego sÂłowo Polis (miasto – tak, pochodzi teÂż od rdzenia Pol czyli Niebo – ale wyjaÂśniĂŞ w innym artykule) to wychodzi Akropolis czyli Miasto na szczycie, po polsku znane jako Akropol. W sensie etymologicznym to “masÂło maÂślane”, bo i Akro i Polis pochodzÂą od tego samego rdzenia Pol, a w ogĂłle nie sÂą do siebie podobne. Innym przykÂładem takiego zlepka jest el:Boreios Polos czyli Biegun PĂłÂłnocny.
GĂłry Âświata

cd...

http://wspanialarzeczpospolita.pl/2014/10/05/gora-dol-i-armageddon/

cd...
Nie naleÂży zapominaĂŚ, Âże poÂłowa ÂłaĂącuchĂłw gĂłrskich ma polskie nazwy (Himalaje wyjaÂśniam tutaj, ÂŁaciĂąskie wyjaÂśniam tutaj, germaĂąskich jeszcze nie wyjaÂśniam, ale teÂż majÂą sÂłowiaĂąski rdzeĂą :)), a z nich poÂłowa zawiera rdzeĂą “gĂłra”.

   Gorband – Afganistan (http://news.xinhuanet.com/english2010/world/2010-05/21/c_13308566.htm)
   Harrachov ← chowane w gĂłrach
   Gorce
   Gorgany
   Karpaty ← Garbaty ← Garby, porĂłwnaj Horeb z tego artykuÂłu
   Ural ← Hural ← Gural
   Germania ← GĂłrmania ← GĂłra + Manni (MĂŞÂżczyÂźni) – tym co siĂŞ wydaje, Âże naciÂągane, to proszĂŞ czytaĂŚ niÂżej
   GĂłry Harzu ← rdzeĂą Har
   Hrvatska (Chorwacja) ← GĂłrska
   Helwetia (Szwajcaria) ← jak chorwacja
   Hiperborejczycy (Ludzie pĂłÂłnocy)
   HarnaÂś ← Nasz z gĂłr

Raczej przypadkowo, ale teÂż Tocharowie zawierajÂą ten rdzeĂą.

UWAGA! Germanie – w mailach do mnie piszecie, Âże Germanie to na pewno nie GĂłrmanie i jest to naciÂągane. MoÂżliwe, nie upieram siĂŞ. Ale NIE MA INNEJ ETYMOLOGII. Oficjalna mĂłwi, Âże sÂłowo Germanie pochodzi od celtyckiego “gair” czyli “sÂąsiad” i tak podaje angielski wikisÂłownik: https://en.wiktionary.org/wiki/Germanus#Latin. Ale jak zawsze nie podajÂą wszystkiego :). Celtyckie sÂłowo “gair” (tu odnoÂśnik do staroirlandzkiego) oznacza tyle co “krzyczeĂŚ”, “byĂŚ gÂłoÂśnym”, ale i “sÂąsiad” itd. to sÂłowo jest spokrewnione z irlandzkim sÂłowami “gairden” i “garrai“, walijskim “gardd” i szkockim celtyckim “garradh“. Wszystkie te sÂłowa zostaÂły zaimportowane do irlandzkiego celtyckiego i szkockiego celtyckiego z jĂŞzykĂłw germaĂąskich (najpewniej z angielskiego), a te znĂłw majÂą to sÂłowo z polskiego. MoÂżna dyskutowaĂŚ, ktĂłrÂą drogÂą do Âłaciny to sÂłowo przyszÂło, ale nie zmienia to faktu, Âże kaÂżda etymologia prowadzi do jĂŞzyka polskiego/sÂłowiaĂąskiego i do sÂłowa gĂłra, o ktĂłrym jest ten artykuÂł. Germanie moÂże oznaczaĂŚ ludzi z gĂłr, ludzi sÂąsiadĂłw, ludzi z miast, ludzi z pĂłÂłnocy, ludzi z ogrodĂłw (z terenĂłw rolniczych jakimi sÂą tereny na pĂłÂłnoc od Rzymu). JeÂśli oczywiÂście ktoÂś z czytelnikĂłw wie coÂś wiĂŞcej na ten temat, to zapraszam do dyskusji.
DoÂły wodne

Skoro omĂłwiliÂśmy juÂż gĂłry, pora na doliny. SÂłowo dĂłÂł zawiera w sobie ten sam rdzeĂą “pol” oznaczajÂący niebo. I widaĂŚ to w duÂżej iloÂści jĂŞzykĂłw (moÂże nie widaĂŚ rdzenia pol, tylko widaĂŚ, Âże na zmianĂŞ oznacza gĂłrĂŞ lub dĂłÂł). CzĂŞsto teÂż sÂłowo brzmi pomiĂŞdzy polskim gĂłra i dĂłÂł jak np. gol, godor czy goudal. Celowo pomijam sÂłowiaĂąskie, bo brzmiÂą prawie identycznie jak po polsku. Zobaczcie koniecznie staroegipski, ten ktĂłrym mĂłwiÂła Kleopatra!

   Ajnuski (Hokkaido): to (jezioro) – to ten jĂŞzyk ktĂłry badaÂł BronisÂław PiÂłsudski (brat JĂłzefa)
   Amharski (semicki z Etiopii): Tarara (gĂłra)
   Angielski: dale (dolina)
   Angielski: valley (dolina)
   Angielski: hole (dĂłÂł)
   Arabski (semicki): Taud (gĂłra)
   Arabski: hufra (dĂłÂł)
   Aramejski (semicki): Tura (gĂłra)
   ArmeĂąski: hor (dĂłÂł)
   Awarski (kaukaski): hor (jezioro)
   Azerski (turkijski): gol (jezioro)
   Baskijski: haran (dolina)
   Baszkirski (turkijski): TaÂł (gĂłra)
   Baszkirski (turkijski): kul (jezioro)
   Bengalski (hinduski): hrad (jezioro)
   Czakma (hinduski): hara (jezioro)
   Czuwaski (turkijski): Tu (gĂłra)
   DuĂąski: dal (dolina)
   Ewe (nigeryjski): To (gĂłra)
   Farerski (germaĂąski): dalur (dolina)
   Hausa (nigeryjski): Dutse (gĂłra)
   HiszpaĂąski: valle (dolina)
   Islandzki: hola (dĂłÂł)
   Karaczajsko-baÂłkarski (turkijski): taÂł (gĂłra)
   Kazachski (turkijski): taÂł (gĂłra)
   KaÂłmucki (turkijskomongolski): uÂł (gĂłra)
   Koptyjski (egipski, ale nie arabski): Tou (gĂłra)
   Kumycki (turkijski): taÂł (gĂłra)
   Kurdyjski (perski): gol (jezioro)
   Kirgizki (turkijski): tuu (gĂłra)
   Kirgizki (turkijski): kol (jezioro)
   Jidysz: tol (dolina)
   Luksemburski: dall (dolina)
   Malayalam (hinduski): talvara (dolina)
   Malayalam (hinduski): kuli (dĂłÂł)
   Mongolski: tuu (gĂłra)
   Nepalski (hinduski): tala (jezioro)
   Niemiecki: Tal (dolina)
   Nogajski (turkijski): taÂł (gĂłra)
   Norweski: dal (dolina)
   PendÂżabski (hinduski): dÂżil (jezioro)
   Perski: goudal (dĂłÂł)
   Perski: dare (dolina)
   PoÂłudniowoaÂłtajski (turkijski): tuu (gĂłra)
   Portugalski: vale (dolina)
   Somalijski (afroazjatycki): haro (jezioro)
   Staroegipski (faraonĂłw): DuÂł (gĂłra)
   TadÂźycki (turkijski): kul (jezioro)
   Tatarski (turkijski): tuu (gĂłra)
   Tatarski (turkijski): kul (jezioro)
   Turecki (turkijski): gol (jezioro)
   TurkmeĂąski (turkijski): kol (jezioro)
   TuwiĂąski (mongolski): hol (jezioro)
   Urdu (hinduski): dÂżil (jezioro)
   Ujgurski (turkijski): kol (jezioro)
   Uzbecki (turkijski): kol (jezioro)
   Walijski: dol (dolina)
   Wietnamski: ho (jezioro)
   WĂŞgierski: tĂł (jezioro)
   Wegierski: godor (dĂłÂł)
   Wszystkie ÂłaciĂąskie: valle i podobnie (dolina)

Na szczegĂłlnÂą uwagĂŞ zasÂługujÂą tu germaĂąskie: de:Tal, en:dale, no:dal, da:dal. Wszystkie to polski “dĂłÂł” w prawie nie znieksztaÂłconej postaci.

SzukajÂąc tych sÂłĂłw caÂłkowicie przypadkiem natrafiÂłem na dolinĂŞ po bengalsku, to “upottoka“. Nie pochodzi to co prawda od gĂłra czy dĂłÂł, ale chyba nikt nie zaprzeczy, Âże dolina jest wÂłaÂśnie “u potoka”! A potok, mimo Âże po wĂŞgiersku i w paru innych jĂŞzykach jest tak samo (wĂŞgierski patak czytaj: potok), to jest to polskie sÂłowo (pochodzi od sÂłowa toczyĂŚ – woda, ktĂłra stacza siĂŞ z gĂłry).

Co bardziej spostrzegawczy zauwaÂżyli juÂż, Âże dodaÂłem nowe sÂłowo, a jest nim “jezioro” w duÂżej iloÂści jĂŞzykĂłw. PowiÂązanie z doÂłem widaĂŚ od razu, bo jezioro zawsze jest w dole. I czĂŞsto doÂły wypeÂłnione sÂą wodÂą. Ale z gĂłrÂą? No to proszĂŞ wejÂśĂŚ na dowolne wzniesienie koÂło jeziora i spojrzeĂŚ w taflĂŞ… co siĂŞ zobaczy? a no niebo! I dlatego sÂłowo jezioro raz brzmi jak gĂłra, a raz jak dĂłÂł, ale niezaleÂżnie o tego, do ktĂłrego polskiego sÂłowa jest podobne, to i tak po prostu oznacza niebo. I teraz juÂż wiadomo dlaczego!
GĂłrskie osady

SÂłowo gĂłra zdominowaÂła jĂŞzyki rĂłwnieÂż jeÂśli chodzi o miejsca do osiedlania. MoÂże nikt na szczycie dobrowolnie nie mieszkaÂł, ale ten co juÂż mieszkaÂł to byÂł bardzo dobrze chroniony. To co na takiej gĂłrze powstaÂło to byÂł grĂłd (w znaczeniu zamek). Do dziÂś w niektĂłrych jĂŞzykach (np. czeski i sÂłowacki) sÂłowo hrad (grĂłd) oznacza po prostu zamek. Mimo, Âże uÂżywajÂą teÂż sÂłowa zamek, zamok i podzamok (od sÂłowa zamykaĂŚ), to odnoÂśnie obiektĂłw na szczytach gĂłr uÂżywajÂą wÂłaÂśnie sÂłowa “hrad”.

W Hindustanie uÂżywa siĂŞ pochodnego sÂłowa Gurha w podobnym znaczeniu: dom, ÂświÂątynia.

PĂłÂźniej kiedy jakaÂś ludzka osada nad wodÂą byÂła najeÂżdÂżana, to trzeba byÂło zbudowaĂŚ dla niej “sztucznÂą gĂłrĂŞ” do obrony. TakÂą sztucznÂą gĂłrÂą byÂł wÂłaÂśnie zamek z murami. I do dziÂś po polsku sÂłowo “grĂłd” rozumiemy bardziej jako miasto, lub jego ÂśredniowiecznÂą czĂŞÂśĂŚ (wÂłaÂśnie zamek z rynkiem otoczony murem). Od polskiego sÂłowa grĂłd w sensie obronnym powstaÂła caÂła masa sÂłĂłw obronnych. W jĂŞzyku polskim mamy sÂłowo “grodziĂŚ” czyli budowaĂŚ sztuczne gĂłry (pÂłoty). To co chronione jest takÂą sztucznÂą gĂłrÂą (pÂłotem, murem), to jest zagroda (za gĂłrÂą, za grodzeniem). Ciekawym derywatem jest teÂż sÂłowo “ogrĂłd”, ktĂłry faktycznie pĂłÂźniej znajdowaÂł siĂŞ miĂŞdzy grodem (zamkiem), a grodzeniem (murem), a Âże byÂł ogrodzony, to nazywamy go ogrodem.

SÂłowo grĂłd w wersji zachodniosÂłowiaĂąskiej brzmi “gard” (porĂłwnaj: Stargard, Starogard, BiaÂłogard itd.) i jest to waÂżne dla dalszej czĂŞÂści artykuÂłu. GermanĂłw atakowali gÂłĂłwnie SÂłowianie Zachodni, ktĂłrych teraz nazywamy PoÂłabianami, i dlatego Germanie mieli najwiĂŞkszÂą stycznoÂśĂŚ wÂłaÂśnie z tÂą wersjÂą sÂłowa grĂłd. StÂąd jeÂśli zrobimy np. niemieckÂą liczbĂŞ mnogÂą od sÂłowa gard, gart, to otrzymamy wÂłaÂśnie Garden, Garten.

SÂłowo ogrĂłd (ale i podwĂłrko) jest hitem eksportowym na EuropĂŞ, bo w kaÂżdym jĂŞzyku brzmi jak po polsku:

   be: aharod (ogrĂłd), bg:gardina (ogrĂłd), cs:zahrada (ogrĂłd), ru: ogorod (ogrĂłd), dsb: zagroda (ogrĂłd)
   hu: kert (ogrĂłd), mimo Âże wĂŞgierski nie jest oficjalnie sÂłowiaĂąski, to bardzo duÂżo rdzeni jest sÂłowiaĂąskich tylko mocno znieksztaÂłconych. SÂłynny wĂŞgierski noblista Imre Kertesz to nikt inny jak Emeryk Ogrodnik :).
   sq: gardh (podwĂłrko, pÂłot)
   da: gard (podwĂłrko), sv: gard (podwĂłrko), de:Garten (ogrĂłd), is: gardur (ogrĂłd), en: garden (ogrĂłd), fr: jardin (ogrĂłd, podwĂłrko), es: jardin (ogrĂłd)
   en: yard (podwĂłrko, reja w porcie ale i jednostka odlegÂłoÂści ok. 94cm)
   el: hortos (paÂśnik dla zwierzÂąt) → la: hortus (ogrĂłd) → hortensia (hortensja – kwiat ogrodowy) → es: huerto (ogrĂłd warzywny), z tego sÂłowa pochodzi teÂż “kohorta”.
   walijski: garth (wzniesienie)
   it: cortillo (podwĂłrko)
   fr: cour (podwĂłrko, wnĂŞtrze)

Na dodatkowÂą uwagĂŞ zasÂługuje to ostatnie, bo byÂło ÂźrĂłdÂłem pl: kort (miejsce do gry w tenisa) oraz en: court (wnĂŞtrze, podwĂłrko, ale i sÂąd), a znamy to z kaÂżdej galerii handlowej, gdzie jest “food court” czyli “podwĂłrko z jedzeniem”.
Obrona przede wszystkim

Grody sÂłuÂżyÂły przede wszystkim do obrony. Nie powinno, wiĂŞc nikogo dziwiĂŚ, Âże od polskiego sÂłowa grĂłd jĂŞzyki zachodnie utworzyÂły sÂłowa obronne. Do takich naleÂżÂą fr:guarder (chroniĂŚ), ie:garda (ochrona), en:guard (ochroniarz), z tych sÂłĂłw pochodzi i sÂłowo fr:guerre (wojna) → en:war (wojna), a takÂże polska “gwardia”.
Ostatnie wzniesienia

KolejnÂą grupÂą sÂłĂłw pochodzÂących od sÂłowa “gĂłra” jest sÂłowo “garb” i jego pochodna “grĂłb”. SzczegĂłlnie ostatnie pokazuje kolejne poÂłÂączenie przyczynowo skutkowe miĂŞdzy gĂłrÂą, a doÂłem. ÂŻeby wybudowaĂŚ sztucznÂą gĂłrĂŞ, to trzeba najpierw wykopaĂŚ dĂłÂł. A kiedy chcemy zrobiĂŚ dĂłÂł, to naturalnie obok powstaje gĂłra z ziemi wykopanej w tym dole. Jest to kolejna poszlaka tÂłumaczÂąca, dlaczego gĂłry i doÂły w rĂłÂżnych jĂŞzykach majÂą dokÂładnie odwrotne nazwy. Tak samo jest z grobem. Kopiemy dĂłÂł. WkÂładamy ciaÂło zmarÂłego. Zakopujemy. I powstaje nam… gĂłra, garb czy wÂłaÂśnie grĂłb. NaleÂży tu jeszcze zwrĂłciĂŚ na coÂś uwagĂŞ. SÂłowniki etymologiczne podajÂą, Âże sÂłowo grĂłb pochodzi od sÂłowa grzebaĂŚ. WedÂług tego, co ja tu wyprowadzam wychodziÂłoby, Âże jest odwrotnie. GrzebaĂŚ, to budowaĂŚ sztuczne gĂłry, a wÂłaÂściwie to… doÂły :). ChoĂŚ co ma niby z tym wspĂłlnego “grzebieĂą”? Chyba tylko to, Âże likwiduje sztuczne wzniesienia na wÂłosach, moÂże po prostu to Âże grzebie we wÂłosach? Albo to, Âże skÂłada siĂŞ z garbĂłw. Rolniczym odpowiednikiem grzebienie sÂą… grabie! I znĂłw jak byk mamy sÂłowo “gĂłra”! MoÂżliwe jest teÂż, Âże to sÂłowo grĂłb byÂło wczeÂśniej, a dopiero od niego powstaÂło sÂłowo garb, ale wydaje mi siĂŞ to mniej prawdopodobne, bo grĂłb od garbu jest bardziej precyzyjny. Raczej nie ma to obecnie wielkiego znaczenia i raczej jest to juÂż nie do ustalenia.

Zobaczmy jak te sÂłowa wyglÂądajÂą w innych jĂŞzykach:

Po sÂłowiaĂąsku: grĂłb/grob/hrob/hrab (tylko w obu ÂłuÂżyckich jest: row)

Po germaĂąsku (jak prawie zawsze) identycznie z polskim :). Z czego im bliÂżej Polski, tym sÂłowo bardziej podobne.

GrĂłb: de:Grab, nl/af:graf, da/no/se:grav, is:groef

Ciekawym zlepkiem jest angielskie “graveyard”. Bo i grave i yard pochodzÂą od polskiego “gĂłra” :).

Po angielsku sÂą dwa sÂłowa pochodzÂące od polskiego “grĂłb”, sÂą nimi “grave” (grĂłb) oraz “groove”, to drugie sÂłowo nie ma prostego tÂłumaczenia na polski, jest to po prostu podÂłuÂżny doÂłek, ktĂłrym moÂże byĂŚ zarĂłwno podÂłuÂżna dziura w drewnie, ÂścieÂżka na pÂłycie czy nawet koleina (wszystkie sÂą podÂłuÂżnymi rowami). ChoĂŚ tu od razu widzi siĂŞ skojarzenie brzmieniowe: en:groove, pl:rĂłw, en:row. Skojarzenie wyszÂło mi niedawno, wiĂŞc nie mam go do koĂąca zbadanego, ale grĂłb w obu jĂŞzykach ÂłuÂżyckich to wÂłaÂśnie “row”, a rĂłw, po fiĂąsku i estoĂąsku to “rivi”, a po gruziĂąsku to “gari”, wiĂŞc coÂś chyba w tym jest.

Dziura w ziemi po albaĂąsku to: grope, a po rumuĂąsku to: groapa. Zaznaczam te dwa jĂŞzyki, bo inne poÂłudniowoeuropejskie jĂŞzyki uÂżywajÂą innych rdzenia na okreÂślenie grobĂłw i dziur w ziemi.

Silnym dowodem na staroÂśĂŚ tego sÂłowa jest jego obecnoÂśĂŚ nie tylko w rodzinach indoeuropejskich, ale teÂż w turkijskich i semickich. W poÂłudniowych i wschodnich grupach jĂŞzykowych doszÂło do kilku obocznoÂści (choĂŚ nie zawsze):

   zamiany miejscami dwĂłch spĂłÂłgÂłosek (B i R zamienione miejscami). GRB → GBR
   przejÂście B w W (bardzo czĂŞste miĂŞdzy jĂŞzykami) → GRW, GWR
   przejÂście G w gardÂłowe K (czĂŞsto zapisywane jako Q) → QRW, QWR, QRB, QBR
   gardÂłowe K uproÂściÂło siĂŞ do normalnego K → KRW, KWR, KRB, KBR

W efekcie mamy duÂżo nowych sÂłĂłw, ktĂłre mimo, Âże nadal podobne do siebie, to nie zawsze to podobieĂąstwo rzuca siĂŞ w oczy. Niesamowite jest to, Âże po persku, tadÂżycku, hindusku, bengalsku czy w urdu, sÂą dwa sÂłowa na okreÂślenie cmentarza, a sÂą nimi: Gorestan/Guristan oraz Kabristan, oba pochodzÂą ze zlepka sÂłĂłw “gĂłra” + “stan” (kraj/miejsce gĂłrek/grobĂłw). RĂłÂżnica miĂŞdzy nimi jest taka, Âże pierwsze przyszÂło wraz z inwazjÂą SÂłowian od pĂłÂłnocy, a drugie wraz z inwazjÂą ArabĂłw od zachodu. Arabowie przynieÂśli swojÂą znieksztaÂłconÂą semickÂą wersjĂŞ pĂłÂźniej, ale obecnie w tym regionie Âświata uÂżywa siĂŞ obu (muzuÂłmanie bardziej Kabristan, a pozostali raczej Guristan).

Najbardziej dobitnym przykÂładem jest: Gora Qabristan, cmentarz w Pakistanie (najwiĂŞkszy chrzeÂścijaĂąski w Azji), na ktĂłrym leÂży 58 PolakĂłw. W tym WÂładysÂław Turowicz, ktĂłry stworzyÂł PakistaĂąskie SiÂły Powietrzne. PrzybyÂł do Pakistanu w przededniu wojny pakistaĂąsko-indyjskiej, kiedy Pakistan dopiero co powstaÂł i nie miaÂł jeszcze lotnictwa. Ma swĂłj pomnik w Karaczi (pierwsza stolica Pakistanu), jego historiĂŞ opiszĂŞ w oddzielnym artykule.

Azjatyckie: grĂłb: hi: kabr, ur: kabr, hy:gerezman, bengalski: kobor, id:kubur, komi: gu, kurdyjski: gorr, perski: gur oraz qabr, tadÂżycki: gur oraz qabr,

Semickie: grĂłb: he: kever/keber, ar: qabr, maltaĂąski: qabar

Turkijskie: grĂłb: azerski: qebir, baszkirski: qaber, kazachski: kabyr, kirgiski: kor, tatarski: qaber, turkmeĂąski: gor, uzbecki: gor, kabr, kubur.

Jedynym wyjÂątkiem w waÂżniejszych jĂŞzykach regionu jest w tylko turecki, ktĂłry jakimÂś cudem zachowaÂł swoje sÂłowo “mazar”, a inne jĂŞzyki turkijskie uÂżywajÂą wymiennie tureckiego “mazar”, polskiego “gor” lub znieksztaÂłconego przez arabski “qabr” / “qubur”.

Nawet Suahili, ktĂłry rzadko co z polskim ma coÂś wspĂłlnego, tu przez arabski odziedziczyÂł sÂłowo: kaburi (grĂłb).

Ciekawe, Âże jidysz i w tym sÂłowie (porĂłwnaj garb), uÂżywa polskiego, a nie niemieckiego (jak zazwyczaj) sÂłowa, bo grĂłb brzmi tam “grob”, a nie “grab”.
GĂłra i Dziura

ChciaÂłbym zwrĂłciĂŚ uwagĂŞ na ciekawÂą rzecz, otĂłÂż sÂłowo “dziura” w jĂŞzyku polskim nie ma znanej etymologii. Kojarzy je siĂŞ z podobnymi w innych sÂłowiaĂąskich, czasem nawet z dziuplÂą itd. ale generalnie nie wiadomo skÂąd pochodzi.

NaleÂży zauwaÂżyĂŚ, Âże polskie sÂłowa w jĂŞzykach poÂłabskich (sÂłowiaĂąskich, ktĂłre pĂłÂźniej ulegÂły germanizacji na terenie obecnych Niemiec i Beneluksu) czĂŞsto tracÂą G na rzecz wÂłaÂśnie D (choĂŚ nie zawsze np. bĂłg → bug, garnek → gornak) np. wĂŞgiel → wodel, gumno → daimne, ogieĂą → wudin oraz GĂRA → DIURA! CzyÂżby to byÂła etymologia sÂłowa “Dziura”? Wpasuje siĂŞ to w zasadzie w kanon, Âże sÂłowa gĂłra i dĂłÂł majÂą wymienne znaczenia. MaÂło tego, miĂŞdzy Dziura i dĂłÂł fonetycznie rĂłÂżnica jest tylko w R ↔ L, a one teÂż siĂŞ czĂŞsto wymieniajÂą, wiĂŞc to moÂże byĂŚ wszystko to samo sÂłowo.
Stopniowanie

Z gĂłrami zwiÂązane sÂą teÂż czynnoÂści zwiÂązane z wchodzeniem i schodzeniem, najczĂŞÂściej po stopniach. Po Âłacinie taka czynnoÂśĂŚ nazywa siĂŞ “gradior” czyli “chodziĂŚ”, “wspinaĂŚ siĂŞ”, “awansowaĂŚ”. Od tego sÂłowa wziĂŞÂły siĂŞ stopnie (grady) we wszystkich jĂŞzykach ÂłaciĂąskich i germaĂąskich. Spadkiem po tym mamy w jĂŞzyku polskim chociaÂżby deGRADacjĂŞ (obniÂżenie stopnia), centygrad (jedna setna stopnia w matematyce i fizyce). Homonimem polskim tego sÂłowa jest sÂłowo “grad” (lodowe kulki z nieba), ktĂłrych etymologii oficjalnej znaleÂźĂŚ nie mogĂŞ. Ale poÂłÂączenie z innymi sÂłowami widzĂŞ w tym, Âże grad leci “z gĂłry” oraz pierwszym skojarzeniem frazeologicznym jest “grad kul”, ktĂłry oczywiÂście pochodzi z “grodu”. MoÂżliwe, Âże etymologia jest odwrotna do intuicyjnej i grad niebiaĂąski pochodzi wÂłaÂśnie od gradu kul z grodĂłw czy zamkĂłw, bo go przypomina.
Himalajska inwazja

CzĂŞsto pytacie, skÂąd taka pewnoÂśĂŚ, Âże to Hindusi majÂą polskie sÂłowa, a nie my hinduskie. SkÂąd wiemy, Âże to my podbiliÂśmy Indie, a nie Hindusi nas. JĂŞzyk jest kluczem. OczywiÂście skoro wszystkie jĂŞzyki majÂą te same sÂłowa, to nie wiadomo kto od kogo je wziÂąÂł, ale sÂą sÂłowa “klucze”, ktĂłre jednak coÂś podpowiadajÂą. Tym sÂłowem jest wÂłaÂśnie sÂłowo “gĂłra”. Dla przeciĂŞtnego Hindusa, gĂłry sÂą tylko jedne. Tak jak dla nas naturalnie sÂą to Tatry/Karpaty lub Sudety. Tak dla HindusĂłw sÂą to Himalaje. Ludzie ktĂłrzy z tych gĂłr zeszli i przynieÂśli im wedy byli biali i to jest zapisane w ÂświĂŞtych ksiĂŞgach hinduskich. Nie czytaÂłem ich niestety, ale na swoje usprawiedliwienie powiem, Âże jedna z nich Mahabharata (piÂąta Weda/Wiedza), to najdÂłuÂższa powieÂśĂŚ w historii Âświata. JeÂśli weÂźmiemy najdÂłuÂższe opowieÂści europejskie czasĂłw antycznych (IliadĂŞ i OdysejĂŞ). Skleimy je razem. PomnoÂżymy iloÂśĂŚ tekstu przez 10, to i tak Mahabharata bĂŞdzie dÂłuÂższa. A do tego jest Ramajana i caÂła reszta ksiÂąg opisujÂących najdalsze dzieje Âświata, bogĂłw i Indii. Ale co to ma wspĂłlnego z nami? ProszĂŞ zauwaÂżyĂŚ, Âże do dnia dzisiejszego na biaÂłych w Indiach mĂłwi siĂŞ (niezaleÂżnie od narodowoÂści): Angrez (Anglik), Amrikan (Amerykanin) oraz Gora (Polak/SÂłowianin :P)! Bo myÂśmy po prostu przyszli do nich z gĂłr, z dachu Âświata, a Âże czubkĂłw tych gĂłr nie widaĂŚ, to dla zwykÂłego Hindusa czasĂłw antycznych, SÂłowianie po prostu zeszli z nieba. To, co Hindusi spisali od ludzi z gĂłr, nazywane WiedzÂą lub Wedami, oÂśmiokrotnie przekracza objĂŞtoÂściÂą BibliĂŞ! Dlatego wÂłaÂśnie wspomniany pakistaĂąski cmentarz nazywa siĂŞ: Gora Qabristan czyli Cmentarz BiaÂłych.

WaÂżne jest, by zauwaÂżyĂŚ, Âże sÂłowo Gora odnosi do okreÂślenia czÂłowieka o okreÂślonej budowie. Chodzi o BIAÂŁEGO, z RUDYMI (jasnymi) wÂłosami i NIEBIESKIMI oczami.

No i teraz w sÂłowniku poza standardowym znaczeniem Gora jako BiaÂły, mamy teÂż inne znaczenia kolorystyczne:

   biaÂły, jasny (w okreÂśleniu do skĂłry)
   jasnoczerwony, ÂżĂłÂłty (w okreÂśleniu do wÂłosĂłw)
   jasnoniebieski (w okreÂśleniu do oczu)

I jak siĂŞ zastanowiĂŚ to jest to nawet logiczne. JeÂśli po polsku powiemy, Âże ktoÂś ma jasnÂą skĂłrĂŞ, to jakÂą ma? no biaÂłÂą! A jeÂśli ma jasne wÂłosy, to jakie ma? no blond lub rude! A jeÂśli ma jasne oczy, to jakie ma? no niebieskie! SÂłowo “gor” po prostu okreÂśla w Hindustanie SÂłowian.

http://wspanialarzeczpospolita.pl/2014/10/05/gora-dol-i-armageddon/

cd.....

cd....
Inne znaczenia tego sÂłowa to:

KsiĂŞÂżyc (biaÂły na niebie)
Jowisz Planeta (zapewne pochodna od Boga)
Jowisz / Zeus (Zeus pochodzi od polskiego sÂłowa dzieĂą co wyjaÂśniĂŞ w innym artykule, a Jowisz to zlepek dwĂłch sÂłĂłw Dzeus + Pater = Jupiter. Zeus dawaÂł ÂświatÂło (nawet jak byÂło ciemno to dawaÂł biaÂłe pioruny))
BiaÂły ryÂż (jest biaÂły)
Nauczyciel (spadek po naukach wedyjskich?)
czysty
piĂŞkny
szafran (w kolorze jasnych/niebieskich oczu)
planeta Ziemia

NiektĂłre znaczenia sÂą dla mnie fascynujÂące. Jak moÂżna KsiĂŞÂżyc, ZiemiĂŞ i Jowisz nazwaĂŚ tym samym sÂłowem, a potem je odrĂłÂżniaĂŚ?
WielbÂłÂądzie plecy

WielbÂłÂąd kojarzy siĂŞ wszystkim z Garbem. Jak juÂż moÂżna byÂło wywnioskowaĂŚ z reszty artykuÂłu, sÂłowo powiÂązane jest ze sÂłowem GĂłra.

Ze sÂłĂłw o nieznanej etymologii, ale podobnych w jakiÂś sposĂłb do polskiego znamy:

la:gibbus (garb), it:gobba (garb). NiespodziankÂą czĂŞstujÂą nas japoĂąski i koreaĂąski, ktĂłre zazwyczaj z polskim majÂą niewiele wspĂłlnego: jp: kobu (garb), ko: gobsa (garb).

Dziwnie znajomo brzmi teÂż po persku: “guz” (garb). Jak siĂŞ zastanowiĂŚ, to po polsku guz, faktycznie jest to maÂła gĂłra / maÂły garb, ale z innych jĂŞzykĂłw, to sÂłowo wystĂŞpuje jeszcze tylko w serbskochorwackim, w ktĂłrym oznacza jeden z eufemizmĂłw dla sÂłowa “rzyĂŚ”, a nie da siĂŞ ukryĂŚ, Âże “rzyĂŚ” teÂż jest wystajÂąca i zaokrÂąglona, wiĂŞc to raczej jest to samo sÂłowo.

MoÂże nie ma to za duÂżo wspĂłlnego z polskim Garbem, ale warto wiedzieĂŚ, Âże garbate zwierzÂątka zwane wielbÂłÂądami daÂły nam literĂŞ. I nie przypadkowÂą literĂŞ, tylko wÂłaÂśnie literĂŞ G. OpiszĂŞ to bardziej szczegĂłÂłowo w artykule dotyczÂących historii alfabetĂłw. W skrĂłcie chodzi o to, Âże wielbÂłÂąd po semicku nazywa siĂŞ Gimmel/Gamal/Kamel, a Âże jest doÂśĂŚ powszechny, to symbol wielbÂłÂąda staÂł siĂŞ tam literÂą oznaczajÂącÂą wÂłaÂśnie dÂźwiĂŞk litery G i po hebrajsku ta litera nazywa siĂŞ Gimmel (wielbÂłÂąd), a po arabsku Gim. OczywiÂście litera ta ma zawsze garb. Po grecku Gimmel brzmi Gamma (jak promienie Gamma) i teÂż ma garb. Po Âłacinie jest to po prostu G i teÂż ma Garb. Co ciekawe literĂŞ tĂŞ utworzono z litery C (czytanej K – bezdÂźwiĂŞczne G) i dodanego do niej garbu.
Skurcz

W jĂŞzyku polskim teÂż czasem dochodzi do przejÂścia G → K (np. BĂłg/Buk). I widaĂŚ to w sÂłowie: skurcz. ZnĂłw na pierwszy rzut oka nie widaĂŚ poÂłÂączenia ze sÂłowem gĂłra, ale mamy kilka poszlak ÂłÂączÂących te sÂłowa:

Kiedy coÂś siĂŞ kurczy, to zazwyczaj powstajÂą na tym faÂłdki (gĂłrki)
Skurcz miĂŞÂśnia powoduje powstanie charakterystycznego wzniesienia
Skurcz po serbskochorwacku nadal pisze siĂŞ przez G (grĂ¨)
Po wĂŞgiersku rĂłwnieÂż: gĂśrcs

Al-Lahu Akbar

W jĂŞzyku arabskim na okreÂślenie czegoÂś duÂżego uÂżywa siĂŞ sÂłowa KBR (dlaczego KBR, a nie GRB, porĂłwnaj QBR jako rdzeĂą dla sÂłowa grĂłb). Dlatego duÂży to KaBiR. ÂŻeby powiedzieĂŚ “wiĂŞkszy” naleÂży tylko zamieniĂŚ samogÂłoski i otrzymujemy aKBaR, a “najwiĂŞkszy” to al-aKBaR (Al=ten konkretny, akbar=wiĂŞkszy to razem NajwiĂŞkszy). TÂą drogÂą dochodzimy do etymologii jednego z najpopularniejszych okrzykĂłw arabskich na Âświecie: Al-Lahu Akbar. Oficjalnie znaczy to “Allah jest najwiĂŞkszy / najwspanialszy”, choĂŚ czytelnicy bloga wiedzÂą juÂż, Âże etymologicznie znaczy to rĂłwnie dobrze tyle co: “Lechici GĂłrÂą” :). AleÂż Ci nasi przodkowie byli nikczemni :).
Wielki jak gĂłra

OstatniÂą grupÂą sÂłĂłw pochodzÂącÂą od sÂłowa “gĂłra” jest opis “duÂżych jak gĂłra ludzi” czyli ludzi “grubych”. WidaĂŚ tu teÂż poÂłÂączenie ze sÂłowem Garb, bo Gruby teÂż zawiera B na koĂącu.

Gruby po wyeksportowaniu z Polski przyjÂąÂł nastĂŞpujÂące formy w innych jĂŞzykach:

hy: ger, hu: kover (G → K, B → V, B i R zamienione miejscami)

W ÂłaciĂąskich przejÂście B → S oraz B → D. fr: gros it: grasso, la: crassus oraz gurdus, pt: gordo, ro: grass, es:gordo

oraz w drugim znaczeniu “duÂży” oraz “stary”, we wszystkich postaÂłaciĂąskich przyjmuje formĂŞ: gran/grand/granda/grando/grande/grant/grandas

W germaĂąskich to samo sÂłowo oznacza “duÂży”, “wielki” i “wspaniaÂły”:

de: gross (duÂży), nl:groot (duÂży), en: great (wspaniaÂły) → Great Britain (WspaniaÂła Brytania bÂłĂŞdnie tÂłumaczona na polski poprzez ÂłacinĂŞ jako wÂłaÂśnie Wielka Brytania)

Pewnie na poczÂątku artykuÂłu jeszcze nie wiedzieliÂście, Âże brytyjska nazwa paĂąstwa ma w skÂładzie polski rdzeĂą. PrzecieÂż w szkoÂłach tego nie uczÂą.

TÂą drogÂą, trochĂŞ przypadkowo doszliÂśmy, skÂąd siĂŞ “grosze” wziĂŞÂły w naszym portfelu. Grosz dosÂłownie oznacza “duÂży”, “mocny”, “solidny”, “gruby” pieniÂądz. ChoĂŚ obecnie jego wartoÂśĂŚ jest znikoma :).
Pokrewne

WÂątki nie uwzglĂŞdnione jeszcze w artykule:

UÂżycie arabskiego haram/harem w znaczeniu wzgorze: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne Al haram Al szarif (szlachetne wzgĂłrze)
Horus – egipski bĂłg
Hat-Hor – egipska bogini
https://en.wikipedia.org/wiki/Ugarit (U gĂłry) – miasto z czasĂłw biblijnych, siedziba Baala / Pola
https://pl.wikipedia.org/wiki/Baal – imiĂŞ wg wiki znaczy “Pan”, miaÂł rogi
https://pl.wikipedia.org/wiki/Baal-Alijan
https://pl.wikipedia.org/wiki/Baal-Hadad
https://pl.wikipedia.org/wiki/Baal-Melkart
https://pl.wikipedia.org/wiki/Baal_Hammon – naczelny BĂłg Kartaginy – pan obu rogĂłw
https://pl.wikipedia.org/wiki/Amon_(b%C3%B3g_egipski) – Amon-Ra – ma rogi zamienione na piĂłra
https://pl.wikipedia.org/wiki/El_Gabal
https://pl.wikipedia.org/wiki/Heliogabal_(cesarz_rzymski)
po germaĂąsku wÂłosy
po staroegipsku twarz
https://en.wiktionary.org/wiki/pilus
Asgaard
Graz
http://biblia.wiara.pl/slownik/67ea4.Slownik-biblijny/slowo/HOR
Gebel
Gabaryt
Hebron
Devanagari (bĂłg na gĂłrze)
Baalbek
Hermon
Hermes / Hermione / Hermiona
Down po angielsku znaczy i wzgĂłrze i dĂłÂł.
Dune – wydma
Town – GrĂłd
DownTown – gĂłrne (a nie dolne!) miasto
Nagara (Na gĂłrze) – miasto w Sanskrycie
Gare – dworzec
GaraÂż
Oura (czyt. Ura) grecki bĂłg gĂłr
Grobla
Aria (Haria) po staropersku to Haraiva, a po awestsku: Haraeuua
Gar to dziwnym zbiegiem okolicznoÂści rĂłwnieÂż “sÂąsiad” po arabsku (porĂłwnaj etymologiĂŞ: Germania)
en:warn
garnitur
https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AC%CF%82#Ancient_Greek
grad (stopieĂą po Âłacinie), degradacja
herma (sÂłup, obelisk, antypiramida) – powiÂązane z Hermesem
heritage (dziedzictwo) – coÂś otrzymanego w spadku (z gĂłry)
https://en.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%80%CE%B5%CE%AF%CF%81%CF%89#Ancient_Greek
Meteor = dosÂłownie: MiĂŞdzy GĂłrami, ale z greckiego: coÂś co wyrosÂło w gĂłrĂŞ, MiĂŞdzy → Mete (miĂŞdzy), GĂłra → Ero (podnosiĂŚ). DaÂło nazwĂŞ takim miastom jak Mathura (Indie, miejsce narodzenia Kriszny), Meteora (Grecja, tam gdzie sÂą te sÂłynne klasztory w niebie), grecka Meteora daÂła poczÂątek wspĂłÂłczesnemu znaczeniu sÂłowa “Meteor” czyli “coÂś co pochodzi z nieba”.
Meteorologia = MiĂŞdzy + GĂłra + Nauka… czyli nauka o tym co pochodzi z nieba.
Aorta
Arteria
Grot – gĂłra od strzaÂły
ChĂłr – to co jest oddzielone (jak grĂłd) i czĂŞsto rĂłwnieÂż na gĂłrze
Hrabia – ten, ktĂłry jest wyÂżej w hierarchii
cs:hrabe (hrabia)
de:Graf (hrabia) – brak sensownej etymologii, zostaje tylko polska “gĂłra”
MoÂżliwe, lecz niepotwierdzone: graĂŚ, igraĂŚ, sa:harati, heraldyka
grupa – coÂś duÂżego
Grecja – GĂłrzysty kraj
Geriatria – nauka o chorobach wieku podeszÂłego
Gerontologia – nauka o procesie starzenia siĂŞ
Granica – historycznie na rzekach i GĂRACH
en:grow – rosnÂąĂŚ, powiĂŞkszaĂŚ siĂŞ, dojrzewaĂŚ, starzeĂŚ
en:green – kolor tego co roÂśnie
graĂą – najwyÂższa czĂŞÂśĂŚ gĂłrskiej Âściany (granica miĂŞdzy Âścianami)
grzbiet – coÂś najwyÂżej
la:herba – trawa, zioÂło – coÂś co roÂśnie → herba (roÂślina) + ta (herbata – porĂłwnaj en:tea) = pl:herbata (herbata zioÂłowa)
sa:Hirania (zÂłoto)
en:gold (zÂłoto)
pl:zÂły / pl:GORszy
en:yellow
chlor
Iran
Ir – Osetyjczyk po osetyjsku (jak Iran)
tr:Er (MÂąÂż, Szlachcic, OdwaÂżny, Wojownik)
https://en.wiktionary.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD#Sanskrit
delfin
Delfy
Ararat/Hararat
Armenia/Har Menia
Ziggurat
Eucharystia
greckie: Chorio (WieÂś), Chora (Miasto, PaĂąstwo)
http://www.wikiwand.com/en/Gh%C5%8Dr_Province
Tel Aviv (Tel to wzgĂłrze, pochodzi od DĂłÂł)
Agora
Ankara

http://wspanialarzeczpospolita.pl/2014/10/05/gora-dol-i-armageddon/

Rozmowa o Apokalipsie [cz.3] Sens symboli w Apokalipsie

przez PSPO
17 stycznia 2017

(http://ps-po.pl/wp-content/uploads/2014/03/apokalipsa-sens-symboli-622x371.jpg)

apokalipsa-sens-symboli

ProszĂŞ przybliÂżyĂŚ nam gÂłĂłwne elementy hermeneutyki, rozumienia symboli zawartych w Apokalipsie. Wiadomo, Âże jest ich bardzo duÂżo, moÂże dobrze byÂłoby pokazaĂŚ sposĂłb ich odczytywania na przykÂładzie jednej wizji.

ZacytujĂŞ tu tak zwane postulaty hermeneutyczne, a potem zastosujemy je na konkretnym przykÂładzie. Celem KsiĂŞgi, wyraÂżonym na wstĂŞpie Apokalipsy, jest przedstawienie objawienia. ObjawiĂŚ, wyjaÂśniĂŚ BoÂży sens dziejĂłw KoÂścioÂła, na tle dziejĂłw caÂłej ludzkoÂści. Jej orĂŞdzie jest skierowane do KoÂścioÂła wszystkich czasĂłw, jak to rozumiaÂła zawsze tradycja. Czytanie jej zatem i komentowanie do uÂżytku powszechnego jest moÂżliwe, i jest w peÂłni uprawnione i jest potrzebne. W dÂąÂżeniu jednak do wyjaÂśniania trzeba uwzglĂŞdniaĂŚ znamienne dla apokaliptyki prawo ÂświatÂłocienia. Nie wszystko da siĂŞ wyjaÂśniĂŚ w niej na sposĂłb geometryczny. ÂŚwiatÂłocieĂą zachodziÂł zresztÂą i w proroctwach mesjaĂąskich. Dopiero ich realizacja usunĂŞÂła mroki obrazu. Jedna i ta sama wizja moÂże obejmowaĂŚ jednoczeÂśnie przeszÂłoÂśĂŚ, teraÂźniejszoÂśĂŚ i przyszÂłoÂśĂŚ. Zjawisko perspektywy prorockiej nakazuje oglĂŞdnoÂśĂŚ w rozstrzyganiu o czasie urzeczywistnienia zaÂpoÂwiedzi. Takie wyraÂżenia jak „nieÂbaÂwem”, „zaraz”, „a potem” to wszystko sÂą okreÂÂślenia doÂśĂŚ wzglĂŞdne. Aluzje do dziejĂłw wspĂłÂłczesnych autorowi zawarte w jakimkolwiek symbolu wcale nie wyczerpujÂą caÂłego sensu, ktĂłry moÂże byĂŚ takÂże i ponaddziejowym, i moÂże byĂŚ realizowany parokrotnie jeszcze w wiekach nastĂŞpnych.

NastĂŞpnie semickie podÂłoÂże apokalipsy, jako gatunku, kaÂże uznawaĂŚ giĂŞtkoÂśĂŚ symboli, ich przybliÂżony sens pojĂŞciowy i tzw. hiperbolĂŞ czyli przesadĂŞ opisĂłw. Tak np.: I wydeptano tÂłoczniĂŞ poza miastem a z tÂłoczni krew wytrysnĂŞÂła aÂż po wĂŞdzidÂła koni na odlegÂłoÂśĂŚ tysiÂąca i szeÂściuset stadiĂłw (14,20) jest oczywiÂście hiperbolÂą, jest to typowa przesadnia.

Jako przykÂład chciaÂłbym powiedzieĂŚ nieco o giĂŞtkoÂści symbolu jednego z najczĂŞÂściej czytanych w koÂściele fragmentĂłw, mianowicie o NiewieÂście obleczonej w sÂłoĂące z dwunastego rozdziaÂłu Apokalipsy. OtĂłÂż jest to symbol dwupiĂŞtrowy. Niewiasta obleczona w sÂłoĂące to jest zarĂłwno KoÂściĂłÂł jak i Maryja, ale element ma byĂŚ inaczej pojĂŞty. Jest to na pewno symbol ÂświĂŞtej spoÂłecznoÂści, ale tak przedstawionej, Âże ona ma na sobie rysy historycznej Matki Mesjasza. To wÂłaÂśnie oznacza giĂŞtkoÂśĂŚ symbolu i jego dwupiĂŞtrowoÂśĂŚ. Na pierwszym piĂŞtrze mamy do czynienia na pewno z KoÂścioÂłem, na drugim z MaryjÂą. I ani jednostronne eklezjologiczne, ani jednostronne maryjne interpretacje nie uczyniÂą zadoÂśĂŚ caÂłoÂści tego obrazu. Tu spotykamy przykÂład giĂŞtkiej hermeneutyki dostosowanej.

A teraz, gdy chodzi o same symbole, otĂłÂż wszystkie kolory w Apokalipsie sÂą kolorami znaczÂącymi, a wiĂŞc zÂłoty odnosi siĂŞ do samego Boga i do szczĂŞÂścia wiekuistego, biaÂły jest kolorem triumfu niebian, czerwony oznacza przede wszystkim, jako ogieĂą, element piekielny, podobnie jak siarka i dym sÂą elementami demonicznymi. KrĂłtko mĂłwiÂąc trzeba je do tego od razu odnieÂśĂŚ. NastĂŞpnie wszystÂkie cyfry sÂą symboliczne, Âżadna z liczb nie jest dokÂładna, a wiĂŞc np. trzeba wiedzieĂŚ, Âże trzecia czĂŞÂśĂŚ ziemi (8,7), oznacza sporÂą czĂŞÂśĂŚ, ale nie caÂłÂą ziemiĂŞ. Podobnie: znosiĂŚ bĂŞdziecie ucisk przez dziesiĂŞĂŚ dni (2,10) – to moÂżna jeszcze wytrzymaĂŚ, to nie jest tak bardzo dÂługo. Nie chodzi dokÂładnie o liczbĂŞ dziesiĂŞĂŚ. Podobnie wszystkie liczby trzeba tak traktowaĂŚ i trzeba rozumieĂŚ w sposĂłb przybliÂżony na podstawie analogii-poÂrĂłwÂnaÂnia. W moim komenÂtarzu, zwÂłaszcza w tym wiĂŞkszym, wszĂŞdzie przy symbolach podaÂłem, jak naleÂży je rozumieĂŚ, tzn. nie dokÂładnie, ale najwaÂżniejsza rzecz, to Âżeby symboli nie braĂŚ dosÂłownie.

A wiĂŞc tysiÂąc lat nie oznacza dosÂłownie numerycznie tysiÂąca lat. Chiliazm czyli inaczej millenaryzm – ktĂłry wÂłaÂśnie tak uwaÂżaÂł – w swojej skrajnej postaci zostaÂł wyraÂźnie swego czasu potĂŞpiony, a dzisiaj jest dopuszczony tylko w tej formie poglÂądu, Âże pod koniec dziejĂłw ludzkoÂści bĂŞdzie jakaÂś epoka rozkwitu KoÂścioÂła, w ktĂłrej bĂŞdzie nam trochĂŞ lepiej, a po niej przyjdzie ostatni paroksyzm i pokonanie siÂł szataĂąskich. TĂŞ formĂŞ millenaryzmu moÂżna przyjÂąĂŚ, ale wcale nie jest powiedziane, Âże ona wynika z Apokalipsy. Ja jestem zdania, Âże milenium ÂświĂŞte – tysiÂąc lat, to nic innego, jak tylko aspekt KoÂścioÂła trwajÂący przez caÂły czas. Mianowicie KoÂściĂłÂł moÂże wykazywaĂŚ na zewnÂątrz takie czy inne bÂłĂŞdy w swoich poszczegĂłlnych czÂłonkach, ale w swojej istocie jest ÂświĂŞty. WewnÂątrz KoÂścioÂła rzeczywiÂście caÂłkowicie przebywajÂą ÂświĂŞci wraz z Chrystusem, dobrze siĂŞ czujÂą. Na tym polega aspekt tysiÂącletniego panowania. Nie jest to nic innego, jak tajemnica KoÂścioÂła od wewnÂątrz. To, Âże KoÂściĂłÂł zawsze miaÂł ÂświĂŞtych, miaÂł i bĂŞdzie miaÂł przyjaciĂłÂł BoÂżych, Âże bĂŞdÂą do koĂąca kanonizacje, Âże bĂŞdÂą ludzie, ktĂłrzy bĂŞdÂą z Bogiem na co dzieĂą obcowaĂŚ, to oznacza milenium. Ale, gdyby ktoÂś chciaÂł przypuszczaĂŚ, Âże bĂŞdzie taki przyjemny okres czasu przed koĂącem, a potem dopiero nastÂąpi katastrofa koĂącowa, to znaczy przyjmuje chiliazm w tej postaci, popadnie jeszcze w herezjĂŞ.

Nie wolno natomiast byĂŚ skrajnym w zeitgeschitlich, to znaczy uwaÂżaĂŚ, Âże Apokalipsa odnosi siĂŞ tylko do Rzymu i niczego wiĂŞcej. W Polsce pewien lekarz napisaÂł ksiÂąÂżkĂŞ o ApoÂkalipsie Âśw. Jana twierdzÂąc, Âże to nic wiĂŞcej tylko wyjaÂśnienie czasĂłw Nerona.

NastĂŞpnie, nie trzeba przyporzÂądkowywaĂŚ kolejnych etapĂłw znanym dziejom KoÂścioÂła, dlatego, Âże w samym tekÂście ciÂągle spotykamy siĂŞ z rekapitulacjÂą, wszystko za kaÂżdym razem pokazane jest od poczÂątku do koĂąca jako pewna caÂłoÂśĂŚ. Nie trzeba przypuszczaĂŚ, Âże siedem KoÂścioÂłĂłw, to jest tylko tych siedem wspĂłlnot anatolijskich, tylko Âże to jest caÂły KoÂściĂłÂł.

A teraz przyjrzymy siĂŞ pozytywnym zasadom. Mianowicie, trzeba obraĂŚ za punkt wyjÂścia fakt, Âże Apokalipsa jest proroctwem apokaliptycznym, wiĂŞc z istoty rzeczy jest eschatologiczna, czyli dotyczy gÂłĂłwnie ostatniej fazy walki dobra ze zÂłem i triumfu Chrystusa, a odnosi siĂŞ tak do KoÂścioÂła pierwszego wieku jak i do czasĂłw nastĂŞpnych. Ta synteza jest konieczna, a wiĂŞc naleÂży posuwaĂŚ siĂŞ od elementĂłw znanych i zrozumiaÂłych do nieznanych. A wiĂŞc zaczynaĂŚ interpretacjĂŞ od dziejĂłw wspĂłÂłczesnych autorowi, podobnie jak to siĂŞ czyni z proroctwami Starego Testamentu. Dzisiaj gdy weÂźmiemy komentarz ks. L. Stachowiaka do Izajasza, to przecieÂż ogromna jego wiĂŞkszoÂśĂŚ przedstawia, jak Izajasz, krewny krĂłlewski, arystokrata zapatrywaÂł siĂŞ na politykĂŞ Ăłwczesnych krĂłlĂłw i dlaczego jÂą krytykowaÂł. W komentarzu historyczny punkt widzenia jest punktem wyjÂścia, ale nie moÂżna powiedzieĂŚ, Âże w takim razie ani Emanuel, ani Jego Matka nas nic nie obchodzi, bo proroctwo odnosiÂło siĂŞ do Achaza i jego Âżony oraz synka Ezechiasza. Tak nie moÂżna uwaÂżaĂŚ. Podobnie i tutaj. Trzeba ciÂągle braĂŚ pod uwagĂŞ typologiĂŞ, czyli moÂżliwoÂśĂŚ dalszych wielokrotnych realizacji w dziejach KoÂścioÂła zapowiedzianych typĂłw. Ponowna rekapitulacja, Âże jeszcze raz od poczÂątku wszystko siĂŞ przekrĂŞca, jest tu zamierzona.

Symbol jest znakiem umownym opartym na jakimÂś podobieĂąstwie, podanym celem uzmysÂłowienia jakiejÂś wartoÂści innego zupeÂłnie rzĂŞdu. W religii symbol ma ogromne znaczenie, bo nas przybliÂża do tego, co jest po ludzku niewyraÂżalne w pojĂŞciach lub sÂłowach. Zobaczmy teraz, jakie sÂą symbole apokaliptyczne bardzo czĂŞsto zaczerpniĂŞte ze Starego Testamentu. Plagi egipskie sÂą na nowo reprodukowane, jeÂźdÂźcy przypominajÂą bardzo wyraÂźnie fragmenty KsiĂŞgi Zachariasza, spoÂżycie KsiĂŞgi – zupeÂłnie to samo byÂło u Ezechiela, mieÂrzenie ÂŚwiÂątyni, opÂłakiwanie upadku Babilonu takÂże wystĂŞpuje u Ezechiela. Dalej zupeÂłnie symboliczne nazwy: Egipt, Sodoma, Babilon nie majÂą nic wspĂłlnego z geografiÂą – to sÂą symbole. Balaam, Jezabel sÂą takÂże imionami symbolicznymi. PojĂŞcia takie jak np. „drzewo Âżycia z raju”, „ksiĂŞga Âżycia”, „manÂna”, „Jerozolima”, zwÂłaÂszcza „Nowe Jeruzalem ÂświĂŞte”.

Z liturgii Starego Testamentu zaczerpniĂŞty jest symboliczny obraz wizji wstĂŞpnej – Chrystus ukazuje siĂŞ w niej jako ArcykapÂłan. Bardzo waÂżne, Âże wspĂłÂłbrzmi to z Listem do HebrajczykĂłw. Posiadamy jedynie dwa teksty, ktĂłre tak wyraÂźnie mĂłwiÂą o Chrystusie jako o kapÂłanie. „Dwudziestu czterech starcĂłw” jest wziĂŞtych ze Starego Testamentu. Podobnie „Âświeczniki”, miĂŞdzy ktĂłrymi chodzi Syn CzÂłoÂwieczy, przypominajÂą menorĂŞ. Potem „czaÂsze”, „kadzenie”, doksologia, „padanie na twarz”, a ponadto liczby ÂświĂŞte. To wszystko zaczerpniĂŞte zostaÂło ze Starego Testamentu.

Do zasad tÂłumaczenia naleÂży giĂŞtkie traktowanie symboli, liczenie siĂŞ z hiperbolÂą czyli z przesadniÂą i ciÂągÂłe podstawianie wartoÂści intelektualnych, a nie wizualnych, Âżeby nie miaÂł anioÂł, jak u DĂźrera, kolumn zamiast nĂłg. Tekst wyraÂża za pomocÂą liczb jakoÂśĂŚ a nie iloÂśĂŚ. Trzy i pĂłÂł roku to poÂłowa siĂłdemki, siedem byÂłoby doskonale, przepoÂłowione to marne.

CzwĂłrka oznacza wszystkie strony Âświata, siĂłdemka – dni tygodnia, czyli zamkniĂŞtÂą caÂłoÂśĂŚ. Dwunastka – to dwanaÂście pokoleĂą Izraela, dwunastu apostoÂłĂłw Baranka, co oznacza pewnÂą spoÂłecznÂą caÂłoÂśĂŚ.

WiĂŞcej znajdziesz w ksiÂąÂżce Ojca Augustyna pt. „Rozmowa o Apokalipsie”

MoÂże teraz na konkretnym przykÂładzie rozdziaÂłu dwunastego, o dwupiĂŞtrowym obrazie KoÂścioÂła i Maryi, o ktĂłrym juÂż byÂła mowa, albo np. na obrazie wizji trÂąb czy plag proszĂŞ nam pokazaĂŚ jednoczeÂśnie powtĂłrki i sens fragmentu.

WeÂźmy, jako przykÂład widzenie, jakie miaÂł Âśw. Jan ApostoÂł (1,9–20):

Ja, Jan, wasz brat
i wspĂłÂłuczestnik w ucisku i krĂłlestwie, i wytrwaniu w Jezusie,
byÂłem na wyspie, zwanej Patmos,
z powodu sÂłowa BoÂżego i Âświadectwa Jezusa.

– Oto wyjaÂśnienie dlaczego tam siĂŞ znalazÂł – DoznaÂłem zachwycenia w dzieĂą PaĂąski – czyli w niedzielĂŞ, ktĂłra juÂż wĂłwczas byÂła obchodzona (!) – i posÂłyszaÂłem za sobÂą potĂŞÂżny gÂłos, jak gdyby trÂąby – jak gdyby. ProszĂŞ zauwaÂżyĂŚ, Âże w Apokalipsie podobnie jak u Ezechiela przedtem, ciÂągle wystĂŞpuje grecki hos – jakby, a odpowiada to semickiemu ke. Za kaÂżdym razem jest to kod mĂłwiÂący: „nie bierz tego dosÂłownie”. ZobaczyÂłem Syna CzÂłowieczego, ale nie wyobraÂżaj sobie dokÂładnie tego Syna CzÂłowieczego. To sÂą ciÂągle znaki mĂłwiÂące, bierz to jako symbol. OtĂłÂż gÂłos jak gdyby trÂąby mĂłwiÂącej – znaczy nie, Âże dosÂłownie chodzi o trÂąbĂŞ.

«Co widzisz, napisz w ksiĂŞdze
i poÂślij siedmiu KoÂścioÂłom:
do Efezu, Smyrny, Pergamonu, Tiatyry, Sardes, Filadelfii
i Laodycei».
I obrĂłciÂłem siĂŞ, by patrzeĂŚ, co to za gÂłos do mnie mĂłwiÂł;

– i teraz zaczyna siĂŞ wizja wstĂŞpna –

a obrĂłciwszy siĂŞ, ujrzaÂłem siedem zÂłotych ÂświecznikĂłw
i poÂśrĂłd ÂświecznikĂłw kogoÂś podobnego do Syna CzÂłowieczego,

– i tu otrzymujemy symboliczny opis stroju liturgicznego – przyobleczonego [w szatĂŞ] do stĂłp – tak nosili siĂŞ tylko arcykapÂłani – i przepasanego na piersiach zÂłotym pasem. Tak siĂŞ przepasywali tylko arcykapÂłani, co wiemy z reÂlacji JĂłzefa Flawiusza – GÂłowa Jego i wÂłosy – biaÂłe jak biaÂła weÂłna, jak Âśnieg – kto miaÂł takie wÂłosy? Ma je u Daniela Starowieczny-PrzedÂwieczny, czyli sam BĂłg (Dn 7,9). Widzimy wiĂŞc, Âże Chrystus jest, jako czÂłowiek, kapÂłanem, a jako BĂłg jest wieczny, interpretacja wydaje siĂŞ prosta.

A oczy Jego jak pÂłomieĂą ognia.
Stopy Jego podobne do drogocennego metalu
jak gdyby w piecu rozÂżarzonego,
a gÂłos Jego jak gÂłos wielu wĂłd.
W prawej swej rĂŞce miaÂł siedem gwiazd i z Jego
ust wychodziÂł miecz obosieczny, ostry.

U DĂźrera jest to okropne, u ÂŁoskota, ktĂłry zrobiÂł to dla Pallottinum, jako jednÂą wyklejkĂŞ w Nowym Testamencie – nie najlepsze. Natomiast ÂświetnÂą interpretacjĂŞ widziaÂłem w OlÂsztynie w koÂściele–rotundzie, kiedyÂś protestanckim, dziÂś katolickim, gdzie ilustrowaÂł ApokalipsĂŞ dokoÂła rotundy znany niemiecki malarz Fugel. Tam jest dobrze ten obraz namalowany. Dlaczego dobrze? Bo dyskretnie. Stoi Chrystus ledwie tylko zarysowany jako czÂłowiek i na wysokoÂści ust biegnie jak kometa ten miecz. Nie wÂłoÂżony jatagan turecki, tak okropny u DĂźrera, nie taki miecz, jak szczerbiec Chrobrego, jaki ma ÂŁoskot, tylko na wysokoÂści biegnie poziomo zupeÂłnie i wcale do ust nie wchodzi, tylko poziomo, jak kometa miecz lekko na tle nieba zaznaczony. WidaĂŚ, Âże to miecz, ale jednoczeÂśnie jak kometa. To jest dobry przykÂład, tak trzeba przedstawiĂŚ w sztuce ApokalipsĂŞ.

A Jego wyglÂąd – jak sÂłoĂące, kiedy jaÂśnieje w swej mocy – sÂłoĂące jest tutaj symbolem BoskoÂści – Kiedym Go ujrzaÂł, do stĂłp Jego padÂłem jak martwy, a On poÂłoÂżyÂł na mnie prawÂą rĂŞkĂŞ, mĂłwiÂąc: – proszĂŞ zauwaÂżyĂŚ: nic nie przeszkadza, Âże On ma w prawej rĂŞce siedem gwiazd. Jak mĂłgÂł poÂłoÂżyĂŚ rĂŞkĂŞ, w ktĂłrej ma siedem gwiazd? JeÂżeli ktoÂś stara siĂŞ dosÂłownie tÂłumaczyĂŚ, to gÂłupio tÂłumaczy. WczeÂśniej prawa rĂŞka oznaczaÂła, Âże ma w swojej wÂładzy siedem gwiazd. On sprawuje wÂładzĂŞ nad gwiazdami, a teraz kÂładzie na mnie rĂŞkĂŞ, jako ten, ktĂłry ma wÂładzĂŞ nade mnÂą.

«PrzestaĂą siĂŞ lĂŞkaĂŚ! Jam jest Pierwszy i OsÂtatÂni, – sÂą to boskie atrybuty. ProszĂŞ pamiĂŞtaĂŚ, to BĂłg – ByÂłem umarÂły – to czÂłowiek – a oto jestem ÂżyjÂący na wieki wiekĂłw i mam klucze Âśmierci i OtchÂłani. DoskonaÂłe stwierdzenie, Âże teraz przez Zmartwychwstanie Chrystus jest wÂładcÂą Szeolu. Napisz wiĂŞc to, co widziaÂłeÂś, i co jest (zeitgeschichtlich) i co potem musi siĂŞ staĂŚ (endgeschichtlich). Oba systemy sÂą uznane naprawdĂŞ, tak musi byĂŚ – Co do tajemnicy siedmiu gwiazd, ktĂłre ujrzaÂłeÂś w mojej prawej rĂŞce, i co do siedmiu zÂłotych ÂświecznikĂłw: siedem gwiazd – to sÂą AnioÂłowie siedmiu KoÂścioÂłĂłw – biskupi caÂłkowicie zaleÂżni od Niego – a siedem ÂświecznikĂłw – to jest siedem KoÂścioÂłĂłw.

Znam twoje sprawy (2,2), powie potem Ten, ktĂłry siĂŞ przechadza wÂśrĂłd siedmiu zÂłotych ÂświecznikĂłw (2,1). Ten obraz pokazuje, Âże zna siĂŞ On na tym wszystkim, jest obecny i wszystko rozumie. Trafnie mĂłwi o Nim o. E-B. Allo: WÂładca au courant – taki ktĂłrego nie trzeba informowaĂŚ, bo wie wszystko tak, jak jest. StÂąd powiedzenie: Znam twoje czyny, Âże ani zimny, ani gorÂący nie jesteÂś (3,15).
Augustyn Jankowski OSB – benedyktyn, byÂły opat tyniecki, biblista, redaktor naukowy Biblii TysiÂąclecia, czÂłonek Papieskiej Komisji Biblijnej Kongregacji Nauki Wiary, doktor honoris causa PAT. Publikacje w naszej ksiĂŞgarni internetowej

(http://ps-po.pl/wp-content/uploads/2017/01/fragment_rozmowa_o_apokalipsie.jpg)

http://ps-po.pl/2017/01/17/sens-symboli-w-apokalipsie/

KOD PESZEROWY I WIEDZA WSPÓŁCZESNA

Dyskusje => Komentarze => Wątek zaczęty przez: Kiara Marzec 25, 2009, 23:32:55